Plate u javnom sektoru 101 euro veće nego kod privatnika

Plate zaposlenih u javnom sektoru veće su od prosječnih plata u državi za 101 euro, pokazuju podaci Monstata za april. Prema njihovim podacima, prosječna zarada oko 23 hiljade zaposlenih u javnom sektoru, koje Monstat vodi u kategoriji državna uprava i odbrana obavezno socijalno osiguranje, na kraju aprila je iznosila 887 eura, dok je prosječna plata u Crnoj Gori iznosila 786 eura.

Zarade zaposlenih u javnom sektoru su, kako podsjeća Dan, od januara ove godine porasle za 105 eura, od decembra 2022. godine za 120 eura, a od januara 2022. godine za 171 euro. U odnosu na decembar 2021. godine, odnosno prije reformskog programa “Evropa sad”, plate su veće za 276 eura, a u odnosu na januar te godine 296 eura.

U istom periodu, odnosno od januara 2021. godine prosječne plate su porasle 256 eura. U odnosu na januar ove godine prosječne plate su veće za 29 eura, što je više od tri puta manji rast nego što je to slučaj sa javnim sektorom. U odnosu na decembar prošle godine prosječne plate su veće za 59 eura, što je dva puta manji rast nego u javnom sektoru, dok su u odnosu na januar 2022. godine, odnosno početak primjene programa “Evropa sad”, prosječne plate veće za 100 eura, što je za 61 euro manji rast nego u javnom sektoru. Vlada je ove godine odlučila da poveća zarade u j avnom sektoru za 20 odsto, pod “izgovorom” inflacije od 17 odsto. Za zaposlene kod privatnika nije bilo obaveze povećanja plata zbog inflacije, odnosno odlukom državnih organa radnicima u privatnom sektoru nisu povećavane plate, kao što je bio slučaj 2022. godine, kada je ukinuta obaveza plaćanja doprinosa za zdravstveno osiguranje zakonom, a svim zaposlenima uvećane plate za oko 20 odsto.

Takođe, brojni su primjeri radnika državnih firmi koji nisu primili plate po nekoliko mjeseci, poput zaposlenih u Institutu “Igalo”, ili radnika kojima nisu povećane plate, poput zaposlenih Pošte.

“Dan” je i ranije pisao o tome kako je postalo mnogo poželjnije i isplativije raditi u javnom sektoru nego kod privatnika, a tada su iz Ministarstva finansija precizirali kada su i za koliko i kome povećane zarade.

-Od januara 2023. godine došlo je do povećanja zarada zaposlenimau Upravi policije za 20 odsto (za oko 4.123 policijska službenika), zaposlenima u prosvjeti i Ustanovi učeničkog i studentskog standarda za 20 odsto (za oko 16.000), zaposlenima u ustanovama socijalnih djelatnosti (za oko 1.033 zaposlena). U februaru 2023. godine povećane su zarade zaposlenima na Univerzitetu Crne Gore za 20 odsto neakademskom kadru, za oko 670 zaposlenih, (dok je akademskom kadru od 1. jula 2022. godine izmjenom Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru zarada povećana za oko 50 odsto za 430 zaposlenih). U martu 2023. godine – došlo je do povećanja zarada za zaposlene u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija (za oko 490 zaposlenih), Zavodu zaudžbenike i nastavna sredstva za 20 odsto (63 zaposlena), za državne službenike i namještenikeu državnom i lokalnom sektoru povećanje zarada za oko 25 odsto i krajem mjeseca za zaposlene u ustanovama kulture za oko 25 odsto (za oko 645 zaposlenih) precizirali su iz Ministarstva finansija.

Rast zarada nije zasnovan na većoj produktivnosti

Iz Privredne komore (PKCG) su ranije kazali da smatraju da je povećanje zarada pozitivna vijest, ukoliko je došlo do povećanja zahvaljujući većoj produktivnosti neke ekonomije, primjene inovacija ili novih tehnoloških rješenja.

-To bi značilo ekonomski napredak odnosno rast i razvoj ekonomije jedne zemlje. U slučaju rasta zarada u Crnoj Gori ništa od navedenog nije bilo razlog značajnog povećanja zarada. Zbog toga, drastičan rast budžetske potrošnje, koji obuhvata i zarade, te značajno manji kapitalni budžet, razlog su za brigu o održivosti sistema javnih finansija. Gledano iz ugla privredne zajednice to izvjesno vodi u nove namete privredi, koja treba sve to da finansira, odnosno zaradi. Dokaz tome su i česte izmjene zakonskih propisa iz oblasti privrednog prava, te najave novih nameta uspješnim kompanijama, poručili su iz PKCG.