Gotovo polovina Crne Gore se grije na drva, centralno grijanje ima tek svaki sedmi stan
Prema rezultatima Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova iz 2023. godine, u Crnoj Gori je popisano ukupno 285.734 stana za stalno stanovanje, od čega je 214.530 nastanjeno, dok je 71.204 stana prazno ili napušteno, objavio je Monstat.
Podaci ukazuju na visok stepen tehničke opremljenosti stanova: čak 97% stanova ima vodovodne instalacije, dok 96,7% ima kanalizaciju. Klimatizaciju posjeduje 62,4% stanova, što ukazuje na rastući trend korišćenja ove vrste grijanja i hlađenja, posebno u urbanim sredinama.
Ipak, kada je riječ o centralnom grijanju, slika je znatno drugačija – samo 14,2% nastanjenih stanova (30.453 domaćinstva) ima ugrađene instalacije centralnog grijanja, što Crnu Goru svrstava među zemlje regiona sa najnižom zastupljenošću ove vrste infrastrukture.
Kada je riječ o energentu koji se pretežno koristi za grijanje, rezultati pokazuju da Crna Gora i dalje dominantno koristi tradicionalna goriva:
- 49,8% domaćinstava koristi ogrjevno drvo kao glavni izvor grijanja,
- 43,7% koristi električnu energiju,
- 5,3% koristi drveni pelet ili briket,
dok se 1,2% oslanja na ostale vrste energenata, uključujući plin, lož-ulje i druge.
Ova struktura pokazuje da se gotovo svaki drugi dom u Crnoj Gori i dalje grije na drva, što implicira ne samo visoku zavisnost od čvrstih goriva, već i značajne izazove u pogledu energetske efikasnosti i zagađenja vazduha, posebno tokom zimskih mjeseci.
Istovremeno, niska zastupljenost centralnog grijanja može se povezati sa visokom cijenom investicije u ovakve sisteme, slabijom infrastrukturom u mnogim opštinama, ali i dominantnim navikama koje podrazumijevaju individualna rješenja za zagrijavanje prostora.
Ovi podaci mogu poslužiti kao osnova za strateško planiranje u oblastima energetske tranzicije, urbanizma i zaštite životne sredine, posebno u kontekstu zelene agende i pristupanja Evropskoj uniji.
Naslovna fotografija: Lukas Kubica, Unsplash
