Bihor u srcu Evrope: Rastodera u Luksemburgu duplo više nego u domovini

Adrovići, Šabotići i Rastoderi su među brojnijim prezimenima u Luksemburgu, a ne zaostaju mnogo ni druga bratstva iz Petnjice i okoline.

Prema sajtu forebears.io, u Luksemburgu živi 800 građana koji se prezivaju Adrović, ima i 673 Šabotića, 564 Rastodera, 411 Muhovića, 370 Škrijelja, 296 Agovića, 280 Ramdedovića…

Građana sa bihorskim prezimenima u najbogatijoj evropskoj državi ima više nego što Petnjica ima stanovnika, a zajedno čine više od jedan odsto od ukupno 590.000 stanovnika.

Vijesti pišu da Bihoraca u toj državi ima skoro koliko i najbrojnijeg luksemburškog prezimena – Scmit

Podaci sa sajta mogu se smatrati pouzdanim jer se njegovi podaci o najbrojnijim prezimenima u Crnoj Gori poklapaju sa onima sa Monstatovog zvaničnog popisa. Tako je Adrovića u Crnoj Gori za sada 500 više nego u Luksemburgu, a Šabotića je u domovini 130 više.

Međutim, ima i onih prezimena kojih je više u Luksemburgu. Muhovića je u Crnoj Gori 165, a tamo ih je skoro tri puta više. Rastodera je u Crnoj Gori 287, dok ih je u Luksemburgu duplo više.

Opština Petnjica je na popisu 2003. godine imala 9.760 stanovnika, a 2011. broj je smanjen na 6.713.

Prema zvaničnim podacima Eurostata, samo prošle godine u Luksemburgu je zvanično boravište dobio 201 državljanin Crne Gore.

Zbog velikog broja iseljenika i potrebe za čvršćim kontaktima sa zavičajem, Petnjica je jedina crnogorska opština koja ima kancelariju za dijasporu.

Direktorica kancelarije Amela Ramdedović kaže da je nesporna činjenica da u Luksemburgu boravi veliki broj ljudi koji su porijeklom iz Bihora.

“Lokalna uprava nastoji da održi komunikaciju i da kontinuirano produbljuje odnose sa dijasporom, ne samo kada je u pitanju dijaspora u Luksemburgu, već i sa dijasporom u drugim državama. Opština Petnjica prva je oformirala Kancelariju za dijasporu, i ustanovila manifestaciju ‘Dani dijaspore’ koja se tradicionalno organizuje svake godine, skoro dvije decenije. Zahvaljujući dobroj saradnji sa dijasporom iz Luksemburga, ove godine Opština Petnjica potpisala je sporazum o saradnji sa Opštinom Rumelanž iz Luksemburga, u kojoj živi znatan broj ljudi iz Bihora. U narednom periodu očekuju se konkretni rezultati u oblastima sporta, kulture, razmjeni učenika i studenata i na taj način stvori povoljan ambijent za neke veće projekte sa Opštinom Rumelanž i državom Luksemburg”.

Bihor je mjesto kojem se dijaspora, kako je kazala, vrlo rado vraća i mjesto gdje uobičajeno provodi svoj godišnji odmor, odnosno najmanje jednom godišnje borave u zavičaju.

“Dijaspora vrlo aktivno učestvuje i doprinosi razvoju Petnjice u svim oblastima, kroz pomoć i donacije. Daje veliki doprinos za razvoj infrastukture, kroz adaptaciju vjerskih objekata, ali i mnogih drugih investicija. Dijaspora je uvijek aktivna kada su u pitanju humanitarne aktivnosti, poput pomoći socijalno ugroženom stanovništvu Petnjice, ali i stipendiranju studenata i učenika. Sve navedene inicijative potvrđuju privrženost dijaspore matičnoj zemlji i svom zavičaju”, navela je Ramdedović.

Podaci sa sajta o prezimenima u Luksemburgu su iz 2014. godine, a Ramdedović kaže da se posljednjih godina isleljavanje nije povećalo već smanjilo.

“Opština Petnjica vodi evidenciju o broju ljudi koji se odluče da svoj život nastave u inostranstvu. Podaci sa kojima raspolažemo govore da je u posljednjih pet godina 115 lica napustilo Petnjicu i otišlo u neku od zemalja EU, od čega se najveći broj ljudi odlučilo za život u Luksemburgu. Kada su u pitanju uporedni podaci, možemo konstatovati da je u periodu prije 2014. taj trend odlazaka bio znatno intenzivniji, a da su te brojke manje kada je u pitanju period nakon te godine”.

Standard odličan, a nije teško dobiti nastanjenje

Ramdedović navodi da ima više razloga zašto se Bihorci u tako velikom broju odlučuju da svoj novi život pronađu baš u Luksemburgu.

“Činjenica je da je u pitanju zemlja sa izrazito povoljnom socio-ekonomskom situacijom, gdje je standard građana na visokom nivou. Zbog te ali i mnogo sličnih okolnosti, tradicija naseljavanja zemalja poput Luksemburga se i dalje nastavlja. Ono što doprinosi tako masovnim odlascima u Luksemburg su svakako i povoljni uslovi za rješavanje statusa stranaca koji se odluče da svoj život nastave u toj zemlji”.

Supružnik i radnik često se u zavičaju traži

Ramdedović kaže da je u proteklih pet godina primjetan i trend odlazaka u inostranstvo, zbog stupanja u brak sa osobom koja već ima boravište u inostranstvu.

“Mnogi pojedinci koji žive u dijaspori odlučuju se da stupe u brak upravo sa osobama koje žive na području Bihora, te nakon sklopljenog braka prelaze i nastavljaju zajednički život u inostranstvu. Takođe, jedan od razloga za iseljenje jeste činjenica da respektabilan broj ljudi iz Petnjice u Luksemburgu imaju razvijene sopstvene biznise, te kada im se ukaže potreba za radnom snagom, oni se vrlo često odlučuju da angažuju upravo ljude iz svog kraja”.