Stigla na naplatu prva rata kredita za auto-put: Danas Kinezima plaćamo oko 30 miliona eura

Prva rata kredita za auto-put Bar –Boljare kod kineske EXIM banke od oko 30 miliona eura dospijeva na naplatu danas, šest godina nakon početka gradnje prioritetne dionice Smokovac – Uvač – Mateševo, koja još nije završena. Osim rate za auto-put, Kinezima danas treba da bude plaćeno i 4,8 miliona dolara za kupovinu brodova Crnogorske i Barske plovidbe.

Iz Ministarstva finansija Pobjedi juče nije precizno saopšteno koliko iznosi prva rata nakon ugovorenog hedžing aranžmana, kojim je kamata na kredit za auto-put početkom jula smanjena sa dva odsto dolarskog na 0,88 odsto eura. Oni su kazali da će detaljne informacije objaviti danas.

Ministar finansija Milojko Spajić kazao je 8. jula da će, zahvaljujući hedžingu, prva rata kredita biti umanjena četiri miliona eura, ne navodeći tačan iznos koji treba da bude uplaćen Kinezima.

Druga rata za auto-put dospijeva u januaru naredne godine.

Hedžing

Država se hedžingom oslobodila valutnog rizika i godišnje na kamate uštedjela osam miliona eura. Aranžman je dogovoren sa dvije američke i jednom francuskom bankom, čija imena još nijesu saopštena javnosti.

Prije nego što je hedžing dogovoren, u parlamentu nije prošao Spajićev amandman na ovogodišnji Zakon o budžetu kojim bi se omogućilo zaduženje države od 900 miliona eura za refinansiranje kineskog kredita. Refinansiranjem je bilo predviđeno uzimanje kredita u eurima kod evropske banke, manja kamata, šest godina grejs perioda, te oslobađanje od valutnog rizika i hipoteke nad imovinom države.

Prethodno je potpredsjednik Vlade Dritan Abazović prilikom posjete Briselu u martu tražio pomoć EU u vraćanju kineskog kredita, koji, kako je ocijenio, omogućava kineski uticaj.

Probijeni rokovi

Ugovor o kreditu sa Eksim bankom potpisao je u oktobru 2014. godine tadašnji ministar finansija Radoje Žugić. Njime se država kod Kineza zadužila 944 miliona dolara, sa rokom otplate 20 godina, grejs periodom od šest godina i dva odsto kamate.

Tada je ugovoreno da je iznos rate za glavnicu koju godišnje treba vraćati 67 miliona dolara, a da iznos kamate zavisi od kursnih razlika i toga da li će se Vlada osigurati od valutnog rizika. Tokom mandata prethodne Vlade saopštavano je da su projektovani prihodi od auto-puta 31,3 miliona eura godišnje.

Gradnja prioritetne dionice auto-puta počela je u maju 2015. godine. Od tada je četvorogodišnji rok izgradnje probijan nekoliko puta, a posljednja očekivanja nadležnih su da će ona biti završena do kraja novembra ove godine.

“Novi rok za završetak radova na gradnji prve dionice auto-puta dostižan je, ali uz daleko ozbiljniji pristup poslu od strane izvođača”, saopštio je ministar kapitalnih investicija Mladen Bojanić, tokom jednog od posljednjih obilazaka radova.

Plaćanje brodova

Na naplatu danas dolaze i dvije rate za brodove Crnogorske i Barske plovidbe, koje Eksim banci ukupno treba da plate 4,8 miliona dolara. Rata Crnogorske plovidbe iznosi 2,8 miliona dolara, a Barske plovidbe oko dva miliona dolara.

Izvjesno je da brodarske kompanije nemaju novca da izmire obaveze Kinezima, pa će država i ovoga puta platiti većinu duga. Time će se izbjeći aktiviranje garancije što bi omogućilo Eksim banci da odjednom naplati cjelokupni dug.

“Iz Ministarstva finansija smo dobili informaciju da će rate kredita koje brodarske kompanije Crnogorska plovidba i Barska plovidba duguju Eksim banci biti uplaćene iz budžeta. Dogovoreno je da Crna Gora plati samo dospjele rate, a ne cjelokupan iznos bankarske garancijie”, rečeno je juče Pobjedi u Ministarstvu kapitalnih investicija.

Izvršni direktor Barske plovidbe Zoran Tajić kazao je našem listu da su prije 20 dana obavijestili Vladu da njihova rata danas dolazi na naplatu.

“Rekli smo im da nemamo novca da je platimo, ali nam ništa nijesu odgovorili. Čekamo da nam se jave. Ne smijemo ostati na nuli, oni znaju stanje naših finansija”, naveo je Tajić.

Prve ovogodišnje rate plaćene su u januaru, nakon pregovora Spajića sa Kinezima kada je dogovoreno da se umjesto cjelokupnog duga isplati samo ono što je stiglo na naplatu.

Predmet u Tužilaštvu

Crnogorska plovidba je 2010. godine zaključila ugovor o kreditu sa Eksim bankom za kupovinu dva broda ,,21. maj“ i ,,Kotor“. Ugovorena cijena za oba broda bila je 55,76 miliona dolara. Ukupan kredit bez kamate je iznosio 47,39 miliona, a kamata 11,16 miliona dolara. Dvije godine kasnije ugovor sa Kinezima sklopila je i Barska plovidba, koja je na kredit uzela 46,4 miliona dolara za kupovinu brodova ,,Bar“ i ,,Budva“.

Iz Ministarstva kapitalnih investicija juče su podsjetili da su u januaru ove godine proslijedili informacije Specijalnom državnom tužilaštvu i Skupštini kako bi se ispitale eventualne zloupotrebe prilikom kupovine brodova i izdavanja državnih garancija.

“Tužilaštvu i Skupštini smo predali novu informaciju o kontroverznim ugovorima o najmu sva četiri broda koja su u vlasništvu ove dvije brodarske kompanije”, kazali su Pobjedi u Ministarstvu.

Crnogorska plovidba je u potpunom vlasništvu države, dok je Barska plovidba u većinskom državnom vlasništvu.