Dinamično bankarsko tržište regiona: Najveći ulagač OTP, najveći prodavac Societe Generale
Na mnogim finansijskim tržištima Srednje i Istočne Evrope, banke su najzastupljenije finansijske institucije. Međutim, mnoge od njih su relativno male, te često zauzimaju vrlo sitne tržišne udjele.
Prema dva najnovija istraživanja regionalnog bankarskog tržišta koje je sprovela konsultantska kuća Deloitte, očekivano usporavanje ekonomije vjerovatno će kreirati dodatni pritisak na finansijske institucije, posebno značajan za manje banke koje vrlo često nije dio većih grupacija. Osim toga, zbog sve većeg broja transakcija trend konsolidacije se ubrzava, a očekuje se i daljnje povećanje transakcijske aktivnosti na bankarskom tržištu Srednje i Istočne Evrope.
Ključni nalazi Deloittea su da su tržišta spajanja i preuzimanja u Srednjoistočnoj Evropi sa najvećim brojem transakcija, u razdoblju od 2015. do septembra 2019., bila Ukrajina (14 transakcija), Srbija (11) Poljska (10), Rumunija (10) i Mađarska (8).
Najaktivniji investitor bila je mađarska banka OTP Bank (8 transakcija), dok je drugi najaktivniji kupac bila Poljska, sa 4 transakcije preuzimanja u posmatranom razdoblju kroz PZU i Alior Bank.
Najaktivniji prodavači bili su Société Générale (6 transakcija), Raiffeisen (5) i grčke banke, od kojih su Piraeus Bank, National Bank of Greece, Alpha Bank i Eurobank zajedno prodale 12 banaka u posmatranom razdoblju.
Uspješnost bankarske industrije u Srednjoj i Istočnoj Evropi, te na Baltiku, i dalje uliva povjerenje investitorima. Stope adekvatnosti kapitala ostale su visoke u 2018. te su u prosjeku iznosile preko 20% u svih 15 država.
Udjeli i nivoi “loših” kredita i dalje su u padu, dok je u nekoliko država profitabilnost banaka dosegnula historijski najviši nivo uz prosječni povrat na kapital od oko 11% i bez zabilježenih gubitaka. Razlog tih pozitivnih kretanja je stabilna ekspanzija ekonomije sa prosječnim realnim rastom BDP-a od 3,9% u 2018. popraćena poboljšanim uslovima na tržištu rada i intenzivnim kreditiranjem u većini zemalja Srednje i Istočne Evrope.
Osim digitalne transformacije koja je u toku, drugi prevladavajući trend u bankarskom sektoru Srednje i Istočne Evrope jeste konsolidacija bankarskog tržišta, koju podstiče rast vodećih regionalnih igrača kroz akvizicije sa ciljem postizanja ekonomije obima i povećanja efektivnosti, saopšteno je iz Deloitte-a.
Više bankarskih sektora u državama Srednje i Istočne Evrope karakteriše prekomjeran broj banaka i raspršena tržišna struktura te niz banaka sa niskim tržišnim udjelima, koje nemaju mogućnost postizanja ekonomije obima u svom poslovanju.
Postoji mogućnost da će očekivano usporavanje ekonomskih aktivnosti, posebno u zemljama Zapadne Evrope, dovesti do većeg pritiska na manje banke.
“Na osnovu direktnog uvida u veliki broj nedavnih transakcija spajanja i preuzimanja u bankarskom sektoru, vidljivo je da su investitori motivirani kroz akvizicije dodatno unaprijediti svoje poslovanje, što im je omogućeno, između ostalog zahvaljujući solidnoj finansijskoj snazi i pristupu kapitalu. Također, svjesni mogućih budućih ograničenja u daljnjem razvoju banaka, veliki broj je prepoznao i prilike za prodaju. Iz navedenih kretanja moguće je zaključiti da su i u narednom periodu vrlo moguće daljnje transakcije na tržištu spajanja i preuzimanja u Srednjoj i Istočnoj Evropi”, kaže Sabina Softić, regionalna partnerka u Deloitte-ovom odjeljenju za reviziju.
