EBRD: Potrebne decenije da Zapadni Balkan stigne trenutni EU prosjek
Zapadnobalkanska šestorka ima snažan ekonomski potencijal za rast i konvergenciju sa EU, ali mora da unaprijedi svoje ekonomske performanse, ocijenila je Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD) u danas objavljenom izvještaju o dijagnozi stanja ekonomija Zapadnog Balkana.
EBRD je danas u Londonu domaćin trećeg Zapadnobalkanskog investicionog samita na kome učestvuje i premijerka Srbije Ana Brnabić, prenosi Beta.
U izvještaju piše da je podsticanje regionalne saradnje u posljednje dvije decenije pomoglo Albaniji, Bosni i Hercegovini, Makedoniji, Kosovu, Crnoj Gori i Srbiji da napreduju ka eventualnom članstvu u EU.
Međutim, po EBRD, biće potrebne decenije čak i po optimističkom scenariju, da taj region dostigne prosječan životni standard EU.
Puna konvergencija, kako se navodi, zahtijevaće od zemalja Zapadnog Balkana utvrđenu i sveobuhvatnu “reformsku agendu” za unaprjeđnje produktivnosti i investicija.
Slaba produktivnost je osnovni problem koji koči ekonomski razvoj tog regiona poslije godina nedovoljnih investicija, slabih institucija i nepovoljnog poslovnog okruženja.
Najveći izazovi su u konkurentnosti i upravljanju.
Slabe institucije i preveliko prisustvo države u nekim industrijama, onemogućavaju privatni sektor koji daje glavni doprinos ekonomskoj proizvodnji, da dostigne pun potencijal.
U izvještaju se navodi da je produktivnost privatnog sektora na Zapadnom Balkanu na samo 60 odsto nivoa u EU, i to kod preradjivačke industrije 55 odto, a kod usluga 70.
Unaprjeđenje produktivnosti i rasta sprječavaju prezaduženost preduzeća, “slaba inkluzija mladih”, nelojalna konkurencija sive ekonomije, korupcija, glomazna poreska administracija, problemi sa isporukama struje i ograničeni prostup finansiranju.
Sve to, naveo je EBRD, ostavlja Balkan s 20 miliona stanovnika i okružen članicama EU s prosječnim bruto domaćim proizvodom (BDP) po stanovniku od samo četvrt BDP zapada Evrope.
Zamjenik direktora za ekonomije i politiku zemalja u EBRD Peter Sanfey rekao je da njihovo istraživanje ukazuje na probleme koje treba riješiti.
“Ipak, važno je na njih (probleme) gledati kao na izazove, a ne nepremostive prepreke. Oni ukazuju na potrebu sprovođenja sveobuhvatnog programa reformi”, istakao je Sanfi.
Kako se dodaje, da bi se zatvorio jaz u prosperitetu između Zapadnog Balkana i EU moraju se pojačati reforme usmjerene na izgradnju održivih tržišnih ekonomija.
EBRD poziva Balkan za podsticaj privatnom sektoru, uz podršku domaćim i stranim investicijama.
Ukazuje se da država mora da ima važnu ulogu u omogućavanju rasta, ali tako što će obezbijediti “vladavinu prava, stabilno makroekonomsko okruženje i jasna pravila za biznis”.
EBRD je vodeći institucionalni investitor na Zapadom Balkanu sa više od deset milijardi eura ulaganja kroz 600 projekata.
