CBCG o uslugama banaka: Krediti jeftiniji – niže bankarske marže, provizije i naknade

Kreditni uslovi za privredu i stanovništvo u trećem kvartalu ove godine povoljniji su u odnosu na prethodni kvartal, posebno po osnovu nižih marži, provizija i naknada, navodi se u Izvještaju o rezultatima ankete o kreditnoj aktivnosti banaka, koji je Savjet Centralne banke Crne Gore razmatrao na današnjoj sjednici.

“Banke očekuju da će gotovo svi uslovi kreditiranja za stanovništvo u narednom kvartalu biti povoljniji. Anketa pokazuje i da je, tokom trećeg kvartala, tražnja za kreditima privrede i stanovništva porasla, pri čemu je tražnja privrede bila vođena potrebom za finansiranjem kapitalnih investicija, obrtnih sredstava i restrukturiranjem postojećih dugova, dok su kod stanovništva glavni faktori rasta tražnje potrebe za refinansiranjem postojećih dugova, kao i kupovina nepokretnosti i trajnih potrošnih dobara”, saopšteno je iz CBCG.

Savjet je danas razmatrao i Izvještaj o poslovanju i sprovođenju politike CBCG za novembar 2018. godine, te je ocijenjeno da su njihove aktivnosti tokom novembra realizovane u skladu sa Programom rada Centralne banke u 2018. godini.

“Članovi Savjeta su informisani o tekućim aktivnostima privremenih upravnika u Atlas i IBM banci. Konstatovano je da mjere privremene uprave u pomenutim bankama nijesu imale negativnog uticaja na stabilnost bankarskog sektora, niti na povjerenje deponenata, što potvrđuje i podatak o rastu depozita ostvarenom u periodu nakon uvođenja privremene uprave, na nivou sistema”, navodi se u saopštenju CBCG.

Savjet je razmatrao i usvojio radne verzije nacrta zakona o kreditnim institucijama, nacrta zakona o sanaciji kreditnih institucija i nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o stečaju i likvidaciji banaka, čiji je cilj usaglašavanje nacionalnog zakonodavstva sa Direktivom 2013/36 EZ u segmentima koji se odnose na pristup djelatnosti kreditnih institucija i investicionih društava, modalitete upravljanja tim institucijama i okvir za njihovu superviziju, kao i sa Direktivom 2014/49 EZ o uspostavljanju okvira za oporavak i sanaciju kreditnih institucija i investicionih društava.

“Usvajanjem Zakona o sanaciji kreditnih institucija, koje se očekuje krajem naredne godine, unaprijediće se pravni osnov za primjenu instrumenata za pravovremenu intervenciju u banci koja je u problemima kako bi se obezbijedio nastavak ključnih finansijskih i ekonomskih funkcija te banke, uz istovremeno ograničavanje uticaja propasti banke na ekonomski i finansijski sistem na najmanju moguću mjeru i uz minimalne mogućnosti da troškove sanacije, u krajnjem, snose poreski obveznici”, ističu u CBCG.

Savjet je usvojio i Odluku o izmjenama i dopunama Odluke o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama, kojom su, u skladu sa relevantnim sjernicama Evropskog bankarskog regulatora, unaprijeđena rješenja iz važeće odluke u dijelu koji se odnosi na vrjednovanje kolaterala u postupku klasifikacije aktive i izdvajanja rezervacija za potencijalne kreditne gubitke u bankama.

“U Makroekonomskom izvještaju Centralne banke Crne Gore za III kvartal 2018. godine konstatovano je da je, u prvih devet mjeseci 2018. godine, u odnosu na isti period prošle godine, zabilježen rast vrijednosti izvršenih građevinskih radova (31,5 odsto), broja dolazaka turista (12,4 odsto) i industrijske proizvodnje (24,4 odsto), pri čemu je posebno značajan rast, od čak 84,8 odsto, ostvaren u sektoru snabdijevanja električnom energijom”, naglašavaju u toj instituciji.

Bankarski sektor u Crnoj Gori na nivou sistema, tokom prva tri kvartala tekuće godine, karakteriše sigurnost i stabilnost, uz ostvarenu visoku likvidnost i solventnost.

“Kod jedne banke, zabilježeno je pogoršanje pokazatelja likvidnosti. Bilansna suma banaka je imala tendenciju rasta u posmatranom periodu i na kraju septembra dostigla je iznos za 5,5 odsto viši u odnosu na kraj prethodne godine. Rast na strani aktive je dominantno rezultat rasta kredita, dok na strani pasive depoziti u bankama bilježe najznačajniji rast. Nekvalitetni krediti na kraju septembra iznosili su 200,6 miliona eura i činili su 6,71 odsto ukupnih kredita. Kod dvije banke je zabilježen značajno viši nivo NPL-a”, dodaju u CBCG.

Visoka likvidnost banaka, kao i uslovi finansiranja na međunarodnim finansijskim tržištima utiču na dalje smanjenje kamatnih stopa banaka.

“Prosječna ponderisana efektivna aktivna kamatna stopa na ukupno odobrene kredite je nastavila višegodišnji opadajući trend (9,57 odsto u septembru 2014. godine), i u septembru 2018. godine dostigla je minimalnu vrijednost od 6,40 odsto. U odnosu na decembar 2017. godine, prosječna ponderisana efektivna aktivna kamatna stopa bila je manja za 0,41 p.p, dok je u odnosu na septembar 2017. godine zabilježila pad od 0,58 p.p”, ističu u Centralnoj banci.

Kako su kazali, u Izvještaju o kretanju cijena za III kvartal 2018. godine je konstatovano da treći kvartal tekuće godine karakteriše usporavanje inflacije.

“Prosječna stopa potrošačkih cijena (prvih devet mjeseci 2018. godine u odnosu na isti period prethodne godine) iznosila je 2,9 odsto, dok su cijene na godišnjem nivou bile veće za 1,9 odsto. Godišnje stope rasta potrošačkih cijena evidentirane su i u zemljama regiona, kao i u većini zemalja EU, što je rezultat rasta cijena nafte na globalnom nivou”, naglašavaju u CBCG.

Što se tiče inflacionih očekivanja, anketa koju su sproveli pokazuje da najveći broj banaka i preduzeća očekuje inflaciju između 2,5 odsto i 3 odsto.

“Modelska procjena za kraj 2018. godine projektuje inflaciju u rasponu od 2,1 odsto do 3,2 odsto, sa centralnom tendencijom od 2,6 odsto. Ekspertska procjena CBCG uzima bazira se na usporavanju inflacije u trećem kvartalu i projektuje da će se inflacija u 2018. godini kretati u rasponu od 1,5 odsto do 3,5 odsto”, navode u Centralnoj banci.

Na današnjoj sjednici, Savjet je podržao i Predlog zakona o budžetu za 2019. godinu, ocjenjujući da se njime nastavlja primjena mjera konsolidacije koje će doprinijeti jačanju fiskalne održivostii.

“S druge strane, predviđen je najveći iznos kapitalnog budžeta do sada, što predstavlja snažnu razvojnu komponentu koja će generisati nove vrijednosti i uticati na budući rast i razvoj”, poručili su iz Centralne banke Crne Gore.

Uz navedene materijale, Savjet je razmotrio i druga tekuća pitanja iz domena svoje nadležnosti, a sjednicom je predsjedavao guverner Radoje Žugić.