Francuski izborni šok pogodio berzu, banke i euro

Francuska tržišta i euro uznemirila je u ponedjeljak iznenađujuća odluka predsjednika Emanuela Makrona da raspiše vanredne izbore nakon što je njegova stranka izgubila od krajnje desnice na glasanju za Evropski parlament.

Veliki dobici krajnje desnice na izborima u Francuskoj mogli bi natjerati Makrona da vlada sa neprijateljskim parlamentom, što bi otežalo njegovoj centrističkoj administraciji da slijedi svoju političku agendu i izazvalo sumnju u njenu sposobnost da javne finansije postavi na održivije temelje.

Francuski indeks CAC 40, koji predstavlja 40 najvećih kompanija listiranih u Parizu, pao je 1,8% a banke su među najvećim gubitnicima. Evropski referentni indeks Stoxx 600 trgovao se za 0,5% manje na dan u isto vrijeme.

Euro je istovremeno pao za 0,6% u odnosu na američki dolar u kasnopopodnevnoj trgovini, potonuvši na najniži nivo u posljednjih mjesec dana. U odnosu na britansku funtu, valuta, koju dijeli 20 zemalja u Evropi, takođe je pala za 0,6% na najslabiji nivo u skoro dvije godine.

Makron je raspustio francuski parlament i raspisao izbore nakon što je izlazna anketa u nedjelju pokazala da je njegova Renesansna stranka trebalo da bude poražena od strane Nacionalnog skupa, krajnje desničarske opozicione stranke, na evropskim izborima. Prvi krug izbora u Francuskoj zakazan je za 30. jun, a drugi krug 7. jula.

Prema francuskom sistemu, održavaju se parlamentarni izbori za izbor 577 članova donjeg doma Narodne skupštine. Održavaju se odvojeni izbori za izbor predsjednika zemlje, a oni su zakazani tek 2027. godine. To otvara mogućnost značajnih promjena u sastavu Narodne skupštine, što bi moglo otežati Makronu vladanje.

Banke u padu

Akcije Société Générale pale su 8% do kasnog popodneva u ponedjeljak, dok su dionice BNP Paribas i Credit Agricole pale 5,5%, odnosno 4,4%.

Komentarišući gubitke koje su pretrpjele dionice francuskih banaka, Johann Scholtz, analitičar kapitala u Morningstaru, rekao je da su investitori zabrinuti zbog “intervencionističke ekonomske politike” Nacionalnog skupa.

“U mnogim evropskim jurisdikcijama banke su postale meka meta za populističke mjere kao što su nenapredni porezi i ograničenja na dividende i otkup dionica”, napisao je u bilješci.

Posebno zabrinjava, prema analitičarima, kako bi potencijalno vrlo drugačiji parlament uticao na sposobnost Francuske da smanji svoj ogroman teret državnog duga, koji je na kraju prošle godine iznosio 110,6% bruto domaćeg proizvoda.

Budžetski deficit — razlika između onoga što vlada troši i onoga što prima u vidu poreza — dostigao je 5,5% BDP-a zemlje prošle godine.

U maju je rejting agencija S&P smanjila dugoročnu kreditnu ocjenu Francuske, navodeći “pogoršanje (njene) budžetske pozicije”, iako i dalje misli da zemlja ima dovoljno kapaciteta da otplati svoje dugove. Agencija je saopštila da očekuje da će se budžetski deficit suziti na 3,5% BDP-a u 2027. godini, što je znatno iznad 2,9% koje je Vlada ciljala za tu godinu.

Andrew Kenningham, glavni evropski ekonomista u konsultantskoj kući Capital Economics, napisao je u bilješci od ponedjeljka “neposredna zabrinutost za ekonomiju je da bi (novi parlament) mogao još više otežati vladi da smanji fiskalni deficit.”

Prinos, ili kamatna stopa na francuske referentne državne obveznice porasla je u ponedjeljak i dostigla najviši nivo od kraja novembra. Veći prinosi ukazuju na to da investitori žele veću premiju za kupovinu francuskih obveznica s obzirom na političku neizvjesnost.

Jaz između prinosa na 10-godišnje njemačke i francuske državne obveznice takođe se povećao. Uopšteno govoreći, veći jaz ili „širenje“ između prinosa na obveznice evropske zemlje i njihovih ultra-sigurnih njemačkih ekvivalenata signalizira veći rizik za investitore u držanju bivših obveznica.

“Dešnjačka većina u (francuskom parlamentu) bi omela sve planove reformi. Slika deficita u Francuskoj je već slaba i to bi dodatno povećalo zabrinutost tržišta”, napisao je u bilješci Mohit Kumar, glavni evropski ekonomista u investicionoj banci Jefferies.