Medici

Dinastija Mediči: Uspon i pad bankarske porodice

Podijeli

Dinastija Mediči vladala je Firencom od 14. do 18. vijeka. Veliko bogatstvo koje im je donijelo bankarstvo omogućilo im je aktivno učešće u društveno-kulturnom životu, čime su pomogli razvoj Firence u svakom pogledu.

Korijeni porodice su, navodno, povezani sa jednim od vitezova franačkog kralja Karla Velikog. Kako priča kaže, vitez po imenu Averardo jahao je kroz oblast sjeverno od Firence, kada je naletio na džina koji je plašio ljude. U toku borbe, džin je gađao Averarda gvozdenim kuglama koje su ulubile štit ovog viteza. Džin je na kraju savladan, a grb porodice Mediči je navodno inspirisan ovim događajem, pa na sebi ima crvene kugle na žutoj podlozi koja simbolizuje Averardov zlatni štit.

Banka Mediči

Godine 1397, Đovani di Biči Mediči osnovao je banku u Firenci koja je bila temelj moći i bogatstva ove porodice u narednim vjekovima.

Firenca je u to vrijeme postala centar bankarstva, a njen zlatnik, florin, postao je standardna valuta Evrope 14. vijeka. U 15. vijeku, Bankom Mediči upravljao je Đovanijev sin Kozimo, napravivši od nje najuticajniju finansijsku instituciju u Evropi, sa ograncima u Rimu, Veneciji, Napulju, Milanu, Londonu, Đenovi i drugim značajnim gradovima starog kontinenta, a glavni klijent bio je Vatikan.

Zahvaljujući bogatstvu koje je stekao, Kozimo je odlučio da utiče na firentinsku politiku, a bio je i važan mecena koji je Firencu stavio u sam centar renesanse. Nakon njegove smrti 1464, Banka Mediči počela je da gubi svoju moć, čime je zatvorena većina ogranaka. Međutim, dinastija Mediči nastavila je da postoji, podarivši Firenci i Toskani nekoliko važnih vojvoda u periodu od 1530. do 1737.

Podrška nauci i umjetnosti

Lorenco de Mediči, jedan od najistaknutijih članova dinastije, bio je osnivač škole vajanja u koju je primljen mladi umjetnik Mikelanđelo. Primjetivši nevjerovatan talenat, Lorenco Veličanstveni, kako su ga prozvali, primio je Mikelanđela u palatu Mediči gdje je umjetnik živio četiri godine i bio tretiran kao član porodice.

Palata Mediči otvorila je vrata i umjetniku Sandru Botičeliju, a istoričari vjeruju da je i mladi Leonardo da Vinči jedno vrijeme živio sa ovom porodicom. Pored toga, ova porodica ulagala je i u nauku, pa je tako naučnik Galileo Galilej bio privatni učitelj nekim članovima porodice. Galilej, koji je u to vrijeme ostao bez prihoda i morao od nečeg da izdržava svoju porodicu, dobio je ponudu da podučava Kozima de Medičija, maljoletnog sina Fernanda I, velikog vojvode od Toskane. Nakon toga, bio je privatni učitelj Fernandove supruge koja je prvo mislila da je on astrolog i angažovala ga da izradi horoskop njenog muža. Godine 1610, naučnik je otkrio da Jupiter ima prirodne satelite koje je nazvao po porodici Mediči Medicea Sidera, a knjigu u kojoj je objavio svoja otkrića posvetio je bivšem učeniku Kozimu.

U 15. vijeku, jedan od najvećih protivnika porodice Mediči postao je italijanski monah dominikanskog reda, Đirolamo Savonarola. On je javno kritikovao porodicu Mediči, optužujući je za tiraniju i nemoral.

Dvije godine nakon smrti Lorenca Veličanstvenog, njegovog sina i nasljednika Pjera svrgnula je francuska vojska, a Savonarola se nakon toga predstavlja kao reformistički lider i 1497. organizuje spaljivanje svega što je povezao sa moralnim slabljenjem kao što su ogledala, kozmetika, lijepa odela, paganske knjige, radove nemoralnih pjesnika i slično. Mnoga renesansna djela su tada spaljena na trgu u Firenci, među kojima su i slike Sandra Botičelija. Međutim, pošto se zamjerio papi, Savonarola biva ekskomuniciran, a kasnije i obješen i spaljen na istom mjestu na kom je spaljivao knjige i umjetnička dela. Godine 1512, Medičijevi ponovo dolaze na vlast.

Kraljice, vojvode i poglavari Rimokatoličke crkve

Dinastija Mediči iznjedrila je mnoge uticajne ličnosti u istoriji među kojima su dvije kraljice, četiri pape i brojne vojvode i velike vojvode. Možda najuticajnija ličnost među njima bila je francuska kraljica Katarina Mediči koja je podarila Francuskoj tri kralja.

Katarina je ostala siroče nedugo nakon rođenja. U 14. godini udala se za Anrija, drugog sina francuskog kralja Fransoe I i postaje kraljica 1547, stupanjem njenog supruga na francuski prijesto. Anri II je tragično izgubio život na viteškom turniru 1559. godine, nakon čega vlast nakratko preuzima njihov bolešljivi sin Fransoa. Katarina Mediči 1560. godine ponovo sijeda na francuski prijesto kao regent umjesto svog desetogodišnjeg sina Šarla. Ona je nadživjela i svog drugog sina, a za vrijeme vladavine svog četvrtog djeteta, Anrija III od 1574. do 1589. bila je uključena u politička pitanja u Francuskoj.

Druga francuska kraljica iz dinastije Mediči bila je Marija, supruga kralja Anrija IV. Ona je bila kraljica od 1600, pa do ubistva njenog supruga 1610. Nakon toga postaje regent umjesto svog sina Luja XIII koji 1617. samostalno preuzima vlast i protjeruje svoju majku.

Smrt razvratnog vojvode i kraj dinastije

Nakon 300 godina vladavine, došao je kraj dinastije Mediči.

Veliki vojvoda od Toskane, Đan Gastone de Mediči, preminuo je 1737. godine, ne ostavivši potomstvo iza sebe. Njegova sestra Ana Marija Luiza de Mediči, posljednji član ove porodice, preminula je 1743. Ona je državi Toskani ostavila ogromnu kolekciju umjetničkog djela i drugog blaga, ali pod uslovom da zauvijek ostanu u Firenci. Dogovorom vodećih evropskih sila, vlast u Toskani naslijedio je Franc od Lorene, suprug Marije Terezije, koji će 1745. godine postati Franc I, car Svetog rimskog carstva.

Preuzeto i obrađeno sa sajta: Kafenisanje