Norveški naftni mogul ima teoriju zašto Amerikanci rade više od Evropljana

Norveški „čovek od trilion dolara“ vjeruje da američki stav prema neuspjehu pomaže da se ta nacija postavi ispred evropskih kolega – gdje radnici možda imaju bolju ravnotežu između posla i privatnog života, ali nijesu toliko ambiciozni.

Nicolai Tangen predvodi nordijskog giganta Norges Bank Investment Management, koji upravlja prihodima zarađenim od naftnih i gasnih resursa Norveške, s ciljem da osigura da se njegove koristi pravedno raspodijele između sadašnjih i budućih norveških generacija.

Pod upravom Tangena od 2020. godine, i tokom protekle decenije, fond od 1,6 biliona dolara je investirao sve više i više u SAD umjesto u svoje bliže susjede u Evropi — i to nije slučajnost .

Američki učinak, posebno u inovacijama, je “kritičan” za razliku od Evrope, rekao je Tangen za Financial Times.

Dio američkoh uspjeha se svodi na način razmišljanja, dodao je Tangen, i na to kako prihvatanje svakog kontinenta predstavlja greške i rizik: „Propadneš u Americi, dobićeš još jednu šansu. U Evropi si mrtav”, rekao je.

Ali ide dublje od toga – postoji razlika u “opštem nivou ambicije”, dodao je.

„Mi Evropljani nijesmo toliko ambiciozni. Trebalo bi da budem oprezan kada govorim o balansu između posla i privatnog života, ali Amerikanci samo rade više”, nastavio je Tangen.

Koliko sati Amerikanci rade svake sedmice?

Podaci sugerišu da je Tangen u pravu – ali samo sa manjom razlikom. Prema podacima Evropske unije, 2022. godine prosječna radna sedmica ljudi između 22 i 65 godina bila je 37,5 sati. Najduže zabilježene radne sedmice bile su u Grčkoj—41 sat sedmično—i Poljskoj—40,4 sata. Nasuprot tome, Holandija je imala najkraću radnu sedmicu od 33,2 sata, a slijedi je Njemačka sa 35,3 sata.

U međuvremenu, podaci Međunarodne organizacije rada, posljednji put ažurirani u januaru, pokazuju da je prosječni radni sati radnika u SAD-u 38 sati sedmično. Međutim, od tih zaposlenih, 13% je radilo 49 sati ili više sedmično, što je nadmašilo većinu evropskih zemalja.

Štaviše, zemlje poput Velike Britanije imaju zakonski zahtjev koji zaposlenima daje pravo na 28 plaćenih dana odsustva godišnje – ako ste zaposleni s punim radnim vremenom. U SAD-u nije zakonski uslov da zaposleni imaju plaćeno slobodno vrijeme; međutim, prema Zavodu za statistiku rada, prosječnom zaposlenom koji je u prvoj godini radnog staža potrebno je osam plaćenih dana za izostanak.

Da li su izvršni direktori previše plaćeni?

Uprkos tome što se divi radnoj etici zaposlenih u SAD, Tangen je jasno stavio do znanja da se ne slaže sa ekstremnim platama koje se daju članovima menadžmenta. Prošle godine je rekao za Fortune da se izvršni direktori koji zarađuju više od, recimo, 20 miliona dolara godišnje, “obogaćuju u naše ime”.

„To je ravno pljački“, dodao je.

Investiciona strategija Norges Banke se svakako naslanjala na trend u SAD: na kraju krajeva, Amerika je dom Sedmorke veličanstvenih (Alphabet/Google, Amazon, Apple, Meta Platforms, Microsoft, NVIDIA i Tesla, primjedba Investitor.me), koja je dala okosnicu buma na berzi i, prema analitičarima, nastaviće to činiti.

A podrška institucije kao što je Norges Bank Investment Management ohrabriće druge investitore da se uključe. Grupacija je jedno od najmoćnijih finansijskih fondova na planeti: ona je najveći pojedinačni vlasnik globalnih tržišta dionica, kontrolišući 1,5% dionica svjetskih kompanija koje se kotiraju na berzi.

Ulaganje u Sjedinjene Države

Organizacija takođe posjeduje dio luksuzne imovine, uključujući 25% udjela u londonskoj Regent Street i otprilike 50% udjela u kancelarijama na Times skveru u Njujorku i na vašingtonskoj Pennsylvania aveniji.

Investicije u SAD sada predstavljaju 46,9% portfelja Norges Banke, dok su prije jedne decenije SAD predstavljale nešto manje od 30%. Ako se vratimo još 10 godina unazad, 2003. godine, investicije organizacije u Americi činile su samo 26,3% svih investicija ovog fonda.

Nasuprot tome, 2003. godine, 59,5% portfelja Norges Banke uloženo je u evropske zemlje, što je brojka koja je do 2023. godine pala na 28,7%.

Izbori za američkog predsjednika u fokusu

Naravno, kao i mnogi američki investitori, Tangen pomno prati predsjedničke izbore 2024. godine, koji bi mogli potresti investitore.

Izvršni direktor, koji kao javni službenik zarađuje manje od milion dolara godišnje, rekao je da postoje ljudi unutar organizacije koji su zabrinuti zbog izbora 5. novembra, ali je dodao: “Vjerovatno ne bih trebao previše govoriti o tome.”

“Mi samo investiramo u Americi u velike kompanije na dugi rok. To neće imati nikakve implikacije na način na koji raspoređujemo naš kapital. Imamo skoro polovinu imovine u Americi; ostaćemo investirani u Americi”, istakao je.

Prema FT-u, dionice “Sedmorke veličanstvenih” čine 12% dioničkog kapitala banke Norges , uz Tangen dodaje, postoji “argument da veliki postaje veći, [i] da pobjednik uzima sve”.

Razlika u pristupu AI

Postoji, naravno, zajednička nit među svim biznisima Sedmorke — a to je trenutno omiljena fraza Wall Streeta: vještačka inteligencija (AI).

Opet, ovo je oblast u kojoj je, rekao je Tangen, Evropa sebi otežavala život. Tehnološki izvršni direktori su frustrirani, rekao je, količinom birokratije u Evropi u poređenju sa SAD.

Doduše, čak i oni koji prednjače sa AI u SAD-u traže zaštitne ograde – samo pitajte OpenAI-ja Sema Altmana i direktora Tesle Ilona Maska.

„Ne kažem da je to dobro, ali u Americi imate mnogo vještačke inteligencije i nemate regulaciju; u Evropi nemate vještačku inteligenciju i mnogo propisa. Zanimljivo je”, dodao je Tangen.