Crnogorske banke likvidne, ali kapital u blagom padu – šta to znači za klijente?
Likvidna aktiva banaka na kraju decembra prošle godine je iznosila 1,67 milijardi eura, 12,39 odsto više nego u novembru, navodi se u Biltenu Centralne banke Crne Gore (CBCG).
Likvidna aktiva banaka u decembru je, u odnosu na isti mjesec 2023. godine, bila viša 4,62 odsto. Koeficijenti likvidnosti za bankarski sistem u cjelini su, na dnevnom i dekadnom nivou, bili iznad propisanih minimuma.
Bilansna suma banaka na kraju decembra iznosila je 7,25 milijardi eura, 2,17 odsto više u odnosu na novembar, dok je na godišnjem nivou ojačala 7,66 odsto.
U strukturi aktive banaka, na kraju decembra dominantno učešće od 62,12 odsto ostvarili su neto krediti, nakon kojih slijede hartije od vrijednosti sa 18,18 odsto i novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka sa 16,66 odsto, dok se 3,04 odsto odnosilo na preostale stavke aktive.
U strukturi pasive, dominantno učešće od 80,53 odsto ostvarili su depoziti, nakon kojih slijedi kapital sa 12,39 odsto, pozajmice sa 3,72 odsto, dok se na ostale stavke odnosilo 3,36 odsto ukupne pasive.
Ukupan kapital banaka na kraju decembra iznosio je 894,69 miliona eura i na mjesečnom nivou bilježi pad od 2,15 odsto, a na godišnjem rast od 9,07 odsto.
Šta sve ove brojke i trendovi znače za klijente banaka?
Iz podataka CBCG se može zaključiti da bankarski sektor u Crnoj Gori pokazuje stabilnost, ali i da postoje određene promjene koje klijenti treba da razumiju.
Rast likvidne aktive znači da banke imaju dovoljno novca za isplatu depozita i pokrivanje svojih obaveza, što uliva sigurnost klijentima. Nema rizika da bi banke mogle imati problema sa likvidnošću, što je ključno za povjerenje u finansijski sistem.
Kreditna aktivnost i dalje raste, što je generalno pozitivan znak, ali pad kapitala može značiti da će pojedine banke postati opreznije pri odobravanju kredita. To bi u praksi moglo dovesti do nešto strožih uslova kreditiranja, naročito za one klijente koji se procijene kao rizičniji. S druge strane, stabilnost depozita ukazuje na to da banke i dalje zavise od štednje građana i kompanija. Ako bi se pad kapitala nastavio, banke bi mogle pokušati privući dodatna sredstva podizanjem kamatnih stopa na štednju, što bi bila dobra vijest za štediše.
Blagi pad kapitala nije alarmantan, ali može ukazivati na to da banke povećavaju kreditne plasmane ili isplaćuju dividende. Ukoliko bi se taj trend nastavio duže vrijeme, moglo bi doći do dodatnog nadzora regulatora, pa čak i mogućih mjera za jačanje kapitalizacije banaka.
U ovom trenutku, klijenti nemaju razloga za zabrinutost – banke su likvidne i stabilne. Ipak, oni koji planiraju uzimanje kredita trebalo bi da obrate pažnju na moguće promjene u uslovima kreditiranja, dok bi štediše mogle obratiti pažnju na eventualne promjene u kamatnim stopama koje bi im mogle donijeti povoljnije uslove za štednju.
