MMF upozorava Evropu da prerano proglašava pobjedu nad inflacijom

Evropska centralna banka (ECB) i drugi kreatori politike širom Evrope moraju zadržati kamatne stope na sadašnjim povišenim nivoima dok ne budu sigurni da je inflacija pod kontrolom uprkos sporom rastu, saopštio je u srijedu Međunarodni monetarni fond (MMF), upozoravajući na „preuranjeno slavlje“ kako inflacija opada sa svog vrhunca.

MMF sa sjedištem u Vašingtonu rekao je da bi cijena potcjenjivanja upornosti inflacije mogla biti “bolno visoka” i rezultirati još jednom teškom rundom povećanja stopa koja bi mogla lišiti ekonomiju velikog dijela rasta.

ECB i druge centralne banke koje nijesu dio eurozone od 20 zemalja “dostižu vrhunac svojih ciklusa kamatnih stopa, dok su neke počele da smanjuju referentne stope”, rekao je MMF u ekonomskim izgledima za Evropu. “Ipak, produženi restriktivni stav je i dalje neophodan kako bi se osiguralo da se inflacija vrati na cilj.”

Istorijski gledano, potrebno je u prosjeku tri godine da se inflacija vrati na niže nivoe, dok su neke antiinflacijske kampanje trajale i duže, navodi MMF. Iako se čini da su centralne banke okončale seriju povećanja, neuspjeh da uspješno posao dovedu do rkaja i rezultirajući povratak na povećanje kamatnih stopa mogli bi koštati čak i cijeli procentni poen godišnjeg ekonomskog učinka.

Alfred Kammer, direktor odjeljenja MMF-a za Evropu, upozorio je na “preuranjeno slavlje” dok je razgovarao s novinarima u vezi s ekonomskim izgledima. “Manje je skupo biti prestrog nego previše labav” s politikom kamatnih stopa, rekao je Kammer. ECB, koja je zaustavila povećanje stope 26. oktobra po prvi put u više od godinu dana, “na dobroj je poziciji”, rekao je on.

Inflacija u eurozoni dostigla je vrhunac od 10,6% u oktobru 2022. godine, a od tada je pala na 2,9% u oktobru.

ECB je podigla referentnu kamatnu stopu na depozite za 4,5 procentnih poena između jula 2022. i septembra 2023. godine, sa minus 0,5% na 4%, podsjeća agencija AP. Više stope su tipično sredstvo koje centralne banke koriste za kontrolu inflacije, budući da više stope znače veće troškove zaduživanja za potrošačke kupovine i finansiranje javnog sektora. To smanjuje potražnju za robom i ublažava pritisak na cijene, ali može i naštetiti rastu – što je težak čin za ECB.

MMF je saopštio da je Evropa krenula ka “mekom slijetanju” nakon uticaja povećanja kamatnih stopa i da ne predviđa recesiju, dok su prognoze rasta ostale neizvjesne.

Predviđa se rast ekonomije eurozone od 0,7% i 1,2% sljedeće godine. Ako inflacija padne brže od očekivanog, to će povećati stvarni prihod potrošača, a potrošnja i rast bi se mogli poboljšati. Ali eskalacija ruskog rata protiv Ukrajine i prateće pojačane sankcije i poremećaji u trgovini mogli bi značiti slabiji rast, upozorio je MMF.

Za sada je rat između Izraela i Hamasa u Gazi doveo do privremenog rasta cijena nafte, ali nije poremetio evropsku ekonomiju, rekao je Kammer.