Globalni indeks prosperiteta: Crna Gora se popela na 50. mjesto, Danska izbila na vrh

Svijet je, prema Institutu Legatum iz Londona, prosperitetniji nego što je ikada bio. Kao i većinom u istočnoj Evropi, zemlje Zapadnog Balkana su u Indeksu prosperiteta lošije rangirane po pitanju ličnih sloboda, društvenog kapitala i prirodne okoline.

Zemlje Zapadnog Balkana su u posljednjih 10 godina ostvarile napredak u opštem prosperitetu, ali uglavnom zaostaju po pitanju napretka u ličnim slobodama, društvenoj koheziji i životnoj sredini, pokazuje godišnji Indeks prosperiteta Instituta Legatum iz Londona.

Na globalnom nivou, kako se navodi u izveštaju čije detalje donosi Radio Slobodna Evropa, prosperitet nastavlja da se poboljšava i svijet je prosperitetniji nego što je ikada bio.

S druge strane, jaz između zemalja s najboljim i najgorim rezultatima nastavlja da se širi, dok stagnacija institucija zadržava dalje poboljšanje globalnog prosperiteta.

“Veoma dobra vijest je da indeks pokazuje da prosperitet nastavlja da raste u svetu, i tokom prošle godine i konzistentno od 2007”, rekla je Filipa Straud (Philippa Stroud), direktorka Instituta Legatum.

Ona je, međutim dodala da su dalja poboljšanja u globalnom prosperitetu usporena slabljenjem ličnih sloboda, kao i u oblasti upravljanja.

Na ovogodišnjoj list Indeksa prosperiteta, Danska je zamijenila Norvešku na prvom mjestu, a Sjeverna Amerika ostaje najprosperitetniji region, mada se zbog stagniranja prosperiteta u tom dijelu svijeta, smanjuje razlika u odnosu na zapadnu Evropu.

Od zemalja Zapadnog Balkana, najvišu poziciju na listi Indeksa prosperiteta zauzima Crna Gora – 50. mesto. SlIjedi Srbija na 52. mjetu, Sjeverna Makedonija na 54. mestu, Albanija na 65. mjestu i BiH na 70. mjestu.

Kosovo je, prema navodima Instituta Legatum, među zemljama koje nijesu uključene u Indeks prosperiteta zbog nedovoljnog pristupa podacima.

Kao i većinom u istočnoj Evropi i zemlje Zapadnog Balkana su u Indeksu prosperiteta lošije rangirane po pitanju ličnih sloboda, društvenog kapitala i prirodne okoline.

Društveni kapital mjeri koliko je neko društvo kohezivno u smislu povjerenja, poštovanja i pomaganja među njegovim članovima, kao i u odnosu prema institucionalnim strukturama.

Zapadni Balkan

Crna Gora, koja je ove godine na 50. mJestu, prošle godine je bila na 51, a pre 10. godina na 52.

Po pojedinačnim kriterijumima, Crna Gora najbolje je plasirana po pitanju Sigurnosti i bezbjednosti (46), Investicionog okruženja (49) i Upravljanja (50).

Po kriterijumu Ličnih sloboda je na 55. mestu, Društvenog kapitala na 73, Ekonomskom kvalitetu na 80, Zdravlja na 91, a Prirodnog okruženja na 105. mestu.

Istočna Evropa

Iz istočne Evrope najviše mjesto na listi Indeksa prosperiteta ima Estonija – 21. mesto. Slikede Slovenija (27), Češka (28), Slovačka (32), Litvanija (33), Letonija (35), Poljska (36), Hrvatska (45), Mađarska (46), Rumunija (47) i Bugarska (49).

Na dnu liste istočnoevropskih zemalja su Bjelorusija (73. na globalnoj listi), Rusija (74), Moldavija (81), Azerbejdžan (92) i Ukrajina (96).

U proteklih 10 godine sve istočnoevropske zemlje su, prema Institutu Legatum, zabilježile poboljšanje pristupa tržištu i tržišne infrastrukture, kao i u uslovima življenja.

Takođe, društveni kapital, koji je generalno bio slab u istočnoj Evropi, poboljšao se u 17 od 23 država regiona, pri čemu je BiH imala najveće poboljšanje.

S druge strane, lične slobode u istočnoj Evropi su pogoršane više nego u bilo kom regionu, sa samo osam od 23 zemlje koje su imale poboljšanje od 2009. Mađarska je zabilježila najveće pogoršanje od svih zemlja, značajano smanjujući slobode okupljanja, udruživanja i govora.

Mada je istočna Evropa imala ukupno pogoršanje u bezbjednosti i sigurnosti u protekloj deceniji, u 18 od 23 zemlje je došlo do poboljšanja. Pogoršanje u regionu po tom pitanju je uglavnom posljedica rata na istoku Ukrajine

Prvih deset zemalja po Indeksu prosperiteta su Danska, Norveška, Švajcarska, Švedska, Finska, Holandija, Novi Zeland, Njemačka, Luksemburg i Island. Te zemlje su bile u vrhu i prije 10 godina, mada je u međuvremenu Velika Britanija ušla u prvih 10, ali i ispala.

Posljednjih 10 su Sudan, Burundi, Eritreja, Somalija, Demokratska Republika Kongo, Avganistan, Čad, Centralno Afrička Republika, Jemen i Južni Sudan.

Na listi regiona, iza Sjeverne Amerike, koja obuhvata samo SAD i Kanadu, slijede Zapadna Evropa, Istočna Evropa, Latinska Amerika i Karibi, azijsko-pacifički region, Bliski istok i Sjeverna Afrika i na začelju je podsaharska Afrika