Koja evropska država ima najbolji penzioni sistem?

Holandija je u vrhu kada je u pitanju poređenje penzionih sistema širom svijeta, prema nedavnom globalnom penzionom izveštaju Mercer CFA instituta.

Rangiranje je rezultat analize više od 50 indikatora i upoređivanja 47 sistema penzija, koji pokrivaju 64% svjetske populacije.

Najrelevantnija mjerenja bila su nivo dostupnih penzija u privatnom i javnom sektoru, održivost sistema da traje decenijama i kvalitet njegovog upravljanja.

Island je zauzeo drugo mjesto, s prošlogodišnjeg prvog mjesta, a Danska je treća u indeksu za 2023. godinu.

Većina evropskih zemalja uključenih u izvještaj dala je dobru ocjenu. Prema izvještaju, potrebno je samo nekoliko poboljšanja u Finskoj, Norveškoj, Švedskoj, Velikoj Britaniji, Švajcarskoj, Irskoj, Belgiji, Portugalu i Njemačkoj.

S druge strane, Francuska, Španija, Italija, Poljska, Austrija i Hrvatska, zajedno sa SAD, imaju velike rizike i/ili nedostatke koje treba riješiti, navodi se u izvještaju.

Na dnu ljestvice su Indija, Filipini i Argentina. Zajedno sa Turskom i Tajlandom, oni dijele najlošiju poziciju, ocjenu D, što sugeriše da bez ikakvih poboljšanja postoje ozbiljne sumnje u efikasnost i održivost penzijskih sistema ovih zemalja.

Rizici u sistemu

U izvještaju se ističe da su ‘sistemi penzijskih primanja širom svijeta pod pritiskom kao nikada prije’, zbog trenutno uporne inflacije, rastućih kamatnih stopa i geopolitičke neizvjesnosti, što neminovno utiče na povrat ulaganja.

“Prosječna starost stanovništva širom svijeta nastavlja da raste na mnogim tržištima, uglavnom na zrelijim tržištima”, rekla je Margaret Franklin, predsjednica i izvršna direktorica CFA Instituta.

“Inflacija i rastuće kamatne stope stvorile su novu tržišnu dinamiku koja predstavlja značajne izazove za penzione planove. Takođe vidimo nastavak lomljenja u vezi s globalizacijom”, dodala je. “Ovo su samo neki od sve složenijih izazova s ​​kojima se suočavaju penzioni fondovi koji na značajan način utiču na penzionere.”

U izvještaju se citira najnovija OECD-ova perspektiva penzija iz 2022. godine, koja preporučuje kreatorima politika širom svijeta da prođu kroz neophodne reforme uprkos trenutnoj finansijskoj i ekonomskoj neizvjesnosti, kako bi se izbjeglo ugrožavanje dobrobiti sadašnjih i budućih penzionera.

U izvještaju se preporučuje i jačanje penzija osiguranih imovinom (za razliku od pay-as-you-go) što bi moglo doprinijeti diversifikaciji izvora za finansiranje penzionisanja, čineći penzione sisteme otpornijim.

Uticaj vještačke inteligencije na penzione sisteme

Vještačka inteligencija (AI) bi trebalo da poboljša učinak penzija smanjenjem troškova i naglašavanjem nadolazećih rizika, navodi se u izvještaju.

Dodatna upotreba AI mogla bi uključivati ​​izgradnju prilagođenih portfelja i identifikaciju tržišnih anomalija, iako je malo vjerovatno da će AI biti u stanju da precizno predvidi kretanja tržišta, tako da će neizvjesnost ostati, navodi se u izvještaju.

„Kontinuirano širenje AI unutar operacija i odluka investicionih menadžera moglo bi dovesti do efikasnijih i bolje informisanih procesa donošenja odluka, što bi potencijalno moglo dovesti do većeg stvarnog povrata ulaganja članovima penzijskog plana“, rekao je Dejvid Noks, stariji partner u Merceru, prema članku Reutersa.

Godišnje istraživanje je takođe ukazalo na rizike od AI modela koji generišu lažne informacije kada se koriste u novom kontekstu, kao i od sajber napada na podatke korisnika penzija.