Centar jednoroga: Evo zašto Litvanija privlači toliko mnogo fintech kompanija

Litvanija – mala, ali živahna zemlja na Baltiku, brzo se nameće kao jedan od najboljih fintech centara u Evropi, ali i svijetu. Kao dom jednoroga (privatnih kompanija čija vrijednost iznosi najmanje jednu milijardu dolara) kao što su Vinted i Nord Security, ova zemlja nudi niz prvoklasnih objekata za fintech kompanije, kako domaće tako i strane, koje tamo žele uspostaviti bazu.

Euronews Business je analizirao faktore koji su doprinijeli da upravo Litvanija postane jedan od najbrže rastućih startup i fintech centara u Evropi, sa nizom kompanija koji će uskoro biti jednorogi, poznatiji kao soonicorns.

Sa populacijom od 2,8 miliona ljudi, Litvanija je jedna od manjih zemalja u Evropi, posebno u poređenju sa zapadnoevropskim silama kao što su Njemačka, Velika Britanija, Francuska i Španija.

Međutim, brzo se etablirala kao destinacija koji je daleko iznad svoje težine, kada je u pitanju rast i podrška startup-ovima, posebno onima koji se bave fintech-om, u poređenju sa ostatkom Evrope.

Litvanija prednjači u Baltiku u rastu startup-a, podstičući fintech industriju

Litvanski startupi bili su najbrže rastućih na Baltiku prošle godine, prema izvještaju Litvanski startup Ecosystem 2023.

Između 2018. i 2023. ukupna vrijednost preduzeća startap kompanija u zemlji porasla je 7,1 puta. Poređenja radi, na Baltiku je ova brojka bila 2,7 puta za ovaj period, dok je u Centralnoj i Istočnoj Evropi (CEE) bila 3,6.

Među zemljama srednje i istočne Evrope, Litvanija je prošle godine takođe osvojila drugo mesto za finansiranje rizičnog kapitala, prikupivši oko 292 miliona eura.

Gintarė Narakienė, bivša šefica Startup Litvanije, rekla je da je litvanski startup ekosistem u 2023. nastavio da raste, “etablirajući se kao jedno od najperspektivnijih i najdinamičnijih startup čvorišta u regiji”.

Osim jednoroga kao što su Vinted i Nord Security, u zemlji postoji i niz jednoroga koji će se uskoro pojaviti, kao što su Argyle, CityBee i PVcase. Oni obično imaju vrijednost između 200 miliona i milijardu eura.

Neke od drugih brzorastućih kompanija, čija je vrijednost manja od 200 miliona eura, sa sjedištem u Litvaniji uključuju Affise, Whatagraph i BitDegree. Početne kompanije kao što su Hostinger, Bored Panda, Omnisend i Kilo Health također su zabilježile impresivan rast.

Samo u glavnom gradu Vilniusu, 2023. godine bilo je više od 170 fintech startapa, ukupne vrijednosti od oko 1,8 milijardi eura. Ovi startupi su uspjeli da prikupe rizičnog kapitala u vrijednosti od približno 228 miliona eura u 18 mjeseci do februara 2024. Neki značajni fintech startupi sa sjedištem u Vilniusu bili su Amlyze, Kevin, TransferGo i HeavyFinance.

Ove fintech kompanije se kreću u različitim industrijama kao što su finansijsko upravljanje, plaćanja, hipoteke i pozajmljivanje, regulatorna tehnologija, kriptovalute, upravljanje bogatstvom, osiguranje, crowdfunding i još mnogo toga.

Zašto Litvanija privlači toliko mnogo fintech kompanija?

Postoji nekoliko razloga zašto Litvanija privlači sve veći broj fintech kompanija, a tri su ključna:

Veliki naglasak na dobrobiti zaposlenih

Jedan od glavnih razloga zašto Litvanija privlači toliki broj fintech kompanija je visokokvalitetna radna snaga, s raznolikim spektrom visoko kvalifikovanih i vještih zaposlenih.

Litvanija takođe daje prednost zadovoljstvu i dobrobiti zaposlenih, što je dovelo do zdravog, dobro zaokruženog radnog okruženja koje pridaje veliku vrijednost ravnoteži između poslovnog i privatnog života i mentalnog zdravlja. Kao takvi, oni su u stanju da daju bolje rezultate, što takođe dovodi do povećanog zadržavanja zaposlenih.

Gore navedeni pristup posebno dobro rezonuje kod mlađih radnika, koji čine većinu radne snage fintech kompanija u Litvaniji.

Nekoliko slavnih fintech kompanija iz ove zemlje su Hostinger, TransferGo, Revolut, ConnectPay i druge. Jedna stvar koja se ističe je visok nivo zadovoljstva zaposlenih u svakoj od ovih kompanija, kao i koliko su zaposleni bili strastveni i angažovani u svom poslu.

Ovaj naglasak na angažmanu zaposlenih bio je očigledan i u dizajnu kancelarija, sa jarkim bojama, modernim dizajnom i otvorenim, zajedničkim prostorima. Možda nije iznenađujuće da je Litvanija takođe osvojila prvo mjesto za najsrećniju zemlju na svijetu za osobe mlađe od 30 godina, prema Svjetskom izvještaju o sreći za 2024.

Snažna podrška vlade i inicijative

Litvanija nudi snažan sistem državne podrške fintech kompanijama koje se osnivaju u zemlji, kao i nekoliko inicijativa, kroz organizacije kao što su Startup Lithuania, dio Innovation Agency Lithuania, Invest Lithuania, Go Vilnius i Vilnius Techfusion, između ostalih.

To uključuje povezivanje različitih osnivača startapova, održavanje programa ubrzanja i radionica, kao i nuđenje šema podrške, konsultacija i još mnogo toga.

Ove agencije takođe pružaju sve informacije o poslovima, premještanju zaposlenih, osnivača, investitora i klijenata koji su potrebni za osnivanje kompanije ili privatno preseljenje u Vilnius. To uključuje usluge poput kako i gdje pronaći stan ili kuću, gdje pronaći dobre škole, poreske i pravne stvari, usluge preseljenja i još mnogo toga.

Agencije kao što je Vilnius Techfusion takođe povezuju različite strane u sektorima fintech-a, prirodnih nauka, informacionih tehnologija i sl.

Lakoća poslovanja

Međunarodni indeks poreske konkurentnosti (ITCI) za 2024. stavlja Litvaniju na petu poziciju po poreskoj konkurentnosti. I ne samo to, već je Indeks percepcije poslovnog grada, koji je izradio Emerging Europe, okrunio Vilnius za grad koji je najviše pogodan za poslovanje u Evropi u nastajanju.

Ovo se zasnivalo na faktorima kao što su radna snaga, kvalitet života, poslovna klima, povezanost i infrastruktura, brend, razvoj pametnog grada, ekonomski potencijal i podrška lokalnih vlasti.

Litvanija je takođe na četvrtom mjestu u Evropskoj uniji po prosječnoj brzini interneta, prema Invest Lithuania, i vrlo je prijateljska za rad na daljinu.

Vilnius je rangiran na osmom mjestu u svijetu po radu na daljinu, sa 20 co-working prostora, prema Go Vilnius-u, dok je treći u svijetu po sigurnosti na mreži.

Sve su to bili faktori koji su doprinijeli lakšem poslovanju u zemlji.