Svjetska banka: Crnu Goru očekuje recesija?
U izvještaju Svjetske banke stoji da je pandemija koronavirusa izložila osjetljivost Crne Gore na spoljne šokove, te da će kriza dovesti crnogorsku ekonomiju u recesiju, primarno zbog smanjenja turizma, sa kojeg se efekti prenose na sve sektore.
– Ako se pandemija produži do avgusta, recesija će biti teška i rezultiraće značajnim nedostatkom prihoda u 2020. godini – navedeno je u izvještaju. Pod pretpostavkom da Crna Gora izgubi jednu trećinu prihoda od turizma, procjenjuje se da će pad ekonomije u 2020. biti 5,6 procenata. Ako bi došlo do gubitka polovine prihoda od turizma, recesija bi mogla doseći i -9 procenata – saopšteno je u izvještaju.
U izvještaju navodi da je Crna Gora je ušla u COVID-19 krizu sa do sada najvišom stopom zaposlenosti.
– I pored unapređenja do kojih je došlo proteklih godina, visok javni dug ograničava obim u kojem država može da pruži podršku domaćinstvima i firmama. Kratkoročni odgovori na planu javnih politika pomažu da se ublaži ekonomski i socijalni uticaj krize izazvane kovidom 19. Moguće je, međutim, da oni djelovi populacije koji zavise od neformalnijih izvora prihoda dobiju premalo podrške. Ako ekonomski oporavak, uz visoku stopu rasta, treba da bude održiv na srednji rok, Crna Gora mora da unaprijedi otpornost svoje ekonomije na udare tako što će se pozabaviti svojim unutrašnjim i spoljnjim disbalansima i podstaći rast produktivnosti – navodi se u izvještaju Svejtske banke.
Vlada je donijela mjere za ublažavanje ekonomskih i socijalnih uticaja, ali u izvještaju se navodi da ograničene fiskalne rezerve zemlje smanjuju mogućnost i obim finansiranja, prenosi Pobjeda.
– Da bi ekonomski oporavak uz visok rast bio održiv i u srednjoročnom periodu, Crna Gora mora povećati otpornost ekonomije na šokove, rješavanjem svog unutrašnjeg i spoljnog disbalansa – navodi se u izvještaju.
Izvještaj se fokusira na makroekonomske uticaje Kovida 19 u zemljama Zapadnog Balkana, postavljajući osnove za dodatne analize. Očekuje se da će regija Zapadnog Balkana u 2020. ući u recesiju, pri čemu se predviđa da će svih šest zemalja zabilježiti negativan rast, kako se ekonomije nastave suočavati s uticajima pandemije Kovid 19.
Prema najnovijem izvještaju koji koristi osnovni scenario i nepovoljni scenario u svjetlu velikih neizvjesnosti koje uzrokuje pandemija, predviđa se da će regionalni rast Zapadnog Balkana iznositi između -3 i -5,6 procenata. Osnovni scenario pretpostavlja da će epidemija u Evropi uskoro početi usporavati, tako da se mjere suzbijanja mogu ukinuti do juna i da oporavak može postepeno početi u drugoj polovini 2020. Nepovoljni scenario pretpostavlja produžetak epidemije i da će se mjere suzbijanja moći ukinuti tek krajem avgusta, a oporavak ekonomske aktivnosti početi tek u posljednjem kvartalu 2020.
– Jačina recesije zavisi od trajanja pandemije u Evropi. Iako je teško predvidjeti ekonomski uticaj postojeće pandemije u regiji, nema sumnje da ona uvodi pometnju u život u cijeloj regiji – opterećuje zdravstveni sistem, parališe ekonomsku aktivnost i ugrožava dobrostanje ljudi – kaže Linda Van Gelder, direktorica za zemlje Zapadnog Balkana u Svjetskoj banci.
Ona ističe da se očekuje da će se rast u regiji značajno obnoviti u srednjoročnom periodu, kako se ekonomija bude postepeno vraćala u normalu, ali to zavisi i od dužine i intenziteta trenutne krize, kao i od toga šta će kreatori politike učiniti za prevazilaženje ove epidemije.
Prema izvještaju SB, brze, smjele i pažljivo osmišljene mjere ublažavanja mogu ograničiti socijalni i ekonomski uticaj ove krize. Vlade svih šest zemalja najavile su fiskalne i socijalne mjere za podršku domaćinstvima i preduzećima tokom vanrednih situacija – u rasponu od 1 do 6,7 odsto BDP-a. Zemlje koje su ušle u krizu s većim fiskalnim i eksternim zaštitnim prostorom imaju više prostora za finansiranje većih programa podrške.
