Internet proširio sivu zonu u turizmu
Turisti iz cijelog svijeta već godinama biraju i rezervišu odmor putem interneta. Počelo je skromno, prodajom avionskih karata i hotelskih soba, a proširilo se do globalnih sistema koji danas pretražuju stotine stranica kako bi skupili podatke o najpovoljnijoj ponudi.
To je olakšalo posao i izdavaocima smještaja, koji danas imaju mogućnost da na stotinama različitih stranica reklamiraju ponudu.
Na najpoznatijem otvorenom rezervacionom sistemu, stranici Buking (Booking.com), reklamiraju se čak 7.544 turistička smještajna objekta iz Crne Gore od velikih hotela do apartmana.
Najviše ih je u Budvi 2.390, a slijedi Bar sa 1.159. Za Bokokotorski zaliv možete pretraživati među 2.480 hotela i apartmana. Među primorskim opštinama, ovaj servis najmanje koriste vlasnici smještaja u Ulcinju, njih 679. S druge strane u glavnom gradu možete odabrati među čak 263 stana ili hotela…
Novi Zakon o turizmu i ugostiteljstvu, koji je stupio na snagu 18. januara, precizira na koji način se internet i društvene mreže mogu koristiti, pored ostalog, za iznajmljivanje smještaja.
“Oglašavanje i reklamiranje turističke i ugostiteljske djelatnosti preko medija, društvenih mreža poput Facebook-a i digitalnih platformi kao što su Booking, Trip Advajzer (Trip Advisor) i Airbnb, može da se vrši samo za objekte koji imaju licencu, odnosno odobrenje za obavljanje djelatnosti ili rješenje o upisu u Centralni turistički registar (CTR), uz obavezu navođenja i QR koda, u skladu sa posebnim propisima”, navodi se u zakonu.
Prema ranijim procjenama Svjetske banke, najmanje 20 odsto poslovanja u turizmu je u takozvanoj “sivoj zoni”: svi znaju da takav smještaj postoji, ali niko od njega ne prihoduje ni država, ni lokalne uprave. Sada su te mogućnosti dodatno proširene seljenjem poslovanja u virtuelni prostor.
“U ovom trenutku ne postoji tačan broj ili procjena smještajnih jedinica ili kreveta koji se iznajmljuju na ovaj način. Ministarstvo je opredijeljeno za borbu protiv svih nelegalnih aktivnosti, pa i kada se one obavljaju na online platformama”, kažu u resornom Ministarstvu turizma i održivog razvoja za Vikend novine.
Oni su saglasni da je siva ekonomija u turizmu “jedan od najbitnijih izazova sa kojima se susrijeću”, a da je njeno suzbijanje jedan od ciljeva novog Zakona o turizmu i ugostiteljstvu.
Izdavaoci smještaja bez licence ili odobrenja za rad koji ponudu oglašavaju putem interneta, prema Zakonu o turizmu i ugostiteljstvu biće kažnjeni od 500 do 2.000 eura. Za preduzetnika su to iznosi od 300 do 6.000 eura. Najveće kazne, naravno, određene su za firme od 2.000 do 20.000 eura, dok će njihove osobe platiti od 500 do 2.000 eura.
Pored njih, kažnjeni mogu biti i oni koji reklamiraju nelegalni smještaj, bez obzira da li je riječ o radiju i TV stanici, novinama ili internet oglašivačima. Ali, sve to pod uslovom da inspektori nađu njihove objekte i virtuelno, i stvarno.
Zaradu (ili gubitak) izdavalaca smještaja, bilo da su preduzeća, preduzetnici ili fizička lica, prate poreski organi. Pri naplati onoga što pripada državi, Poreska uprava se uzda u podatke Ministarstva i inspekcije. Oni smatraju da su zakonom precizno definisane obaveze izdavalaca, te da u prihode od imovine spada i novac zarađen njenim izdavanjem. Ove obaveze moraju da plate svi kako rezidenti, tako i nerezidenti jer ovakvi prihodi imovine podliježu porezu na dohodak fizičkih lica.
U slučaju da ne postoji dokumentacija za troškove iznajmljivanja soba, apartmana, kuća i stanova, rashodi se obračunavaju na različiti način. Povlašćena stopa poreza od devet odsto naplaćuje se iz osnovice koju čini ili 70 odsto prihoda za one koji nisu uplatili boravišnu taksu opštinskoj turističkoj organizaciji, ili polovina prihoda za one koji su to učinili tokom godine.
Ako je kapacitet zakupila neka turistička agencija koja ih je popunjavala gostima najmanje 60 dana godišnje, izdavaoci neće ni plaćati porez.
“Dodatnom normalizacijom poslovanja, online platforme će postati još bolji poligon za prikupljanje podataka o interesovanju turista, koje možemo koristiti za dalji razvoj modela promocije destinacije ili pojedinih lokaliteta. Svijest o povezanosti i uslovljenosti ovih faktora trebalo bi da je posebno izražena kod onih koji koriste najmodernije vidove komunikacije i promocije u svojoj oblasti”, zaključuju predstavnici Ministarstva.
A dok se takav model ne ustanovi, izdavaoci smještaja u Crnoj Gori i dalje mogu nesmetano da zarađuju oglašavanjem ponude putem interneta i ne plaćaju obaveze državi.
