Dvoboj za crnogorske aerodrome: Ko su kompanije koje su predale ponude za vazdušne luke u Podgorici i Tivtu?

Dvije renomirane međunarodne kompanije, južnokorejska Incheon International Airport Corporation (IIAC) i Corporación América Airports S.A. (CAAP) sa sjedištem u Luksemburgu, prijavile su se na tender za koncesiju crnogorskih aerodroma, što je izazvalo značajnu pažnju javnosti.

U nastavku predstavljamo detaljan pregled njihovih profila, reputacije, vlasničke strukture i prethodnih iskustava u upravljanju aerodromima.

Incheon International Airport Corporation (IIAC)

Profil i reputacija:
IIAC je državna kompanija osnovana 1999. godine, odgovorna za upravljanje Incheon međunarodnim aerodromom, glavnim vazdušnim čvorištem Južne Koreje. Aerodrom je više puta proglašavan jednim od najboljih na svijetu, poznat po izuzetnoj efikasnosti, čistoći i korisničkom iskustvu.

Vlasnička struktura:
Kompanija je u potpunom vlasništvu južnokorejske vlade, što joj omogućava stabilno finansiranje i strateško planiranje u skladu sa nacionalnim interesima.

Kontroverze:
Godine 2020, tadašnji predsjednik i izvršni direktor IIAC-a, Koo Bon-hwan, smijenjen je zbog navodnih nepravilnosti u vezi sa odgovorom na tajfun i pitanjima kadrovske politike. Ministarstvo saobraćaja Južne Koreje utvrdilo je da je prekršio zakone o radu javnih organizacija i antikorupcijske propise, javila je tada Yonhap News Agency

IIAC je, generalno, sinonim za operativnu izvrsnost u upravljanju aerodromima, ali kao državna kompanija, njeno poslovanje je podložnije političkim uticajima i promjenama u administraciji.

Corporación América Airports S.A. (CAAP)

Profil i reputacija:
CAAP je najveći privatni operater aerodroma na svijetu po broju upravljanih aerodroma, sa portfoliom od 53 aerodroma u Latinskoj Americi i Evropi, uključujući ključne aerodrome u Argentini, Brazilu, Italiji i Armeniji, navodi Business Wire.

Vlasnička struktura:
Kompaniju je osnovao argentinski biznismen Eduardo Eurnekian, koji i dalje drži većinski udio. Njegov nećak, Martin Eurnekian, trenutno obavlja funkciju izvršnog direktora. CAAP je listirana na Njujorškoj berzi pod oznakom CAAP, objavio je Editable Templates.

Kontroverze:
CAAP je suočena sa izazovima u nekim zemljama zbog ekonomskih nestabilnosti i političkih promjena koje utiču na koncesione ugovore. Međutim, nema zabilježenih većih skandala ili optužbi za korupciju u njenom poslovanju.

CAAP, dakle, donosi bogato iskustvo u upravljanju aerodromima u različitim regulatornim i ekonomskim okruženjima, što može biti prednost u kontekstu crnogorskog tržišta.

Zaključak

Obje kompanije predstavljaju ozbiljne kandidate za koncesiju crnogorskih aerodroma. IIAC nudi model državne efikasnosti i visokih standarda usluge, dok CAAP donosi fleksibilnost i iskustvo privatnog sektora u različitim međunarodnim kontekstima. Izbor između njih zavisiće od prioriteta crnogorske vlade u pogledu razvoja aerodromske infrastrukture, upravljačkog modela i strateških partnerstava.

Transparentnost u procesu odabira i jasno definisani kriterijumi biće ključni za osiguranje najboljeg interesa crnogorskih građana i privrede.

Tursko-francuski konzorcijum odustao nakon odbijanja produženja roka

Iako je bio u užem krugu favorita, francusko-turski konzorcijum Aéroports de Paris (ADP) – TAV Airports povukao se iz trke za koncesiju crnogorskih aerodroma u Podgorici i Tivtu.

Prema informacijama koje je objavio portal Bankar.me, konzorcijum je zatražio produženje roka za dostavljanje ponuda za mjesec dana, ali njihov zahtjev nije prihvaćen, što je dovelo do njihovog povlačenja iz procesa.

Finiš tendera za koncesiju dolazi nakon višegodišnjeg procesa koji je započet još prije šest godina, ali je više puta odlagan zbog pandemije i političkih promjena.

Vlada Crne Gore planira da donese konačnu odluku o koncesiji u prvoj polovini 2025. godine, nakon što se detaljno sagledaju obje pristigle ponude.