Rusi od početka rata otvorili preko 1.000 kompanija u Crnoj Gori, uglavnom iz IT oblasti

Prema podacima Uprave prihoda i carina Crne Gore, od 1. februara do 9. juna registrovano je osnivanje 1.100 preduzeća čiji su osnivači fizička lica iz Rusije.

„Od toga se 229 kompanija bavi računarskim programiranjem, 81 kompanija obradom podataka, hostovanjem aplikacija i pružanjem aplikativnih usluga. Na trećem mjestu su konsultantske djelatnosti u vezi sa poslovnim i drugim upravljanjem – 65 preduzeća, i konsultantske djelatnosti iz oblasti informacionih tehnologija – 63 preduzeća“, podaci su Uprave prihoda i carina Crne Gore.

U istom periodu registrovane su i osnovane 104 firme od strane fizičkih lica iz Ukrajine, a najzastupljenija djelatnost je računarsko programiranje – 13 preduzeća. Prema ovim podacima, za građane obje zemlje pogođene ratnim strahotama, Crna Gora prednjači u čitavom regionu Zapadnog Balkana, piše AlJazeera Balkans.

Bez obzira na broj otvorenih kompanija, za mnoge Ruse i Ukrajince ovo je samo „odskočna daska” za realizaciju budućih planova u Zapadnoj Evropi, na Bliskom istoku i u SAD.

„Bilo je za očekivati da će se izbijanjem rata u Ukrajini privreda preseliti u Crnu Goru intenzivnije od oba naroda (Rusa i Ukrajinaca), jer je Crna Gora već poznata destinacija za mnoge građane tih zemalja. Naime, mnogi od njih tamo imaju svoje nekretnine i već godinama provode godišnji odmor u Crnoj Gori, a podsticajni crnogorski zakoni natjerali su mnoge od njih da pokrenu sopstveni biznis u Crnoj Gori“, rekao je Vasilije Kostić, profesor Fakulteta za menadžment u Herceg Novi Predsjednik Crnogorskog udruženja poslodavaca.

Poznato je da su zakonodavci u Evropskoj uniji od početka invazije ukrajinskim građanima obezbedili niz pogodnosti u svojim zemljama. Crna Gora je to radila i prije ratne krize u Ukrajini.

„Zakon o privrednoj djelatnosti u Crnoj Gori stavlja domaće stanovnike i strance u istu ravan, pa je to dodatni podsticajni element u pravcu odabira Crne Gore kao destinacije za život i poslovanje, posebno u okolnostima rata i posljedicama, „kao što su rastuća neizvjesnost, sankcije Rusiji, ruskoj ekonomiji i građanima.

“Preseljenje preduzeća u Crnu Goru je svakako dobra okolnost za nas. Ali to sa sobom nosi, kao i sve u životu, negativne uticaje u vidu povećanja cijena zakupa, cijena nekretnina… što je već viđeno u scenariju sa izbjeglicama tokom rata u Jugoslaviji. Međutim, činjenica da je u Crnoj Gori trenutno osnovano više kompanija nego u drugim dijelovima regiona, dijelom govori o stimulativnom karakteru crnogorskog poslovnog ambijenta, što nikako nije beznačajno. Naprotiv“, rekao je Kostić.

Pet miliona Rusa napustilo domovinu

AlJazeera Balkans piše da su strahote rata pokrenule talas izbjeglica iz Ukrajine, a Ujedinjene nacije su procijenile da je više od šest miliona ljudi napustilo zemlju, uglavnom žena, djece i neregrutovanih muškaraca. S druge strane, nezvanične procjene govore da je oko pet miliona građana Ruske Federacije napustilo zemlju. Postavlja se pitanje: šta je sa stečenim znanjem, tržišnim kompetencijama i kapitalom onih koji su odlučili da dođu na Zapadni Balkan?

U Srbiji, koja ima najviše stanovnika, i jedini direktni let sa gradovima u Rusiji, od početka rata 24. februara do 31. maja, ukupno 399 fizičkih i osam pravnih lica iz Ruske Federacije registrovalo je otvaranje 287 preduzeća preduzeća. Pored toga, još 730 građana ove zemlje otvorilo je preduzetničku radnju, poznatu i kao zanat u ostatku regiona.

„Pored toga, za sedam dana juna registrovano je još 17 preduzeća i 57 preduzetnika, čiji su osnivači pravna i fizička lica iz Rusije. Među kompanijama, prvih pet preovlađujućih djelatnosti su: računarsko programiranje, nespecijalizovana trgovina na veliko, konsultantske djelatnosti u vezi sa poslovnim i drugim menadžmentom, konsultantske djelatnosti u oblasti informacionih tehnologija, reklamne agencije i restorani i mobilni ugostiteljski objekti, dok registrovanih preduzetnika , postoje i specijalizovane projektantske djelatnosti“, kažu iz Agencije za privredne registre Srbije.

Nedostatak podataka

U Hrvatskoj privrednoj komori (HGK) su u telefonskom razgovoru samo rekli da ne mogu da ponude tačne podatke, jer preduzetnici i obrtnici u toj zemlji nijesu razvrstani po nacionalnosti.

Podatke o nacionalnosti ima samo Hrvatska narodna banka, ali za sve transakcije, ne samo za registrovana preduzeća i obrte.

U Bosni i Hercegovini je slična situacija i u Federaciji BiH, gdje je Finansijsko-informativna agencija (FIA) dostavila „podatak da u Registru obveznika finansijskih izvještaja nema podataka o državljanstvu vlasnika pravnih lica“ i da su preduzetnici u Federacije BiH nemaju zakonske obaveze“.

Registarski sudovi u kojima se vrši registracija preduzeća u ovom entitetu su pri opštinskim sudovima i prikupljanje podataka od njih bi potrajalo. U međuvremenu, ruski ili ukrajinski u Sarajevu se mogu čuti od ljudi koji se kreću u poslovnom okruženju.

U drugom entitetu takve podatke prikuplja Agencija za posredničke, informatičke i finansijske usluge RS (APIF).

Na pitanje koliko je državljana Rusije i Ukrajine od početka rata registrovalo svoju privrednu djelatnost u entitetu Republika Srpska, odgovorili su: „Dva fizička lica, državljana Rusije, osnovala su jedno preduzeće. Djelatnost osnovanog subjekta je računarsko programiranje. „Nije bilo osnivanja preduzeća od strane ukrajinskih građana.