Cijena zaključavanja ekonomije: Deficit državnog budžeta 400 miliona eura
Ministarstvo finansija i socijalnog staranja, na čijem čelu je ministar Milojko Spajić, objavilo je da je u periodu od januara do novembra prošle godine dinamika kretanja budžetskih prihoda i rashoda uticala na ostvarenje deficita budžeta u iznosu od 397,3 miliona eura, ili 8,6 odsto BDP-a, koji je za 47,3 miliona ili 13,5 odsto veći u odnosu na planirani, piše Dan.
“Kretanje budžetskih prihoda i rashoda i u periodu januar – novembar pod direktnim je uticajem nepovoljne epidemiološke situacije u zemlji, gdje se u prvom redu misli na kontinuirani pad u naplati budžetskih prihod a usljed sprovođenja mjera koje su ograničile privrednu aktivnost, a sve u cilju zaštite zdravlja stanovništva. Međutim, i u uslovima drastičnog smanjenja prihoda budžeta sa jedne, odnosno potrebe dodatnog finansiranja usljed sprovođenja paketa mjera podrške građanima i privredi sa druge strane, likvidnost budžeta je uspješno očuvana i sve planirane budžetske obaveze su izmirivane pravovremeno”, navodi se u objavi Ministarstva finansija i socijalnog staranja.
Prihodi budžeta u istom periodu iznosili su 1,4564 milijardi eura ili 31,6 odsto procijenjenog BDP-a (4,6073 milijardi eura), što je za 69,5 miliona eura ili 4,6 odsto manje u odnosu na planirane Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu.
“Pad u naplati prihoda prvenstveno je rezultat značajnog pada u ostvarenom turističkom prometu, pa je u odnosu na plan po rebalansu, najveće negativno odstupanje zabilježeno kod kategorija koje zavise od ostvarenog prometa, i to: poreza na dodatu vrijednost u iznosu od 78,3 miliona eura ili 14,0 odsto i akciza u iznosu od 17,8 miliona eura ili 8,7 odsto. Trend pa da naplate prihoda koji se ubiraju po ovom osnovu značajno je usporen tokom novembra imajući u vidu da u novembru prihod i od turizma ne čine značajni dio prometa, kao što je to slučaj u ljetnjim mjesecima”, piše u objavi.
Ostali prihodi bilježe negativno odstupanje u iznosu od 15,4 miliona eura ili 31,9 odsto usled činjenice da uplata planirana po osnovu dividende energetskih kompanija u većinskom vlasništvu države nije izvršena u dosadašnjem periodu.
“S obzirom na činjenicu da je planom naplate prihoda u oktobru bila planirana i uplata duga od strane nacionalne avio-kompanije Montenegro Airlines AD u iznosu od 9,0 miliona eura evidentirano je odstupanje i kod kategorije primici od otplate kredita. Kao rezultat subvencionisanja zarada zaposlenih u privrednim granama posebno pogođenim mjerama za ograničavanje obavljanja djelatnosti u okviru drugog i trećeg paketa ekonomskih mjera, ali i kao rezultat naplate dijela poreskog duga nacionalnog avioprevoznika u iznosu od 10 miliona eura porezi i doprinosi na zarade su zabilježili kumulativan rast, u iznosu od 31,5 miliona eura ili šesto odsto u odnosu na planirane, pri čemu je porez na dohodak veći za 3,7 miliona eura ili 3,8 odsto, dok su doprinosi veći za 27,8 miliona eura ili 6,6 odsto”, navodi seu objavi.
Kao posljedica snažnog rasta ekonomske aktivnosti iz prethodne godine, nastavljeno je sa trendom rasta naplate po osnovu poreza na dobit, koji je veći za 11,5 miliona.
“U poređenju sa istim periodom prethodne godine, prihodi budžeta su manji za 185,7 miliona eura ili 11,3 odsto usljed pada ekonomske aktivnosti uzrokovane pandemijom virusa Kovid19 i sprovođenja mjera za ublažavanje negativnih efekata na privredu i građane. Izdaci budžeta u periodu od januara do novembra 2020. godine iznosili su 1.853,7 miliona eura ili 40,2 odsto BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 22,2 miliona, odnosno 1,2 odsto”, saopštilo je Ministarstvo finansija i socijalnog staranja.
“Izdaci budžeta u periodu od januara do novembra 2020. godine iznosili su 1.853,7 miliona eura projektima, ali i realizacije kreditnih sredstava po ovom osnovu planiranih u okviru tekućeg budžeta. U odnosu na prethodnu godinu ova kategorija izdataka manje je izvršena u iznosu od 87 miliona ili 30,6 odsto, kao posljedica smanjenog intenziteta izvođenja radova na izgradnji prioritetne dionice autoputa”, navodi se u dokumentu.
Rezerva niža 19,4 miliona eura
U objavi piše da je najznačajnije odstupanje u odnosu na plan zabilježeno kod kategorije rezerve koja je niža za 19,4 miliona eura ili 15,3 odsto, „kao rezultat toga što prethodno planirana sredstva po osnovu zakonskog rješenja za finansijsku sanaciju Montenegroerlajnza, nije izvršena u planiranom iznosu”.
“Kod kategorije transferi za socijalnu zaštitu takođe je zabilježeno značajno odstupanje u odnosu na plan u iznosu od 18,2 miliona eura ili 3,4 odsto, usled nižeg ostvarenja na kategoriji prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja u iznosu od 12,1 miliona eura, kao i prava iz oblasti socijalne zaštite u iznosu od 3,3 miliona eura. Na drugoj strani, poredeći sa prethodnom godinom, ova kategorija izdataka bilježi rast u iznosu od 6,7 miliona ili 1,7 odsto prevashodno kao rezultat implementacije novog Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju”, piše u objavi na sajtu Ministarstva finansija.
Dodaju da su u strukturi ukupne budžetske potrošnje, tekući izdaci ostvareni na nivou od 765,7 miliona eura i manji su za 2,7 miliona ili 0,4 odsto od planiranih, „što je rezultat ostvarenih ušteda na kategorijama bruto zarade i ostala lična primanja”.
