Prizemljeni svi avioni Boeing 737 Max. Kako će to uticati na putovanja

U posljednjih 24 sata ubrzano raste zabrinutost oko Boeingovog modela aviona 737 Max 8. Tako je američki predsjednik Donald Tramp u srijedu najavio da će pod hitno prizemljiti svu flotu Boeinga 737 Max 8 i 9, a kompanija Boeing saopštila je da preporučuje privremeno globalno suspendovanje svih modela aviona 737 Max, piše CNN.

Index.hr podsjeća da je cijela panika oko spomenutog modela aviona nastala jer su se u posljednjih 6 mjeseci dva aviona Boeing 737 Max 8 srušila nedugo nakon polijetanja.

Ove nedjelje, srušio se Boeing etiopskog avioprevoznika Ethiopia Airlinesa pri čemu je poginulo svih 157 putnika i članova posade, a u oktobru prošle godine Boeing kompanije Lion Air srušio se iznad Javanskog mora i pritom je poginulo 189 osoba.

Slijedeći odluke evropskog tijela za bezbjednost vazdušnog saobraćaja, i Crna Gora je odlučila da zabrani letove ova dva tipa aviona iznad njene teritorije o čemu možete čitati detaljnije u posebnoj vijesti.

Crne kutije

Etiopijske vlasti pronašle su obje crne kutije koje bi tokom današnjeg dana trebale biti dopremljene u Pariz na analizu. Stručnjaci se nadaju da će nakon detaljnog pregleda sadržaja crnih kutija biti u mogućnosti saznati neke dodatne odgovore u vezi uzroka tragične nesreće.

Francuski stručnjaci naveli su kako se u crnim kutijama nalaze parametri leta i snimci razgovara unutar kabine.

“Ako crne kutije nijesu oštećene, odnosno ako nema oštećenja na hard disku i snimcima, vrlo je lako doći do podataka. No, zna se dogoditi da je tokom nesreće upropaštena skoro cijeli snimak”, rekao je portparol francuskog Zavoda za istraživanje i analizu bezbjednosti civilnog vazduhoplovstva.

Etiopija je zatražila pomoć Francuske pri analizi podataka s crnih kutija jer sama ne posjeduje odgovarajuću opremu.

Zemlje koje su prizemljile Boeing 737 Max 8

Mnoge zemlje su i prije saopštenja Boeinga prizemljile kontroverzne avione 737 Max 8. Sveukupno im je do daljnjeg zabranjen let u oko 50 zemalja.

To su: Australija, Austrija, Belgija, Bugarska, Bermudi, Kanada, Kina, Crna Gora, Hrvatska, Kipar, Češka, Danska, Egipat, Estonija, Finska, Francuska, Njemačka, Grčka, Mađarska, Indija, Indonezija, Irak, Irska, Italija, Kuvajt, Letonija, Libanon, Litvanija, Luksemburg, Malezija, Malta, Meksiko, Mongolija, Holandija, Novi Zeland, Oman, Panama, Poljska, Portugal, Rumunija, Singapur, Slovačka, Slovenija, Španija, Švedska, Švajcarska, Tajland, Turska, Ujedinjeni Arapski emirati, Ujedinjeno Kraljevstvo, Sjedinjene Američke Države.

Šta prizemljenje flote znači za putovanja

Boeing 737 Max je bio model aviona koji se najbrže prodavao u istoriji Boeinga, sa više od 4500 od 100 različitih aviokompanija u svijetu, javlja BBC.

No, ipak ovaj model čini mali udio letova u svijetu.

U svijetu je samo ove sedmice zakazano 700.000 komercijalnih letova, a od toga je 6,548 trebalo da bude obavljeno avionom Boeing 737 Max, odnosno oko 1 odsto letova.

To znači da putovanja ipak ne bi trebalo biti značajnije ugrožena prizemljenjem flote ovog modela aviona, ali bi mogao uticati na putovanja u nekim regijama gdje se najčešće koristi, poput SAD-a i Kanade.

Pad vrijednosti dionica

Nakon najave predsjednika Trampa o prizemljenju svih aviona Boeinga 737 Max modela širom zemlje, značajno je pala vrijednost dionica kompanije, odnosno vrlo brzo nakon njegove izjave dionice Boeinga pale su za 3 odsto. Sveukupno, dionice te kompanije, nakon avionske nesreće u Etiopiji izgubile su 10 odsto svoje vrijednosti, što je kompaniju koštalo 25 milijardi dolara.

Boeing 737 Max 8 – poboljšana verzija

Index.hr je već pisao da je model 737 Max 8 unaprijeđena verzija modela koji dominira nebom već decenijama.

Originalni 737 vuče korijene iz 60-ih godina prošlog vijeka, a tokom godina radilo se na poboljšanju njegovih funkcija i dizajna; tako se u raznim modelima mijenjao raspored sjedenja, snaga motora i slično.

Boeing 737 Max 8 se u komercijalnim letovima počeo koristiti 2017.

Jedna od važnijih dodanih vrijednosti kod modela 737 Max 8 bila je motor LEAP-1B, koji je trebalo da ostvari 20-postotno poboljšanje u iskoristivosti goriva u odnosu na prethodne modele.

Za razliku od modela 737 Max 7, osmica je duža i može primiti 40-ak putnika više.

“Motor se nalazi malo više sprijeda i više je pozicioniran u odnosu na krila kada se uporedi s ranijim modelima, što utiče na ravnotežu aviona”, rekao je Geri Soejatman, vazduhoplovni analitičar iz Džakarte, a prenosi BBC.

Problem sa senzorima

No, poboljšani motor nije bila jedina promjena kod novog modela 737. U novi avion uveden je i drugačiji sistem senzora.

Prvobitno piloti nijesu bili obaviješteni o promjenama u funkcionisanju senzora i povezanog softvera kod novog modela 737 Max 8, ali je, nakon pada aviona kompanije Lion Air, kompanija koja proizvodi novi model izdala priručnik za pilote kako bi bili upoznati sa svim promjenama koje se uvedene kod najnovijeg modela.

Ne zna se uzrok

Trenutno nema dokaza koji bi upućivali da je avion Ethiopia Airlinesa imao iste poteškoće kao i Boeing 737 Max 8 kompanije Lion Air.

“Važno je napomenuti da se u oba slučaja radilo o novom avionu i o istom modelu. Takođe, nesreća se dogodila u istoj fazi leta, nedugo nakon polijetanja. No, potrebna je detaljna provjera kako bi se utvrdio tačan uzrok posljednje nesreće“, rekao je za BBC Džon Striklend, vazduhoplovni analitičak iz kompanije JLS Consulting.