Blagodeti hedžinga: Na drugoj rati za auto-put ušteđeno 5 miliona eura
Druga rata iz kredita za gradnju auto-puta u petak, 21. januara, dolazi na naplatu u iznosu od oko 28,96 miliona eura, a prema sadašnjim valutnim kursevima bila bi za pet miliona veća da prošle godine nije urađen hedžing (osiguranje od valutnog rizika), odgovoreno je “Vijestima” iz Ministarstva finansija i socijalnkog staranja (MFSS) na pitanje kada dospijeva na naplatu ova rata i koliko će za nju biti plaćeno.
”Državni budžet će, zahvaljujući hedžing aranžmanu, imati uštedu od oko 5,06 miliona eura na otplati druge rate kredita za prioritetnu dionicu auto-puta, koja dospijeva 21. januara. Od ukupnog iznosa, ušteda kod kamate iznosi 4,09 miliona eura, a za glavnicu 0,97 miliona eura, a moguća je blaga promjena iznosa do plaćanja rate prema kursu tog dana”, navedeno je iz Ministarstva na osnovu podataka prema jučerašnjem kursu.
Bivša Vlada je u oktobru 2014. godine uzela kredit od 944 miliona dolara od Eksim banke za izgradnju prve dionice auto-puta, ali tada nije ugovorila osiguranje od valutnog rizika. Zbog rasta vrijednosti eura proteklih godina iznos kredita je varirao, a bio je i preko 100 miliona veći u eurima od početne sume.
Kredit je hedžovala nova Vlada prošle godine, prije plaćanje prve rate koja je dospjela u julu. Iz Ministarstva je tada saopšteno da je zahvaljujući hedžing aranžmanu na toj rati ostvarena ušteda od ukupno 3,91 milion eura.
”Da nije urađen hedžing aranžman, umjesto ukupno 28,96 miliona eura državu bi druga rata kredita koštala 34,02 miliona eura, prema kursu uoči uplate novca na 19. januar. Preliminarni podaci potvrđuju da će ukupna ušteda države biti oko 9 miliona eura po osnovu hedžinga za dvije rate kredita kineskoj Eksim banci, u julu prošle godine i januaru ove godine. Ministar finansija i socijalnog staranja, Milojko Spajić, najavio je početkom jula prošle godine da će zaštita povučenih sredstava kredita od valutnog rizika, koju je obezbijedio ovaj resor, budžetu omogućiti uštedu od oko osam miliona eura kroz godišnje dvije rate”, saopšteno je iz ovog Ministarstva.
Oni navode da je ovim ispunjeno obećanje ministra Spajića, koji je najavio da će aranžman donijeti korist Crnoj Gori.
”Ukupan iznos druge rate kredita, koji će se platiti Eksim banci 21. januara, iznosi 38,67 miliona dolara, od čega se na otplatu glavnice odnosi 30,47 miliona, a na kamatu 8,2 miliona dolara. Iznos od 27,73 miliona eura će država Crna Gora po tom osnovu da plati bankama u eurima za glavnicu i kamatu, dok će četiri banke iz hedžing aranžmana državi uplatiti ukupan iznos od 37,28 miliona dolara za kinesku Eksim banku. Ukupno, Crna Gora će platiti po osnovu druge rate kredita 28,96 miliona eura, jer taj konačni iznos uključuje i dodatni nehedžovani dio glavnice i kamate u iznosu od 1,4 miliona USD, odnosno 1,23 miliona eura”, pojasnili su iz Ministarstva način plaćanja hedžovane rate.
MFSS je ljetos uspjelo da ugovori zaštitu od valutnog rizika za cjelokupni dotadašnji povučeni iznos sredstava iz kineskog kredita od 818 miliona dolara.
”Biće obuhvaćen i ostatak do ugovorenih 944 miliona dolara po povlačenju sredstava do ukupnog iznosa. Povučena dosadašnja sredstva iz kredita sa Eksim bankom za gradnju dionice auto-puta iznose 851,96 miliona dolara. Prema fiksiranom kursu EUR/USD (1,3718), to iznosi 621,05 miliona eura, odnosno 749,5 miliona eura prema kursu na 19. januar. Podsjećamo da unakrsni valutni svop, što je zapravo osnovni instrument hedžiranja javnog duga od valutnog rizika, podrazumijeva to da su obaveze države Eksim banci, koje su izražene u američkim dolarima, konvertovane u euro. Hedžing je urađen sa četiri banke, odnosno dvije evropske – Societe Generale iz Francuske i njemačkom Deutsche Bank i dvije američke – Merrill Lynch International i Goldman Sachs International”, naveli su iz Ministarstva.
Kineski kredit iz 2014. godine za prioritetnu dionicu auto-puta od Podgorice do Kolašina ugovoren je u dolarima po kamatnoj stopi od 2 odsto, a zahvaljujući hedžing aranžmanu – Crna Gora sada isplaćuje dug u eurima, po prosječnoj kamatnoj stopi od 0,88 odsto. Aranžman je na 14 godina, koliko traje otplata kredita, a na dvije godine postoji mogućnost preispitivanja njegovih uslova.
Loša priprema i kašnjenja pojeli prihod od putarine za tri godine
Ova dionica auto-puta trebalo je da bude završena u maju 2019. godine, odnosno da se naplaćuje putarina dvije godine prije dolaska na naplatu prve rate iz kredita za njenu izgradnju.
Sami građevinski radovi su počeli sa godinu zakašnjenja zbog nedovoljne pripremljenosti cijelog projekta i problema sa geološkim kartama. Za drugo kašnjenje od prije dvije godine okrivljena je pandemija COVID-19, iako ona nije značajnije usporila istog izvođača na projektu mostu na Pelješcu u Hrvatskoj.
Tako se došlo u situaciju da će već dvije rate za dionicu biti plaćene, a da radovi nisu završeni niti je obavljen tehnički prijem. Prema izvještaju Vlade na dan 11. januar bilo je završeno 98,7 odsto radova na ovoj dionici.
Čitajte i:
Šta je hedžing: Kako se Crna Gora sačuvala od valutnog rizika u kineskom kreditu za auto-put
