Vlada nas je upravo zadužila 850 miliona eura: Ministarstvo finansija ne saopštava ko je kupio obveznice
Crna Gora se zadužila 850 miliona eura emisijom obveznica na međunarodnom tržištu, po kamatnoj stopi od 4,875% i rokom otplate od sedam godina. Ministarstvo finansija tvrdi da novac nije namijenjen tekućoj potrošnji, već isključivo za otplatu naslijeđenih obaveza koje dospijevaju do kraja 2025. godine. Iz Vlade poručuju da je riječ o fiskalno odgovornom potezu, uz “rekordan interes investitora” i potvrdu stabilnosti ekonomske politike. No, ostaje pitanje – da li je Crna Gora samo kupila vrijeme u očekivanju novih obaveza?
“Uspjeli smo da po najpovoljnijim mogućim uslovima obezbijedimo novac na međunarodnom tržištu, da bi država vratila stare pozajmice od preko 800 miliona eura, koje ovoj Vladi stižu na naplatu do kraja 2025. godine. Dakle, Ministarstvo finansija uspješno je danas realizovalo emisiju državnih obveznica u iznosu od 850 miliona eura, s rokom dospijeća od sedam godina, po kamatnoj stopi od 4,875 odsto što je niže od pojedinih kamata koje obezbeđuju zemlje u opsegu investicionog kreditnog rejtinga i punopravne članice Evropske Unije po trenutnim tržišnim uslovima”, ističe Ministarstvo na čijem je čelu ministar Novica Vuković.
Navode da je današnja cijena zaduživanja za skoro cijeli procentni poen konkurentnija od prošlogodišnjeg zaduženja.
“Ne zadužujemo se zbog tekuće potrošnje, već isključivo radi finansiranja obaveza koje nijesu stvorene u mandatu ovog Ministarstva i Vlade, čime štitimo fiskalnu stabilnost države i budžet svih građana. Pored toga, sve redovne budžetske obaveze poput plata, penzija i socijalnih davanja finansiramo iz tekućih prihoda, a pritom smo dodatno povećali i plate i penzije – i to bez zaduživanja. Cijeli postupak je sproveden po zakonu i međunarodnim standardima i omogućava nam da uredno izmirujemo obaveze države iz prošlosti, prvenstveno otplatu ranijih dugova koji ove godine dospijevaju u ukupnom iznosu od 820 miliona eura, od čega najveći dio od 500 miliona iz emisije obveznica iz 2018. godine”, saopšteno je iz Ministarstva finansija.
INFOBOX: Ključne informacije o novom zaduženju Crne Gore
| Opis | Detalji |
|---|---|
| Iznos emisije | 850 miliona eura |
| Instrument | Državne obveznice |
| Rok dospijeća | 7 godina (2032) |
| Kamatna stopa | 4,875% godišnje |
| Svrha zaduženja | Refinansiranje starog duga (2018–2025) |
| Glavna obaveza koja se vraća | 500 miliona eura (obveznice iz 2018.) |
| Ukupne obaveze do kraja 2025. | 820 miliona eura |
| Potražnja za obveznicama | Tri puta veća od ponuđenog iznosa |
| Zakonski limit zaduženja (2025) | 1,4 milijarde eura |
| Prezentacija investitorima | Konferencija Invisso Beč, mart 2025. |
| Aranžeri emisije | Renomirane međunarodne banke (nije precizirano) |
| Prospekt | Izrađen u skladu s međunarodnim standardima |
Ističu i da snažna potražnja za crnogorskim obveznicama, uz rekordni interes investitora na eurskom tržištu, potvrđuje da su međunarodna finansijska tržišta prepoznala stabilnost fiskalne politike, ekonomske perspektive i dugoročnu održivost crnogorskih javnih finansija.
“Ovim strateškim potezom dodatno jačamo stabilnost javnih finansija, osiguravamo finansijsku odgovornost i potvrđujemo povjerenje globalnih investitora u ekonomski potencijal Crne Gore”.
Emisija je, dodaju, sprovedena u skladu sa Zakonom o budžetu i Odlukom o zaduživanju za 2025. godinu, koje je usvojila Skupština, a prema kojoj se država može zadužiti do 1,4 milijarde eura za refinansiranje obaveza, kapitalne investicije i fiskalnu rezervu. Takođe navode da je zainteresovanost investitora bila tri puta veća u odnosu na planirani iznos emisije.
Šta su prećutali?
U saopštenju se ne pominje koliki je sadašnji nivo javnog duga Crne Gore u odnosu na BDP, niti kako će se novonastali dug servisirati u budućnosti. Takođe, struktura investitora (ko je kupovao obveznice – banke, fondovi, institucionalni investitori?) nije objavljena, iako bi to dodatno doprinijelo transparentnosti.
Zanimljivo je i da Ministarstvo u saopštenju navodi učešće delegacije na međunarodnoj konferenciji Invisso Beč 2025, gdje su predstavljeni strateški ciljevi 44. Vlade, kao i činjenicu da je izdat detaljan prospekt koji “oslikava političku, ekonomsku i društvenu stabilnost Crne Gore”. Ovo može biti indikativno, jer pokazuje da je politička stabilnost (koja u praksi nije snažna) ipak bila značajan dio komunikacije s investitorima.
Zakonski okvir i planovi
Emitovanje obveznica obavljeno je na osnovu Zakona o budžetu i Odluke o zaduživanju za 2025. godinu, kojom je Skupština odobrila mogućnost zaduženja do 1,4 milijarde eura, što znači da postoji prostora za dodatna zaduženja tokom ove godine – ne samo za refinansiranje, već i za kapitalne projekte i stvaranje fiskalne rezerve.
