Može li kompanija bez izvršnog direktora? Ne može i to je problem
Ništa ne traje vječno, čak ni dobar izvršni direktor.
Bila je ovo gadna godina za kompanije sa liste Fortune 500, a najviši rukovodioci plaćaju za to: izvršni direktori masovno odlaze. Ali kako je globalna ekonomija na ivici moguće recesije, pojavljuje se novi zabrinjavajući obrazac: u mnogim slučajevima ne postoji plan sukcesije, odnosno nasljedstva.
Šta se dešava: Izvršni direktori visokog profila napuštaju ove godine moćne kompanije poput Disney-a, Starbucksa, Salesforce-a, Vodafone-a, Slacka, AMC-a, Kohl’s-a, Bed Bath & Beyonda, FedEx-a… To je dovelo su do takozvane „velike rekonstrukcije izvršnog menadžmenta u 2022.“.
Odlasci su, kako javlja CNN, uslijedili nakon velikih gubitaka cijena dionica Fortune 500 kompanija. S&P 500 je izgubio skoro 18% od početka godine.
Konsultantska firma Challenger, Grey, & Christmas objavila je ranije ove godine da je bilo 774 izvršnih direktora napustilo te pozicije u prvih šest mjeseci 2022, što je najveći ukupan broj u prvoj polovini godine od kada je počelo mjesečno praćenje tog trenda 2002. godine i više od 20% u odnosu na prethodnih 6 mjeseci.
U trećem tromjesečju su odlasci generalnih direktora ublaženi, ali izgleda da se vrata “C-apartmana” ponovo okreću jer se gomila izvršnih direktora sa liste Fortune 500 oprostila ovog mjeseca.
Zašto je to važno: “Kult ličnosti oko izvršnih direktora značajno je porastao posljednjih godina”, rekao je Kris Bingam, profesor strategije i preduzetništva na Univerzitetu Sjeverne Karoline. Njihove vizije postale su neraskidivo vezane za putanju kompanije.
Planiranje nasljedstva je vrlo teško za izvršne direktore koji sebe smatraju nezamjenjivim, pa se to jednostavno ne događa, barem u onoj mjeri u kojoj bi trebalo. “Kompanije se na kraju muče da pronađu nekoga i jednostavno je prekasno,” rekao je Bingam.
To ostavlja investitore iznenađenim, a strah od nepoznatog može zasjeniti solidnu prodaju i rast prihoda. Pogledajte samo Salesforce – ostavka ko-izvršnog direktora Breta Tejlora prošle sedmice dovela je do pada dionica, zasjenivši povećanje prodaje od 14% u izvještaju o zaradi u trećem kvartalu.
Osvrt unazad: Jedan od načina da se izbjegne problem sukcesije je recikliranje starog izvršnog direktora. Disney je nedavno vratio dugogodišnjeg izvršnog direktora Boba Ajgera, a Starbucks je vratio Hauarda Šulca ranije ove godine.
Ima smisla boriti se protiv jakih ekonomskih prepreka sa dokazanim liderima. Ajger je vodio Disney kao izvršni direktor 15 godina — iza sebe ima mnogo institucionalnog znanja.
“Ali vraćanje na posao takođe ukazuje da rukovodioci u upravnim odborima misle da je najbolji put naprijed – unazad”, rekao je Bingam. To ukazuje i na zabrinjavajući nedostatak inovacija.
Bingam je istraživao ove “bumerang izvršne direktore” i otkrio da lideri koji se vraćaju često sputavaju organizacije.
“U prosjeku, godišnji učinak na dionicama kompanija koje su predvodili izvršni direktori bumeranga bio je 10,1% niži od onih sa novim liderom”, otkrio je on.
Gledanje prema naprijed: Više od polovine članova odbora javnih preduzeća u nedavnoj anketi kaže da treba poboljšati planiranje sukcesije izvršnih direktora, kako bi kompanija što bezbolnije napravila tranzit do novog šefa.
Dioničari počinju da vode računa o tome: prema nedavnoj analizi, iznos tržišne vrijednosti koji je zbrisao loše upravljane tranzicije izvršnog direktora i odbora u S&P 1.500 (indeks koji pokriva oko 90% ukupne tržišne kapitalizacije SAD) je blizu 1 bilion dolara godišnje.
