Pezeta, tolar, šiling, gulden: Sjećate li se evropskih valuta koje je zamijenio euro?

Kako se približava vrijeme uvođenja eura u Hrvatskoj, tako se rasplamsavaju rasprave o tome treba li uopšte ući u eurozonu.

No sjećate li se valuta koje su uvođenjem eura otišle u prošlost?

Portal Lider Media donosi listu evropskih nacionalnih valuta koje je zamijenio euro:

Austrijski šiling

• jedna od stabilnijih valuta u Europi, zbog čega su je zvali alpskim dolarom
• šiling je postao službena valuta u Austriji 1924. godine, nakon što je hiperinflacija kao posljedica Prvog svjetskog rata i raspada Austro-Ugarske učinila prethodnu valutu, krunu, gotovo bezvrijednom
• tokom Hitlerove vladavine šiling je zamijenjen tzv. Reichsmarkom
• neki od poznatih Austrijanaca koji su krasili novčanice su Mozart i Freud
• šiling se prestao koristiti 2002. godine
• 1 EUR = 13.7603 ATS

Belgijski franak

• u vrijeme Napoleona u Belgiji se koristio francuski franak, tokom ujedinjenja sa holandskim guldenom, a belgijski franak usvojen je kao nacionalna valuta nakon proglašenja samostalnosti 1832. godine
• belgijska ekonomija doživjela je uzlet u godinama nakon Drugog svjetskog rata, no ekonomska kriza u ranim 80-tima dovela je do devalvacije valute
• 1 EUR = 40.3399 BEF

Luksemburški franak

• relativno mlada valuta, ponajviše zbog toga što su zemljom kroz istoriju vladali razni okupatori koji su uvodili svoje valute
• u zemlji je prihvaćeniji bio francuski franak i njemačka marka
• 2002. godine zemlja je uvela euro
• 1 EUR = 40.3399 LUF

Francuski franak

• francuski franci jedna su od najstarijih europskih valuta
• prvi su novčići iskovani u 14. vijeku kako bi se iplatila otkupnina za kralja Ivana Dobrog
• valuta je tokom svoje istorije nekoliko puta gubila na vrijednosti, nakon Prvog i Drugog svjetskog rata
• 2002. godine franak je popustio pred eurom
• 1 EUR = 6.55957 FRF

Holandski gulden

• moderni gulden postao je monetarna jedinica Holandije 1816. godine nakon pada Napoleona
• novčići su se radili od srebra, pa su ih ljudi masovno topili, zbog čega je nastao manjak guldena u opticaju, a vlada je odlučila prestati koristiti srebro
• euro je uveden 2002. godine
• 1 EUR = 2.20371 NLG

Ciparska funta

• takođe se zvala i lira
• njeno korišćenje je u početku bilo upitno jer je zemlja 1879. godine još uvijek bila dio Osmanskog Carstva
• zemlja je uvela euro 2008. godine
• 1 EUR = 0.585274 CYP

Irska funta

• po proglašenju nezavisnosti od Britanije, Irska je uvela svoju valutu, jednake vrijednosti kao britanska funta
• pjesnik William Butler Yeats bio je zadužen za odabir emblema kovanica, te je odabrao harfu
• 1 EUR = 0.787564 IEP

Njemačka marka

• njemačke marke prisutne su od 9. vijeka
• nakon dva svjetska rata zemlja se borila s otplatom ratnih reparacija, hiperinflacijom
• koristila se do 2002. godine
• njemačka marka bila je zvanično sredstvo plaćanja i u Crnoj Gori, od novembra 1999. do januara 2002, kada je zamijenjena eurom, baš kad i u Njemačkoj
• 1 DEM = 0.511292 EUR

Finska marka

• kada je uvedena 1862. godine Finska je bila pod ruskom vlašću i bila je jedina zemlja unutar Carstva sa vlastitom valutom, sve do finske nezavisnosti 1917. godine
• dizajn kovanice jedne finske marke bio je nepromijenjen 140 godina
• kako se marka smatrala nacionalnim simbolom, Finci su se teško oprostili s njom 2002. godine
• 1 EUR = 5.94573 FIM

Estonska kruna

• estonska kruna koristila se od 1928. do 1940. godine, prije toga službena valuta bila je ruski rubalj, i od 1992. do 2011. godine
• 2011. godine zemlja je preuzela euro
• 1 EUR = 15.6466 EEK

Slovačka kruna

• slovačka kruna ima kratku istoriju, koristila se pod tim imenom od 1939. do 1945. godine, bila je zamijenjena čehoslovačkom krunom, a zatim 1993. godine proglašenjem slovačke nezavisnosti doživjela povratak
• euro je uveden 2009. godine
• 1 EUR = 30.1260 SKK

Letonski lats

• letonski rubalj 1922. godine je kao nacionalnu valutu zamijenio lats, zamijenio ga je rubalj tokom okupacije 40-ih godina prošlog vijeka ponovo uveden, a lats se vratio u opticaj 1993. godine
• zemlja je uvela euro 2014. godine
• 1 EUR = 0.702800 LVL

Litvanski litas

• prvi litasi uvedeni su 1922. godine, a kao valuta su kroz povijest zamijenjivani tokom ruske i njemačke okupacije
• 2015. godine zamijenio ju je euro
• 1 EUR = 3.45280 LTL

Grčka drahma

• prve drahme datiraju iz 6. vijeka prije Hrista i imaju vrlo zanimljivu istoriju
• drahma znači ‘koliko stane u šaku’
• kovanica od 5 drahmi koristila se u prvom automatu koji je 150. godine prije Hrista u Aleksandriji služio za dijeljenje ceremonijalne vode
• kada je Grčka proglasila nezavisnost od Turske 1827. godine, novčanice je krasio feniks koji se uzdiže iz pepela
• zemlja se tokom Drugog svjetskog rata borila sa velikom inflacijom, što je oslabilo nacionalnu valutu
• euro je uveden 2002. godine
• 1 EUR = 340.750 GRD

Italijanska lira

• iako su se novčići zvani lira koristili u srednjem vijeku, lira je uvedena kao nacionalna valuta tek 1860. godine
• kao i grčka drahma, lira je bila vrlo nestabilna valuta, na primjer, tokom Drugog svjetskog rata, Italijani su morali da predaju porodičnu zlatninu kako bi država mogla finansirati rat
• 2002. godine Italija je prešla na euro
• 1 EUR = 1,936.27 ITL

Malteška lira

• službena valuta na Malti od 1972. do 2007. godine
• 1 EUR = 0.429300 MTL

Portugalski eskudo

• eskudo je zamijenio real u Portugalu 1911. godine
• vrijednost valute drastično je pala kada je tokom puča 20-ih godina u cirkulaciju ubačeno nekoliko hiljada novčanica od 500 eskuda
• euro se koristi od 2002. godine
• 1 EUR = 200.482 PTE

Španska pezeta

• rođena je 1868. godine kao zamjena za peso
• tokom civilnog rata uvedena je Nacionalistička i Republikanska pezeta
• inflacija pod diktaturom Francisca Franca dovela je do devaluacije pezete 1967. godine
• zbog nestabilnosti valute Španci su 2002. godine vrlo dobro prihvatili euro
• 1 EUR = 166.386 ESP

Slovenački tolar

• tolar je bio slovenačka verzija dolara, a uveden je kao službena valuta 1991. godine
• Slovenci su 2007. godine usvojili euro
• 1 EUR = 239.640 SIT