Gdje je najlakše pokrenuti biznis u Evropi?
Rastuće trgovinske tenzije između EU i SAD, kao i između EU i Kine, dovele su u posljednjim mjesecima do povećane ekonomske i finansijske nestabilnosti. Uporno visoka inflacija i relativno visoke kamatne stope dodatno su doprinijele neizvjesnosti, dok je kriza troškova života u više evropskih zemalja nagrizla startap kapital.
Zbog toga, izbor zemlje u kojoj pokrenuti biznis u Evropi može djelovati posebno obeshrabrujuće, piše Euronews Business.
Ipak, postoji i dobra vijest za osnivače – Evropska unija u posljednje vrijeme sve više ulaže u jačanje domaće proizvodnje roba i usluga, s ciljem smanjenja zavisnosti od trećih zemalja.
To uključuje podršku malim i srednjim preduzećima kroz brojne programe finansiranja i pomoći, poput:
EIC Accelerator, Horizon Europe, Women TechEU, EIC STEP Scale Up, Connecting Europe Facility (CEF) i drugih.
Takođe, EU nudi korisne alate kao što su Your Europe Business Portal, Enterprise Europe Network i Erasmus za mlade preduzetnike.
Prema podacima Evropske komisije, EU u 2025. ima oko 35.000 startapova u ranoj fazi.
Ključni faktori za jednostavnost poslovanja
Prema Svjetskoj banci, jednostavnost poslovanja se mjeri kroz 10 parametara:
- Pokretanje biznisa
- Dobijanje građevinskih dozvola
- Priključak na električnu mrežu
- Registracija imovine
- Dobijanje kredita
- Zaštita manjinskih akcionara
- Plaćanje poreza
- Trgovina preko granica
- Izvršenje ugovora
- Rješavanje insolventnosti
U nastavku, Euronews donosi pregled evropskih zemalja gdje je pokretanje biznisa trenutno najlakše:
Estonija
Estonija je među najotvorenijim zemljama EU za strane osnivače. Ima veoma pro-biznis zakonski okvir i visoku digitalizaciju.
Njena e-residency platforma omogućava nerezidentima da osnuju firmu online i upravljaju poslovanjem iz bilo kog dijela svijeta. Porezi se prijavljuju i transakcije obavljaju digitalno. Prema Invest in Estonia, za registraciju firme potrebno je samo 15 minuta, a 98% kompanija se osniva online.
Zadržana dobit se ne oporezuje, što podstiče reinvestiranje. Niska birokratija, članstvo u jedinstvenom EU tržištu i strateška lokacija čine Estoniju posebno atraktivnom.
Irska
Irska nudi snažnu digitalnu infrastrukturu i visok životni standard. Preko 90% populacije koristi pametne telefone, a 92% ima pristup internetu.
Enterprise Ireland godišnje investira u oko 200 startapova.
Irski gradovi poput Dablina, Korka, Voterforda i Galveja odlično su ocijenjeni po parametrima kao što su brzo pokretanje biznisa, izdavanje dozvola, registracija imovine i efikasna provedba ugovora.
Poreska stopa na dobit iznosi 12,5%, a Irska ima sporazume o dvostrukom oporezivanju sa 72 zemlje. Engleski je službeni jezik, a firme se mogu registrovati i na daljinu.
Bugarska
Bugarska je popularna u Istočnoj Evropi zbog niskih troškova i jednostavne registracije – firmu je moguće osnovati za svega par nedjelja. Administrativni troškovi su niski, a poreska stopa na dobit iznosi 10%.
Strane firme mogu kupovati zemljište bez ograničenja. Prednosti uključuju:
- Pristup EU tržištu
- Niske plate i troškovi života
- Obučena i višejezična radna snaga
- Mogućnost daljinske registracije firme
Jedini izazov je i dalje prisutna korupcija u pojedinim sektorima.
Holandija
Peta po veličini ekonomija EU, sa BDP-om od skoro 991 milijardu dolara. Ima obrazovanu, multikulturnu radnu snagu i širok spektar državnih podsticaja.
Pored 25,8% poreske stope, Holandija nudi:
- olakšice za preduzetnike
- tzv. 30% pravilo (neoporezivanje dijela zarade stranih stručnjaka)
- podsticaje za inovacije i istraživanje
Idealna je za tehnološke firme, posebno u oblastima AI, robotike i maloprodaje.
Danska
Redovno u vrhu Svjetske banke po lakoći poslovanja. Registracija firme je potpuno digitalna, često završena za par sati.
Prednosti uključuju:
- Stabilna ekonomija
- Kvalitetna infrastruktura
- Fleksibilno tržište rada
- Niska cijena zapošljavanja i otpuštanja
- Visok stepen povjerenja u poslovne odnose
- Poreska stopa na dobit: 22%.
Ujedinjeno Kraljevstvo
Prema podacima British Business Bank, 360.000 novih firmi se osnuje godišnje. Online registracija traje manje od 24 sata, dok poštom do 10 dana.
UK ima snažan pravni i poreski sistem, sa stopom poreza od 25%. Pruža podršku kroz grantove, subvencije i poreske olakšice, uključujući i kraj poslovnog ciklusa.
Dostupan je veliki broj venture capital fondova, crowdfunding i anđeoskih investicija. Više od trećine populacije ima visoko obrazovanje, što čini radnu snagu izuzetno kvalifikovanom.
Naslovna fotografija: Marek Lumi, Unsplash
