Apelacioni sud: Banke nezakonito naplaćuju obradu kredita
Apelacioni sud u Beogradu donio je prvu pravosnažnu presudu po kojoj banka nema pravo da naplaćuje trošak obrade kredita, odnosno proviziju za obradu kredita.
Kako je za B92 rečeno u Udruženju bankarskih klijenata Efektiva, riječ je o jednokratnom trošku koji banke naplaćuju prilikom odobrenja kredita, odbijajući ga u određenom procentualnom iznosu od iznosa odobrenog kredita.
„Ovo je prva pravosnažna (konačna) presuda po tom osnovu donijeta od strane Apelacionog suda u Beogradu. Prije toga su donijete dvije identične na Višem sudu u Somboru“, kaže predsjednik Udruženja Dejan Gavrilović za B92.
Presudom je utvrđeno da je ništavna odredba ugovora kojom je ugovorena ova naknada, a koja je suprotna članu Zakona o obligacionim odnosima, koji definiše kamatu kao jedinu cenu kredita. Sud u presudi konstatuje da nije jasno na koje stvarne troškove se odnosi naplata ove provizije, ni da li ih stvarno ima, obzirom da je banka sve svoje troškove morala već da ukalkuliše u kamatu, kao cijenu prodatog novca, objašnjava on.
„Banke u Srbiji su na ovaj način, posljednjih 15 godina od građana i privrede Srbije naplatile više od 100 miliona eura. Samo na stambenim kreditima, kojih u Srbiji trenutno ima oko 90.000, ako se uzme da je prosječan iznos kredita bio oko 50.000 eira a prosječan procenat naplaćene provizije za obradu kredita bio 1 odsto, dolazi se do iznosa od 45 miliona eura naplaćenih samo na ovom tipu kredita“, navodi Gavrilović.
Da je ovaj trošak fiktivan, a ne stvarni trošak, pokazuje poređenje dva kredita, jednog na iznos od 1.000 eura a drugi na iznos od 10.000 eura.
Banka sa oba klijenta obavi isti posao realizacije kreditnog posla i na oba kredita naplati 1 odsto od odobrenog iznosa, što znači da na prvom zaradi 10 eura a na drugom 100 eura, za potpuno isti posao, kaže on.
Prema Gavrilovićevim riječima, pravo na povraćaj imaju svi korisnici kredita koji su platili proviziju za obradu kredita, bez obzir na to da li je riječ o fizičkim ili pravnim licima. Svi tipovi kredita (stambeni, keš, potrošački, auto, biznis, privreda, krediti za adaptaciju itd), kao i krediti koji su isplaćeni u bilo kojoj valuti (dinarski, euro i švajcarski franak).
„Pravo na povraćaj se ostvaruje tužbom, nema zastare za ove postupke, tako da mogu da tuže svi koji su unazad 15 godina, od kada strane banke posluju u Srbiji, podigli neki od kredita. Takođe, bez obzira na to da li je kredit otplaćen ili je još u otplati“, naveo je Gavrilović.
On podsjeća da svi koji žele da ostvare ovo pravo, mogu to uraditi preko Udruženja Efektiva koje obezbjeđuje besplatnu pravnu pomoć za svoje članove.
Gavrilović navodi da je i Narodna banka Srbije nedavno poslala dopis svim bankama u kom ih upozorava da trošak obrade kredita ne mogu da naplaćuju u procentualnom iznosu, te da on ne smije da bude zamjena za prenisko određenu kamatnu stopu, a čime se klijenti dovode u neravnopravan položaj.
