Reforma sistema registracije kompanija: CRPS će prerasti u samostalnu agenciju
Vlada Crne Gore planira reformu kompletnog sistema registracije preduzeća, a kao ključni korak ka tome biće formiranje nezavisne i samoodržive Agencije za registraciju preduzeća.
Do sada, registraciju preduzeća obavljao je Centralni registar privrednih subjekata (CRPS).
Trenutno, CRPS funkcioniše kao odsjek u Poreskoj upravi i zapošljava 19 ljudi. Osim načelnika, zaposlena su četiri savjetnika I, tri savjetnika II, jedan savjetnik III i 10 samostalnih referenata.
Portal Analitika podsjeća da je do 2012. godine CRPS obavljao dužnost u sklopu Privrednog suda, dok od tada do danas to radi kao sastavni dio Poreske uprave.
Ideja Vlade je da se CRPS ojača i transformiše u nezavisnu Agenciju za registraciju preduzeća na bazi dobre regionalne i međunarodne prakse.
“Sagledavajući ukupnu situaciju, kao i praksu zemalja koje su u ovoj oblasti među prvima u svijetu, nameće se zaključak da Crna Gora treba da ide u pravcu osnivanja nezavisne agencije za registraciju preduzeća”, navodi se u Analizi stanja u blasti registracije preduzeća koju su uradili stručnjaci Sekretarijata Savjeta za konkurentnost.
Poreska uprava, kako primjećuju autori Analize, nije institucija koja dugoročno treba da se bavi registracijom preduzeća, a povratak u Privredni sud nosi ograničenja vezana za razvoj ove oblasti.
“Agencija u dugom roku može da se razvije u samoodrživi organ, koji će se finansirati kako naplaćivanjem taksi, tako i naplaćivanjem dodatnih usluga. Kako bi Agencija bila profitabilna, odnosno samostalna u radu, potrebno je da poveća prihode, obzirom da u ovom momentu prihodi CRPS-a ne pokrivaju ukupne troškove”, konstatuje se u Analizi usvojenoj na prošloj sjednici Vlade.
Prihodi se mogu uvećati uključivanjem drugih registara u nadležnost Agencije, a moguće je uvesti i nove usluge koje se odnose na statističku obradu podataka, analitiku i slično.
Pošto osnivanje agencije zahtijeva veliko vrijeme i posvećenost, autori smatraju da najprije treba poboljšati proces registracije preduzeća, a nakon toga uraditi analizu koja će imati za cilj definisanje opsega poslovanja buduće agencije.
Dugoročno gledano, Crna Gora će imati veći benefit ukoliko se poboljša sistem registracije u okviru postojećeg organa u Poreskoj upravi, nego da to isto vrijeme posveti osnivanju agencije uz zadržavanje istog nivoa usluge.
Takođe, obzirom da je Poreska uprava već otpočela sa projektom unapređenja IT sistema, najjednostavniji način da se unaprijedi i sami CRPS je da ostane u sklopu Poreske uprave.
Stoga ne predlog da svi resursi treba da budu uključeni u projekat uvođenja sistema potpune elektronske registracije i pojednostavljenje registracije na šalterima CRPS-a, koji treba da se završi do sredine 2020. i da dâ vidljive efekte do kraja 2020, uz zadržavanje CRPS-a kao dijela Poreske uprave.
Nakon što novi način registracije privrednih subjekata potpuno zaživi i u praksi, treba uraditi analizu koja će imati za cilj definisanje budućeg poslovanja i organizacije agencije za registraciju.
“Ukoliko se u potpunosti implementira akcioni plan, agencija može da bude osnovana u drugoj polovini 2021. godine, uz pretpostavku da se usvoji i novi zakon koji će regulisati rad novoosnovane agencije, uz obavezu usklađivanja ostalih akata”, predlažu autori.
