Petnaest zemalja EU prekršila pravila trgovinskog sporazuma sa Kinom

Petnaest članica Evropske unije prekršilo je pravila prilikom potpisivanja bilateralnih trgovinskih sporazuma sa Kinom, u okviru kineske inicijative Pojas i put, navodi se u objavljenom izvještaju Evropskog revizorskog suda.

Evropski revizori su, ispitujući kineske investicije u EU, identifikovali “višestruke rizike” i političke i ekonomske prirode i skrenuli pažnju na to kako su zemlje članice sistematski kršile EU pravila zaobilazeći Evropsku komisiju prije potpisivanja trgovinskih sporazuma sa Kinom, prenosi briselski portal EURACTIV.

Kina je na bilateralnoj osnovi sklopila 15 sporazuma sa članicama EU kao dio svoje inicijative Pojas i put, koja uključuje razvoj infrastrukture i investicije u više od 80 zemalja u Evropi, Aziji i Africi. Među zemljama EU koje su potpisale takve sporazume su Italija, Grčka, Estonija, Hrvatska, Bugarska, Mađarska, Rumunija, Slovačka i Slovenija.

Evropski revizorski sud je otkrio da Evropska komisija nije bila konsultovana prije bilo kakvog potpisivanja sporazuma, čime je prekršena odluka Savjeta iz 1974. godine, prema kojoj zemlje EU moraju da informišu Komisiju o “sporazumima o saradnji” u vezi sa ekonomskim ili industrijskim partnerstvom sa trećim zemljama.

Glavna autorka izveštaja Anemi Turtelbum izjavila je novinarima uoči objavljivanja izvještaja da EU treba da usvoji ujedinjen pristup u poslovanju sa drugom najjačom ekonomijom na svijetu.”Ono što vidimo u našem izveštaju je ‘zavadi i vladaj’ u EU.

To vidimo sve vrijeme. Potrebno nam je 27 igrača u jednom timu”, rekla je Turtelbum. Revizori su takođe zamjerili na nedostatku javno dostupnih informacija o kineskim investicijama u EU.”Ne postoji sveobuhvatna analiza rizika, i to nas dovodi do pitanja da li EU vozi na slijepo ka Kini. Svakako izgleda da plovimo bez kompasa, jer nismo našli nikakvu formalizovanu sveobuhvatnu analizu rizika i mogućnosti za EU u vezi sa kineskom investicionom strategijom”, kazala je Turtelbum.

Evropski revizorski sud, dodala je, traži veću transparentnost kada su u pitanju informacije o kineskim investicijama u Evropi, kako bi se spriječili veliki problemi kao što su manjak reciprociteta ili nefer konkurencija između evropskih i kineskih industrija.U izvještaju se ukazuje i na navodno EU finansiranje projekata Pojasa i puta u Uniji.

Sud navodi da je Komisija 2017. dodjelila 357 miliona eura iz kohezionih fondova da bi pokrila 85 odsto troškova izgradnje Pelješkog mosta u Hrvatskoj. Posao za izgradnju mosta je zatim dat kineskom konzorcijumu China Road and Bridge Corporation.

“Most je finansiran iz kohezionih fondova EU, a ipak je brendiran kao dio kineske inicijative Pojas i put”, rekla je Turtelbum. U izveštaju suda govori se i o kineskoj telekomunikacionoj opremi na evropskom tržištu i različitim stavovima zemalja članica prema saradnji sa Kinom kada je u pitanju mobilna tehnologija pete generacije (5G).

Zemlje koje su politički bliske SAD, među kojima su Češka, Letonija, Estonija, Poljska i Rumunija, usvojile su neprijateljski pristup saradnji sa Kinom po pitanju 5G, dok druge zemlje, kao što su Nemačka i Belgija, imaju oprezniji stav, ali ne izričito neprijateljski.

U izvještaju se ističe da “posebna prijetnja potiče iz sajber ofanzivnih inicijativa zemalja koje nisu članice EU”, u prikrivenoj referenci na Huavej, navodi EURACTIV.