CBCG odgovorio Drecunu: O radu Centralne banke sve su rekle međunarodne institucije
U slučajevima kada pojedinci, svjesno ili zbog nedostatka znanja i kompetentnosti, plasiraju netačne informacije koje mogu, direktno ili indirektno, uticati na kretanja na bankarskom tržištu, Centralna banka je dužna da reaguje i, u cilju očuvanja zdravlja i stabilnosti bankarskog sektora, što je njena primarna nadležnost, demantuje takve navode, saopšteno je iz Centralne banke kao odgovor na ocjene ekonomskog analitičara Predraga Drecuna.
Ostatak odgovora CBCG objavljujemo integralno:
Gostujući juče u jutarnjem programu RTCG, g. Predrag Drecun je iznio niz paušalnih i neutemeljenih ocjena o radu CBCG i funkcionisanju banaka, pa smo dužni da javnosti saopštimo podatke koji realno oslikavaju situaciju u bankarskom sektoru, ali i da podsjetimo na ocjene našeg rada koje su dali objektivni subjekti – visoki zvaničnici međunarodnih institucija: Evropske komisije, Evropske centralne banke, Svjetske banke i Međunarodnog monetarnog fonda.
Najprije ćemo se osvrnuti na najgrublji i ničim potkrijepljeni komentar da „Centralna banka nije sačuvala stabilnost sistema“. Ocjene svih relevantnih međunarodnih institucija, koje bi neko ko se bavi analizom finansijskog tržišta trebalo da prati, potvrđuju da je CBCG tokom koronakrize adekvatno i pravovremeno djelovala i uspjela da očuva zdravlje i stabilnost bankarskog sistema.
Podsjetićemo najprije da je MMF, u februaru ove godine, prvi put od osnivanja CBCG, pripremio eksternu analizu kontrolnih mehanizama institucije, na osnovu koje je utvrđeno da CBCG ima snažne operativne kontrolne mehanizme svojih ključnih funkcija. Prilikom sastanka u aprilu, direktor Sektora MMF-a za Evropu Alfred Kammer uputio je čestitke guverneru na „preduzimanju ispravnih koraka ka izgradnji čvrste i kredibilne institucije“.
Svjetska banka je, u proljećnom izdanju Western Balkan Regular Economic Report, istakla da je „finansijski sektor, do sada, bio otporan.“ U nedavnom dopisu direktora Svjetske banke za Crnu Goru i BIH upućenom guverneru, naglašeno je da je „CBCG implementirala relativno veliki set mjera u odgovoru na uticaj pandemije na ekonomiju i finansijski sektor“.
Pozitivne ocjene o radu CBCG stigle su i sa najviših evropskih adresa. Evropska centralna banka je konstatovala da su „ključni pokazatelji finansijske stabilnosti bankarskog sistema i dalje stabilni, što je rezultat njihovog stabilnog stanja prije pandemije i nedavnih mjera podrške krizi“. Oni dalje ističu da je „bankarski sektor, zahvaljujući naporima CBCG, imao snažne pokazatelje finansijske stabilnosti prije krize na agregatnom nivou“. Dalje, CBCG je jedna od rijetkih institucija koja je dobila ocjenu dobrog progresa u Izvještaju o napretku Evropske komisije za 2020. godinu, a sličan rezultat, na osnovu već ispunjenih preporuka Evropske Komisije za 2021, očekujemo i ove godine. U najnovijem izvještaju Evropske komisije o kvalitetu Programa ekonomskih reformi Crne Gore za 2021, navedeno je da je CBCG preduzela snažne mjere podrške da bi ublažila uticaj krize, uključujući odlaganja i olakšavanja otplate obaveza, kroz moratorijum i restrukturiranje kredita. Dalje se navodi da su „aktivnosti nadgledanja bile kvalitetne, uključujući i monitoring uticaja mjera“, te da je „ostvaren dobar napredak u jačanju supervizije“.
Osim pomenutih ocjena sa najrelevantnijih adresa, podaci o poslovanju banaka potvrđuju da je bankarski sistem stabilan i siguran. Koeficijent solventnosti je na kraju prvog kvartala ove godine iznosio 19,3%, skoro dvostruko više od propisanog minimuma. Ovome su značajno doprinijele ranije definisane mjere CBCG koje su se odnosile na ograničenja prilikom raspodjele ostvarene dobiti, tj. njenog usmjeravanja u jačanje kapitala. Sve ključne bilansne pozicije bilježe rast od početka godine. Banke su tokom prva četiri mjeseca tekuće godine odobrile 318 miliona eura novih kredita, što je za 32% više u odnosu na uporedni period prošle godine.
Što se depozita tiče, nastavljen je njihov rast i u 2021. godini (od 01.01.2021. do 25.05.2021. godine depoziti su porasli za 223 miliona eura), što je znak povjerenja u bankarski sistem i u regulatora.
Podsjetićemo da je CBCG, u prethodnih godinu dana, implementirala devet paketa mjera usmjerenih na ublažavanje posljedica pandemije. Mjere su, između ostalog, bile usmjerene na odlaganja i olakšavanja otplate obaveza, kroz moratorijum i restrukturiranje kredita. Posebno smo vodili računa o usmjeravanju podrške ka onim kategorijama stanovništva i privrede koje su najteže pogođene pandemijom. Što se tiče pravnih lica, moratorijum mogu koristiti privredni subjekti sa liste ugroženih djelatnosti, kao i oni čiji su ukupno ostvareni prihodi u 2020. godini najmanje 50% niži u odnosu na 2019. Fizička lica – korisnici kredita kojima je, kao posljedica uticaja pandemije, prestao radni odnos, zatim onima kojima nijesu isplaćene neto zarade za tri mjeseca prije podnošenja zahtjeva za moratorijum, kao i oni kojima je smanjena zarada za najmanje 10%, imaju pravo na moratorijum.
G. Drecun bi, kao bivši bankar i sadašnji finansijski analitičar, morao znati da je obavezna rezerva smanjena kao posljedica mjere koju je CBCG, u maju prošle godine, svjesno inicirala i sprovela sa ciljem „upumpavanja“ dodatnih 70 miliona eura likvidnosti, kako bi banke mogle jos snažnije da podrže građane i kompanije na čiju je finansijsku situaciju koronakriza negativno uticala. Ovu mjeru, podržanu od strane međunarodnih finansijskih institucija, su tokom koronakrize implementirale gotovo sve nacionalne banke. U cilju obezbjeđenja dodatnih sredstava za podršku sistemske likvidnosti, CBCG je aktivno komunicirala sa međunarodnim partnerima i ugovorila dvije repo linije (sa Bankom za međunarodna poravnanja i Evropskom centralnom bankom), u iznosu do 350 miliona eura.
Imajući sve navedeno u vidu, jasno je da su navodi g. Drecuna neutemeljeni, te da apsolutno ne stoje njegove ocjene o „nedjelovanju CBCG“ i „ugroženosti sistema“.
O tome šta je Drecun rekao, čitajte u posebnoj vijesti:
Drecun napao CBCG: “Centralna banka ugrozila stabilnost sistema, sada ga čuvaju građani”
