Evropska industrija solarne energije upozorava na bankrot zbog kineskog uvoza

Evropska industrija solarne energije upozorila je da je prezasićenost jeftinim kineskim uvozom gurnula neke proizvođače na ivicu bankrota, ometajući napore EU da podstakne lokalnu proizvodnju zelenih tehnologija.

SolarPower Europe, trgovačka grupa za industriju, napisala je u ponedjeljak Evropskoj komisiji da su rastuće zalihe i “žestoka konkurencija” kineskih proizvođača za osvajanje tržišnog udjela u Evropi snizili cijene solarnih modula u prosjeku za više od četvrtine od početka godine.

“Ovo stvara konkretne rizike za kompanije da odu u stečaj jer će njihove dionice morati biti devalvirane”, navodi se u pismu.

Norwegian Crystals, proizvođač ingota koji se koristi u solarnim ćelijama, već je podnio zahtjev za bankrot prošlog mjeseca, dodaje se. Norsun, još jedna norveška kompanija iz istog sektora, ovog mjeseca je najavila da će obustaviti proizvodnju do kraja godine.

EU se nada da će solarna energija postati najveći generator energije jer pokušava postići cilj da do 2030. godine 45 odsto energije generira iz obnovljivih izvora – cilj koji će Evropski parlament izglasati ove sedmice.

Dominacija Kine u lancu snabdijevanja materijalima za korišćenje solarne energije znači da njeni proizvodi čine oko tri četvrtine uvoza te energije EU, što izaziva strahove da EU razvija rizično oslanjanje na Kinu slično njenoj zavisnosti od ruskog gasa sve do invazije Moskve na Ukrajinu prošle godine.

Troškovi proizvodnje solarnog modula u Evropi su više nego dvostruko veći od trenutne spot cijene, navodi SolarPower Europe.

EU je već pokušala da ograniči nelojalnu konkurenciju iz Kine uvođenjem carina na kineski uvoz 2012. godine, nakon što je Peking uveo ogromne subvencije u svoje proizvođače. Ali EU ih je ukinuo 2018. kako bi podstakao instalacije obnovljive energije, samo godinu dana prije nego što je Komisija proglasila Kinu „sistemskim rivalom“.

Brisel od tada nije ponovo uspostavio subvencije, uprkos tome što je nedavno podsticao evropske kompanije da „eliminišu rizik“ iz svojih lanaca snabdijevanja iz Kine kao dio širih napora da se proizvodnja preusmjeri usred pojačanih geopolitičkih tenzija.

Dramatičan pad cijena značio je da je cilj EU da do 2030. godine proizvede 30 GW solarnog lanca snabdijevanja električnom energijom u Evropi sada “u ozbiljnom riziku”, navodi se u pismu. Kompanije iz industrije energije vjetra uputila je slične pozive Briselu strahujući da su proizvođači turbina takođe ugroženi zbog aktivnosti kineskih rivala.

Zapadni zvaničnici su upozorili da Kina masovno subvencionira i gradi fabrike baterija za električne automobile (EV), daleko iznad nivoa potrebnih za zadovoljenje domaće potražnje – trend koji bi takođe mogao ugroziti ambiciju Evrope da proširi svoju proizvodnju EV baterija.

Saopštenje SolarPower Europe potpisalo je više od 40 evropskih “solarnih” kompanija, uključujući švajcarski Meyer Burger i njemački PV proizvođača Heckert Solar.

Evropska potrošnja na komponente solarne energije porasla je sa 6 milijardi eura u 2016. na više od 25 milijardi eura prošle godine, što je dovelo do prezasićenosti kineskih solarnih panela koji su sada stajali u evropskim skladištima, stoji u drugom pismu. Količina kineskih fotonaponskih ćelija u skladištu bila je dovoljna da pokrije ukupnu godišnju potražnju Evrope, i to dvostruko, upozorava se u saopštenju.

Kineske kompanije su sada zauzele “dampinški stav na evropskom tržištu”, nudeći dvogodišnje ugovore sa cijenama koje “dosljedno snižavaju” cijene na promptnim tržištima. Takvi poslovi obično su uključivali klauzule koje su zahtijevale minimalne narudžbe i ekskluzivnost, dodaje se.

Oba pisma solarne industrije preporučuju da Komisija hitno nabavi zalihe evropskih proizvođača solarne energije i ubrza planiranu regulativu kojom se zabranjuju proizvodi proizvedeni prisilnim radom.

Otprilike dvije petine globalne proizvodnje polisilicijuma, glavne sirovine za solarne panele, dolazi iz zapadnog regiona Xinjianga gdje su kinesku vladu optužile grupe za ljudska prava da prisiljava muslimanske manjine da rade u fabrikama sličnim logorima. Peking, međutim, odbacuje bilo kakvo kršenje ljudskih prava u regionu.

Walburga Hemetsberger, izvršna direktorica SolarPower Europe, rekla je da je svjesna da će i drugi u sektoru podnijeti peticiju Komisiji. „Svi se slažemo da su nekontrolisani padovi cijena kritični rizik za sektor i čelnici EU moraju preduzeti hitne mjere”, istakli su evropski proizvođači.