Koliko poreza na dohodak plaćaju Evropljani: Nordijci prednjače, na Istoku najmanje daju državi

Stope poreza na dohodak značajno se razlikuju širom Evrope, pri čemu nordijske zemlje plaćaju najviše, a istočnoevropske najmanje. Euronews analizira ključne faktore koji utiču na to koliko pojedinci stvarno izdvajaju za porez.

U Evropi, koliki dio svoje bruto zarade zaista dajete državi? Odgovor zavisi od više faktora – nivoa prihoda, da li živite u domaćinstvu sa dvoje zaposlenih, kao i da li imate djecu na izdržavanju.

Izvještaj OECD-a “Taxing Wages 2025” razlaže poresku opterećenost pomoću više indikatora. Euronews se fokusira na porez na dohodak kao procenat bruto zarade – bez doprinosa za socijalno osiguranje.

Pojedinci bez djece

Od 27 analiziranih zemalja (22 članice EU, Velika Britanija, tri EFTA zemlje i Turska), porez na dohodak za samce bez djece u 2024. godini kretao se od 6,2% u Poljskoj do 35,7% u Danskoj.

Kod pet najvećih evropskih ekonomija, Italija je imala najvišu stopu (20,9%), dok su Njemačka i Francuska imale po 16,7%, Španija 16%, a UK 15,5%.

Opšte je pravilo da su porezi viši u nordijskim zemljama. Iznimka je Švedska sa 16,1%, dok su Danska, Norveška i Island na 20% i više. Slične stope imaju Belgija i Irska.

Pored Poljske, zemlje sa porezom ispod 12% su: Slovenija, Grčka, Švajcarska, Slovačka i Češka.

Porodice sa jednim zaposlenim i dvoje djece

Za parove gdje je samo jedan član zaposlen i imaju dvoje djece, porez na dohodak kretao se od -12,8% u Slovačkoj do 32% u Danskoj. Njemačka bilježi -0,1%, što znači da su u te dvije zemlje porodice dobijale više kroz refundacije nego što su plaćale.

Četiri zemlje sa najvišim porezima u ovoj kategoriji su sve nordijske države, uključujući i Švedsku, koja premašuje i OECD i EU prosjek.

Kod pet najvećih ekonomija, porez za ovu grupu je manji nego za samce – u Francuskoj i Španiji pada sa oko 16% na oko 10%.

Porez ispod 5% bilježe: Švajcarska, Slovenija, Portugal, Češka i Poljska.

Porodice sa dvoje zaposlenih i dvoje djece

U ovoj grupi, porezi se kreću od 1,6% u Slovačkoj do 35,7% u Danskoj. Ove brojke jasno ilustruju kako broj zaposlenih i prisustvo djece utiču na poreznu politiku države.

Generalno, samci bez djece plaćaju najviše poreza. Ne postoji zemlja gdje je ta grupa manje oporezovana od porodica sa djecom.

Međutim, u nekim zemljama, porez je isti za sve tri grupe. To su: Estonija, Finska, Grčka, Litvanija, Norveška, Švedska, Turska i UK.

Važno je naglasiti da jednak porez ne znači i jednaku neto platu – socijalni doprinosi i porodične beneficije prave razliku.

Ključni trendovi

• Danska ima najvišu poreznu stopu u svim kategorijama.
• Belgija i Island takođe imaju visoke poreze, posebno za samce.
• Slovačka i Njemačka imaju negativan porez za porodice sa jednim zaposlenim.
• Poljska i Češka imaju među najnižim stopama u svim grupama.
• Nordijske zemlje su sistematski najskuplje za porez, dok je Istočna Evropa najpovoljnija.

Porez raste s rastom prihoda

Porezi rastu s većim prihodima – u gotovo svim zemljama osim Mađarske. Za samce bez djece, analizirane su tri plate: 67%, 100% i 167% prosječne plate.

U EU, prosječne stope iznose:

• 12,1% za 67% prosječne plate,
• 17,2% za 100%,
• 23,1% za 167%.

Najveći skok u porezu bilježi Švedska, gdje se stopa povećava za 78% – sa 16,1% na 28,7%. Više od 50% rasta imaju: Nizozemska, UK, Poljska, Njemačka, Grčka, Portugal i Austrija.

Najmanji rast – ispod 10% – bilježe Estonija, Litvanija i Latvija, dok Mađarska ne bilježi nikakvu promjenu.