Manji trgovci izbjegavaju naplatu platnim karticama
Posljednjih deset dana u radnjama u EU trgovci radije prihvataju platne kartice. Od 1. januara na snazi je nova uredba kojom Brisel pokušava da olakša poslovanje trgovcima ali i smanji maloprodajne cijene.
Riječ je o Uredbi 2015/751 kojom je iznos međubankovne naknade na plaćanje debitnim karticama znatno smanjen i ograničen na maksimalno 0,20 odsto, a za kreditne kartice na 0,30 odsto od vrijednosti transakcije.
Tu nepravednu naknadu najčešće su plaćali kupci, a da nijesu ni znali jer je često bila ukalkulisana u cijenu proizvoda.
Sada bi nova pravila, po procjeni na nivou Unije, mogla da donese uštedu od oko šest milijardi eura. Naravno, pod uslovom da trgovinske kompanije ovo rasterećenje prenesu i na cjenovnike.
Kamatica.com piše da građani Srbije još neće osjetiti te pogodnosti te da će i dalje plaćati ove provizije i deset puta više nego potrošači u EU. Javna rasprava o Nacrtu zakona koji reguliše ovu oblast (i usaglašen je sa evropskim propisima) završena je još u septembru.
Previsoke bankarske provizije razlog su zbog kojeg mali trgovci i u Crnoj Gori izbjegavaju i da primaju kartice, jer bi im ova naknada oduzela dio zarade.
Posebno na trafikama, jer je marža kod pojedinih proizvoda, kao što su recimo cigarete, manja od provizije koju bi trgovac morao da plati banci čiji je POS terminal.
Prema istraživanju Kamatice, na tržištu ima više od 130 artikala na koje je iznos provizije na platni promet veći nego što je zarada, odnosno rabat koji dobavljač daje prodavcu. Onda se trgovcima ne isplati i traže gotovinu umjesto kartice. Od svake transakcije u radnji banka preduzetniku naplati 2,5 odsto. To je najgore na cigaretama i dopunama, jer onda trgovci ulaze u minus.
„Jutarnji list” prenosi da su međubankarske naknade u Hrvatskoj 2015. bile iznad jedan odsto, koliko je tada iznosio prosjek za zemlje članice EU. Za transakcije „maestro” karticama iznosile su u prosjeku 0,82 odsto, a najviši troškovi naplaćivali su se za „viza” kartice, i to 1,45 odsto po transakciji. Međubankarska naknada za „master kard” iznosila je od 0,97 do 1,37 odsto, i to je bilo znatno više od provizija koje su potrošači plaćali na području Francuske, Italije ili Holandije.
Evropska unija je zemljama članicama ostavila na volju da same pronađu način kako će odredbu sprovesti u domaće zakonodavstvo, propisujući jedino da se to učini do 2018. godine.
Međutim, nova pravila na području EU ne važe za poslovne platne kartice. Hrvatski mediji takođe ističu da su evropskom uredbom izuzete platne kartice poput „dajnersa” i „ameriken ekspresa” za koje će potrošači i dalje plaćati paprene naknade.
Kako tvrde pojedini trgovci u Hrvatskoj, ovi kartičari su im zaračunavali i do 7,5 odsto po transakciji, zbog čega su izbegavali da ih prihvataju od kupaca. Objašnjenje EU je da ove kompanije uopšte nemaju međubankarske provizije, već takozvane kartičarske naknade koje (iako su često više od međubankarskih) nijesu predmet najnovije uredbe.
Za razliku od „vize” ili „master karda”, kod kojih se plaćanje obavlja preko četiri stranke – banke koja izdaje karticu, korisnika kartice, trgovca i banke koja je prihvata – kod „ameriken ekspresa” i „dajnersa” ista banka i izdaje i prihvata kartice, zbog čega ne postoji međubankarska naknada.
