Evropska energetska kriza u brojkama: Koje zemlje imaju najbolje i najgore izolovane domove?
Evropljani su duboko zabrinuti zbog računa za grijanje tokom ove zime, zbog dramatičnog povećanja cijena energije nakon ruske invazije na Ukrajinu.
Evropska komisija pozvala je sve zemlje da ove zime daju prioritet izolaciji svojih zgrada.
Ali, ne osjećaju svi građani širom Evrope podjednako hladnoću – ili račune za struju. Nedavna istraživanja pokazuju da se gubici kućne temperature znatno razlikuju širom kontinenta.
Razlike se odgledaju kroz kvalitet izolacije zgrada, jer su vanjske temperature standardizovane na 0°C za sve analizirane zemlje.
Gubici temperature u domovima, prema podacima koje prenosi Euronews, najveći su u Velikoj Britaniji, koja ima najstariji stambeni fond: čak 37 odsto domova na Ostrvu izgrađeno je prije 1946.
Kompanija za inteligentno upravljanje kućnom klimom “tado°” ispitala je 80.000 domova u 11 evropskih zemalja između decembra 2019. i januara 2020. kako bi došla do ovog zaključka.
Otkriveno je da dom u Velikoj Britaniji sa unutrašnjom temperaturom od 20°C i spoljnom temperaturom od 0°C gubi u prosjeku 3°C nakon pet sati.
Koja zemlja ima najbolju izolaciju?
Norveška sa 0,9°C i Njemačka sa 1°C su zemlje s najmanjim gubicima zagrijane kućne temperature.
To znači da kuće u Velikoj Britaniji gube toplinu tri puta brže od kuća u Norveškoj i Njemačkoj.
Iza Britanije slijede Belgija (2,9 °C), Francuska (2,5 °C), Holandija (2,4 °C) i Španija (2,2 °C). Gubitak topline veći je u ovih pet zemalja od prosječnog gubitka (1,8 °C) svih evaluiranih zemalja.
Švedska, Danska i Austrija imaju prosječan gubitak kućne temperature od 1,2 °C. U Italiji je ta vrijednost 1,5 °C.
Troškovi energije su više nego duplo skuplji za stare kuće
Starost kuće ima veliki uticaj na gubitak toplote – kao i niz drugih mjera energetske efikasnosti.
U Velikoj Britaniji, istraživanje Zavoda za nacionalnu statistiku – zasnovano na sertifikatima o energetskim performansama – pokazuje da su troškovi energije za starije domove više nego duplo skuplji u odnosu na novije.
Stavljeno u perspektivu: u Engleskoj 2019. prosječni procijenjeni trošak energije godišnje za stariju kuću bio je 885 funti (1.028 eura), u poređenju sa samo 399 funti (463 eura) za noviju kuću.
Grupa za klimatsku kampanju Insulate Britain nije jedina koja poziva Britaniju na bolju izolaciju domova. Kraljevski institut britanskih arhitekata (RIBA) zalagao se za masovnu izolaciju međuratnih predgrađa Engleske.
“Veoma veliki dio njih nije imao poboljšanja na zidovima od izgradnje, što znači da nemaju nikakvu izolaciju”, navodi se u izvještaju RIBA-e. Izračunato je da bi odgovarajuća izolacija, dvostruko ili trostruko staklo i zamjena plinskih kotlova u 3,3 miliona međuratnih kuća mogli smanjiti emisiju ugljenika u zemlji za značajnih četiri odsto.
Većina kuća izgrađena je prije prvih toplinskih propisa
Prema EU Building Stock Observatory, većina stambenih zgrada u EU izgrađena je prije uvođenja prvih toplinskih standarda 1970-ih. Ove mjere energetske efikasnosti uvedene su nakon naftne krize uzrokovane ratom i političkim previranjima na Bliskom istoku.
Uopšteno govoreći, što je veći udio novih stambenih zgrada, to će biti veći ukupni energetski učinak zgrade.
U EU je 23 odsto kuća izgrađeno prije 1945. godine, a 26 odsto je izgrađeno između 1945. i 1969, prema podacima iz 2014. godine. To znači da je skoko polovina svih kuća izgrađeno prije 1970. godine. Samo 23 odsto je izgrađeno nakon 1990. godine.
Koje evropske zemlje imaju najstarije domove?
Gledajući udio kuća izgrađenih prije 1945. godine, Velika Britanija je na vrhu liste sa 36,5 odsto, a slijede Belgija (33,9 odsto) i Danska (31,9 odsto).
Kipar ima najniži udio kuća izgrađenih prije 1945. godine – svega 3 odsto. U Grčkoj je to 7,3 odsto, a slijedi je Rumunija (11,1 odsto). U 13 zemalja EU udio kuća izgrađenih prije 1945. godine je iznad 20 odsto.
Velika Britanija je takođe na vrhu liste kuća izgrađenih prije 1970. godine, sa 62 odsto. Švedska (60,5 odsto), Njemačka (59,4 odsto) i Litvanija (59,1 odsto), blisko slijede Veliku Britaniju. Ova brojka je takođe visoka u Danskoj (58,9 odsto) i Belgiji (58,5 odsto).
Postoji samo šest zemalja u kojima je manje od jedne trećine domova izgrađeno prije 1970. To su Kipar, Grčka, Španija, Irska, Malta i Finska.
Koje evropske zemlje imaju najmlađe stanove i kuće?
Udio domova izgrađenih između 1990. i 2014. godine najveći je na Kipru. Više od polovine kuća (54,2 odsto) na ovom ostrvu izgrađeno je nakon 1990. godine. Slijede Irska (45,2 odsto) i Luksemburg (41,6 odosto).
Litvanija, Slovačka i Letonija imaju najniži udio kuća izgrađenih nakon 1990. godine sa manje od 13 odsto. U EU, od 2014. godine, 22,6 odsto kuća izgrađeno je nakon 1990. godine.
Šta EU predlaže?
Poboljšanje energetske efikasnosti stambenog fonda postaje sve kritičnije u mnogim zemljama u svjetlu rastućih cijena energije.
Evropska komisija predstavila je REPowerEU plan za uštedu energije, proizvodnju čiste energije i diversifikaciju snabdijevanja energijom. Plan takođe naglašava važnost izolacije zgrade.
„Najneposrednije uštede mogu se postići kroz bolju izolacionu opremu za visoke temperature“, kaže se. Zašto? Zato što ove mjere imaju izuzetno kratko vrijeme povrata.
Komisija stoga poziva države članice da u potpunosti iskoriste mjere podrške kao što su smanjene stope PDV-a za visokoefikasne sisteme grijanja i izolaciju u zgradama.
Investitor
