Sve je više novca u crnogorskim bankama, Pejaković objašnjava zašto
Rekordno visok iznos depozita u crnogorskim bankama razlog je za zadovoljstvo, te rezultat povjerenja koje se sa klijentima razvija godinama, kazao je Dnevnim novinama generalni sekretar Udruženja banaka Bratislav Pejaković.
„Depoziti su do 31. jula porasli na 3,829 milijarde eura. Likvidna aktiva iznosi oko 1,5 milijardi eura i takođe su na istorijski maksimalnom nivou. Depoziti su rezultat pozitivnih kretanja u privredi u odnosu na prethodnu, pandemijsku godinu, ali i kvalitetne ponude bankarskih kamata na depozite”, precizirao je on, i podsjetio da Fond za zaštitu depozita, koji pune i održavaju komercijalne banke u Crnoj Gori, daju garanciju do 50.000 eura.
No, depozitima se ne mogu kompenzovati krediti koji su postali nekvalitetni (NPL) tokom krize izazvane pandemijom kovid-19. Banke su očekivale takav scenario, pa se protiv njih „bore” dokapitalizacijom, fokusom na klijente, restrukturiranjem, reprogramiranjem kredita i finansiranjem održivih projekata.
„Ranije je u dobrom dijelu u pitanju bila održivost i preživljavanje klijenata, obazrivost pri finansiranju pripreme ljetnje sezone, ali i preuzimanje zajedničkih rizika ne ugrožavajući finansijsku stabilnost samih banaka, što će pozitivno se odraziti i na godišnjim bilansima. Pozitivna strategija banaka u plasmanima se odrazila i na rast depozita”, dodaje Pejaković.
U proteklom periodu, banke su povećale naknade i pooštrile uslove za dobijanje kredita, ali Pejaković ističe da je sve to u skladu sa zakonom, uz pravovremeno obavještavanje klijenata o tim promjenama.
“Očekivano je da povećanje naknada banaka za poslove koje obavljaju izazovu negodovanje. Ipak, taj rast je mnogo manji nego u nekim drugim sferama koje značajno utiču na standard stanovništva. Imate povoljniji cjenovnik za penzionere, što podržavajusve banke. Padaju kamatne stope na plasmane kod banaka, uz negodovanje dijela javnosti koji žele kamate kao u naj razvijenijim državama Evrope. Ali, efikasnost privrede, rizici i pravna infrastruktura kod nas nisu na nivou Njemačke ili Švajcarske. Doduše, neke naknade su više kod njih nego u našim bankama, a kaznena politikaza loše platiše je rigoroznija”, naveo je on.
Kaže da su banke pod budnim okom Centralne banke Crne Gore. Uz to, neke su i dio međunarodnih grupacija, pa se dobra bankarska praksa i te kako praktikuje.
“To garantuje stabilno i kontinuirano praćenje potreba klijenata, što se ogleda kroz solventnost i likvidnost, sa duplo kvalitetnijim pokazateljima od zakonskog minimuma, te rast nivoa depozita. Banke dijele sudbinu svojih klijenata i ukoliko oni rastu – raste i banka, ali i obrnuto”, potcrtava sagovornik Dnevnih novina.
Dalje podsjeća kako jepraćenje NPL-a sastavni dio poslovanja banaka, te da su oni na nivou regiona, a prije pandemije – čak na nivou nekih članica EU.
„Mislim da veliki dio javnosti ne pravi razliku između banaka i mikrokreditnih organizacija, gdje su kamate, ali i naknade na znatno višem nivou, i gdje su u pravilu klijenti koji se teže kvalifikuju za kredit kod banke, tako da ione imaju opravdanje svojeg postojanja”, zaključuje Pejaković.
U kriznoj godini 709 miliona eura više
Banke prave strategije prema raspoloživim resursima i uslovima na tržištu, pa su tako neke više okrenute stanovništvu, a druge privrednicima ili investicionom bankarstvu.
“Pomoć postojećim klijentima koji su u krizi, daje se kroz produženje roka otplate, te smanjenjem anuiteta uz zahtjev, a time i uz saglasnost klijenta. Ove godine 30. juna, u poređenju sa istim periodom 2020, imali smo za skoro 709 miliona eura više plasmana. To je pokazatelj koju podršku privredi, stanovništvu i državi daju banke tokom krize”, rekao je Pejaković.
