EKONOMIJA NEZAVISNOSTI: Ove brojke pokazuju zašto Madrid ne dozvoljava otcjepljenje Katalonije
Odvoji li se Katalonija od Španije, na ovaj ili onaj način, španska ekonomija će vjerovatno pretrpjeti više.
Španski javni dug iznosi nešto više od hiljadu milijardi eura, dok je Katalonija nisko zadužena pokrajina. Hipotetičke scenarijume bolnog razvoda za Business Insider opisala je Tena Lopez, bivša poslanica u katalonskom parlamentu.
Sama priznaje da je teško raditi scenarijume za hipotetičku budućnost, ali i da će uticaj na ekonomiju obiju strana biti znatan ako dođe do nezavisnosti Katalonije.
Lopez za početak ugrubo upoređuje ekonomije dvije zemlje. Kao što je vidljivo iz priložene tablice, Katalonija predstavlja petinu ukupne španske ekonomije i gotovo šestinu ukupnog stanovništva.
Katalonski BDP iznosio je 209 milijardi eura, dok je ostatak Španije napravio učinak od 849 miliona eura. Pritom su Katalonci malo bogatiji – po glavi godišnje imaju 28.200 eura, dok Španci imaju 21.750 eura. Osim toga, Katalonija za malo nadmašuje prosjek EU, dok je Španija ispod njega.
Katalonija ima i važan udio u ukupnom španskom izvozu s čak 60 milijardi eura godišnjeg izvoza. Jutarnji list piše da brojke kojima raspolaže Business Insider nijesu pretjerano tačne jer ne govore koliko katalonskog i španskog izvoza tačno otpada na međusobnu trgovinu.
Lopez nagađa s tri najrealnija scenarija: mirnim razvodom, u kojem se nezavisnost Katalonije dogovara sa Španijom, jednostranim proglašenjem katalonske nezavisnosti, u kojem ona ostaje dio EU, i jednostranim proglašenjem katalonske nezavisnosti u kojem ona više nije članica EU.
1. Idealan scenario: Dogovoreno osamostaljenje
U prvom scenarijumu, nezavisnu Kataloniju priznaje Španija, ona postaje članica EU, ulazi u Ujedinjenje nacije i sve međunarodne organizacije te preuzima sva prava i obaveze iz postojećih ugovora.
Takav rasplet praktično znači da se u ekonomskom smislu ne bi dogodilo ništa dramatično. Katalonija bi imala vlastiti budžet (oko 16 milijardi eura) i Španija se ne bi mogla koristiti njime, čime bi godišnje izgubila oko dva odsto BDP-a.
2. Katalonija proglašava neovisnost, ulazi u EU
Proglasi li Katalonija nezavisnost bez pristanka Madrida, Španci mogu pokušati da je izbace sa zajedničkog evropskog tržišta i iz eurozone. No, to je praktički nemoguća misija jer na to mora pristati svih 28 zemalja članica Unije.
U ovom slučaju Katalonci gube. Na primjer, njihovi stanovnici mogu zaboraviti na penzije koje dobijaju iz španskog budžeta, ali Katalonija, s druge strane, može zauzeti svu špansku imovinu na svojoj teritoriji i prodati je i isplatiti penzije iz vlastitog poreza.
Glavni udar osjetio bi se na dugu. Španija bi sama morala vratiti dug od hiljadu milijardi eura uz manji BDP.
Katalonski dug iznosi samo 64 milijarde eura, od čega čak 60 odsto drži Španija. Moćan je to alat u rukama Katalonije pa bi ona jednostavno mogla odbiti da vrati Špancima njihov novac.
3. Katalonija izbačena s evropskog tržišta – totalni rat
Kada bi nekim čudom Španijaizbaciti Kataloniju iz EU i eurozone, ne bi trebalo puno vremena da se mlada država nađe na koljenima. Procjene govore da čak 60 odsto svojih proizvoda Katalonci prodaju Španiji. U trgovinskom ratu Barselona bi se brzo našla pod pritiskom carina koje bi je učinile nekonkurentnom.
Osim toga, Španija bi mogla odgovoriti blokadama saobraćajnica p bi se i jedna i druga zemlja brzo našle u nezavidnoj poziciji – zato je i katalonska nezavisnost igra za ljude s jakim živcima na obje strane. Ko prvi trepne, gubi.
