Više volimo keš: Oslabila upotreba platnih kartica

U Crnoj Gori ima 301.597 korisnika platnih kartica građana i preduzeća, preduzetnika… Broj izdatih kartica je veći za 136.024 ili ukupno 437.621, što znači da neko ima dvije ili više kartica, piše Pobjeda.

Zanimljiv je, međutim, podatak da je u prošloj godini opao broj transakcija karticama.

“Broj transakcija izvršenih karticama u 2018. godini iznosi 15.710.872, pri čemu je, u odnosu na 2017. godinu, kada je iznosio 16.252.273, zabilježen pad od tri odsto”, objasnili su iz CBCG.

Česte su žalbe da banke naplaćuju visoke naknade na transakcije karticama, naročito kreditnim kojima se može koristiti i novac banke za razliku od debitnih gdje vlasnik može plaćati samo do visine gotovine na svom računu. Iz CBCG su, međutim, Pobjedi kazali da je visina naknade strav poslovne politike i konkurencije svake banke, ali i najavili da se priprema teren da transakcije budu jeftinije.

Pojedine banke naplaćuju proviziju klijentima i za podizanje gotovine na svojim bankomatima, a na tuđim svakako.

“CBCG je pripremila radnu verziju nacrta zakona o međubankarskim naknadama i posebnim pravilima poslovanja u vezi sa platnim karticama za koji je završena javna rasprava. Njime se uređuju međubankarske naknade koje se naplaćuju primaocima plaćanja pri izvršavanju nacionalnih platnih transakcija na osnovu platnih kartica u Crnoj Gori i posebna pravila poslovanja u vezi sa izdavanjem platnih kartica ili izvršavanjem platnih transakcija na osnovu ovih kartica. Uređivanjem međubankarskih naknada i navedenih pravila poslovanja poboljšaće se funkcionisanje unutrašnjeg tržišta i smanjiti troškovi za platne transakcije po osnovu platnih kartica”, kazali su iz CBCG odgovarajući na pitanje Pobjede da li se u narednom periodu može očekivati smanjenje naknada i provizija za transakcije platnim karticama.

Podaci pokazuju da je velika razlika u broju debitnih i kreditnih kartica iz prostog razloga što su ove druge „skuplje“ jer korisniku omogućavaju da koristi novac banke, odnosno da bude kreditiran.

“Na kraju 2018. godine broj debitnih kartica iznosio je 397.347, a kreditnih 32.565”, saopštili su iz CBCG, ali i objasnili da se u skladu sa odlukom podaci o broju izdatih platnih kartica prikupljaju raščlanjeni po funkcijama.

Broj debitnih i kreditnih kartica se razlikuje od ukupnog broja platnih kartica, kako pojašnjavaju, jer se u izvještajima podaci o platnim karticama iskazuju po svakoj funkciji plaćanja jer jedna kartica može imati više funkcija. Uz to, u ukupan broj ulaze i kartice sa funkcijom elektronskog novca.

U Crnogorskoj komercijalnoj banci Pobjedi su kazali da se broj aktivnih kartica kreće od 40 do 43 hiljade na mjesečnom nivou. Navode takođe da je izdavanje i održavanje kartice besplatno. Kada se uđe u tarife ne samo ove nego i svih drugih banaka praktično se sve drugo plaća.

“Kartice u našoj banci se izdaju besplatno. Mjesečno održavanje je takođe besplatno. Prilikom otvaranja CKB transakcionog računa klijent automatski dobija dvije debitne kartice CKB viza elektron i CKB masterkard debitnu karticu. Besplatno izdavanje i održavanje kartica zadržaćemo i u narednom periodu kako bi klijentima omogućili lakšu dostupnost digitalnih kanala i obavljanje transakcija 24 časa svih sedam dana”, kazali su iz CKB u odgovoru na pitanje da li planiraju smanjenje naknada i provizija koje naplaćuju za održavanje, korištenje kartice.

I u Societe Generale banci takođe kažu da imaju blizu 40 hiljada klijenata koji imaju skoro dvostruko veći broj kartica.

“Klijentima nudimo mogućnost korišćenja dvije kartice, pri čemu je jedna besplatna. Veliki broj klijenata koristi i različite Le Club pakete banke u kojima se razni proizvodi pa i kartice koriste po značajno nižoj cijeni u odnosu na pojedinačno korišćenje ovih proizvoda. Podizanje gotovine našim debitnim karticama na bankomatima naše banke je besplatno. Ako klijenti koriste i neki od paketa omogućeno im je da Mastercard debit karticom, potpuno besplatno, podižu gotovinu sa bankomata i svih drugih banaka u Crnoj Gori, do 4 puta mjesečno. Korišćenjem Mastercard gold kartice u okviru paketa, podizanje gotovine i sa naših i sa bankomata drugih banaka u Crnoj Gori je besplatno i to neograničen broj puta tokom mjeseca”, objašnjavaju iz ove banke.

U ovoj banci navode da se kartice iz godine u godinu koriste sve više. To, kako kažu, potvrđuje i činjenica da su njihovi klijenti tokom 2018. napravili blizu 3,5 miliona transakcija. Na pitanje da li planiraju snižavanje naknada i provizija u Societe Generale banci su kazali da to ne mogu sa sigurnošću reći.

U Erste banci kažu da je broj kartica i promet preko njih u posljednjih godinu povećan za četvrtinu.

“Na kraju prošle godine broj aktivnih platnih kartica koje je izdala Erste banka dostigao je skoro 53.000, a njima su klijenti tokom 2018. napravili oko 2,4 miliona transakcija. Broj kartica i obim prometa su u posljednjoj godini porasli za više od 25 odsto, a dvostruko su veći u odnosu na 2016”, kazao je Bojan Burić, direktor Sektora direktnih kanala u Erste banci.

Na pitanje da li planiraju smanjenje naknada i provizija za korišćenje kartice, iz Erste banke su kazali da za sada nemaju informacija da su korisnici nezadovoljni odnosom cijene i kvaliteta usluge koju im pružaju.

“Kod debitne kartice klijent ne plaća mjesečnu naknadu (održavanje) niti naknadu za prvo, početno izdavanje kartice. Kartice koje Erste banka izdaje važe četiri godine, a nakon tog perioda klijenti plaćaju 2,5 eura za izradu nove. Klijenti koji koriste Erste debitne kartice trguju bez provizije na mjestima prodaje, mogu podizati gotovinu bez naknade na bankomatima Erste u Crnoj Gori i u još deset zemalja regiona u kojima posluju banke članice Erste ili Sparkasse bankarske grupe”, objašnjava Burić.

Naknade, provizije i uslovi korišćenja kartica razlikuju se u svih 13 banaka. Klijenti Atlas banke u koju je uvedena privremena uprava i čeka se hoće li biti zainteresovanih za dokapitalizaciju, odnosno kupovinu akcija banke, kartice su i dalje pod moratorijumom, odnosno ne mogu se koristiti kao ni depoziti. U IBM je uveden stečaj tako da banka praktično više ne postoji. Zajedničko za klijente svih 13 banaka je to što smatraju da ima prostora za smanjenje provizija i naknada. Hoće li se to desiti, vidjeće se nakon usvajanja nove zakonske regulative.