Može li Evropa stvoriti rivala Google-u?

Kada je u pitanju pretraživanje interneta, Evropljani malo toga mogu bez Amerike.

Kada Evropljani traže informacije, 90% njih se oslanja na američkog tehnološkog giganta Google da pronađe ono što traže. Oko 5% koristi Microsoftov Bing.

Čak i ako odaberu web pretraživač baziran u Evropi, on najvjerovatnije koristi Google ili Bing infrastrukturu, što znači da se zahtjevi šalju američkim kompanijama i prikazuju se njihova rangiranja.

Kako kaže Christian Kroll, izvršni direktor najvećeg njemačkog pretraživača Ecosia, “ako bi SAD sjutra isključile pristup rezultatima pretraživanja, morali bismo se vratiti na telefonske imenike.” U takvom scenariju, Evropa bi se zaustavila.

Indeks pretraživanja za Evropu

Iako je prekid malo vjerojatan, američke kompanije poskupljuju pristup svojoj infrastrukturi za pretraživanje , izvijestila je online publikacija o poslovnim tehnologijama The Register. Postoji nervoza oko toga šta bi drugi mandat predsjednika Donalda Trampa mogao značiti za evropski tehnološki sektor.

Za dvije evropske kompanije za pretraživanje rješenje je izgradnja rivala Google-u.

Ranije u novembru, Ecosia i francuski Qwant najavili su da udružuju snage kako bi stvorili evropski web indeks, u suštini ogromnu bazu podataka web stranica koju mogu koristiti za odgovore na upite za pretraživanje.

“S obzirom da su američki izbori prošli onako kako jesu, mislim da postoji povećan strah da će budući američki predsjednik raditi stvari koje mi kao Evropljani ne volimo mnogo”, rekao je Kroll za DW. „Mi, kao evropska zajednica, samo trebamo osigurati da nas niko ne može ucjenjivati”.

Ecosia i Qwant su spremni da pokrenu svoj projekat pod nazivom European Search Perspective (EUSP) za francusko tržište početkom 2025. godine, a Njemačka će uslijediti kasnije tokom godine. Zavisno od investitora, slijediće tržišta drugih jezika.

Težnja EU za digitalnim suverenitetom

Ideja je povezana sa popularnim trendom u evropskoj politici: digitalnim suverenitetom. Naveden od strane Francuza Thierryja Bretona, bivšeg komesara EU za unutrašnje tržište, argument je da EU zahtijeva kontrolu nad ključnom digitalnom infrastrukturom i uslugama kako bi smanjila svoje oslanjanje na druge globalne sile.

Kenneth Propp smatra da je “ukus toga više u prirodi autonomije”. Viši saradnik u Evropskom centru Atlantskog savjeta i profesor prava EU rekao je za DW da “treba postojati evropska opcija” u nekim oblastima u kojima trenutno dominiraju američki provajderi.

„Tako ja razumijem ovaj najnoviji poslovni poduhvat koji očito ukazuje na mogućnost da će doći do zaoštravanja odnosa između SAD-a i EU pod Trampovom administracijom, tako da oni pokušavaju identifikovati evropsku opciju kao tržišnu prednost“, rekao je.

Čak i uz povoljan politički krajolik, pokušaj pronalaženja prostora pored divljači poput Googlea je izuzetno težak. Ali nedavni događaji bi mogli malo olakšati zadatak.

Zakon o digitalnim tržištima EU, koji je na snazi ​​od sredine 2023, osigurava da krajnji korisnici kao što su Ecosia i Qwant imaju pristup podacima američkih kompanija, što je od vitalnog značaja za poboljšanje njihovih vlastitih algoritama.

Google-ova matična kompanija, Alphabet, takođe se suočava sa pravnom bitkom da zadrži svoje poslovanje na pretraživačkoj mreži. U avgustu je američki savezni sudija utvrdio da je Google nezakonito monopolizovao tržište pretraživanja, a Ministarstvo pravde SAD-a predložilo je da proda svoj vlastiti web pretraživač Chrome, kao rješenje. To bi moglo biti veoma štetno po profit kompanije i značajno uticati na njenu dominaciju.

Zatim postoji sve veća integracija vještačke inteligencije (AI) u pretraživače, uvodeći druge nove igrače kao što je OpenAI na tržište. Ovaj novi talas tehnologije pretraživanja bi mogao da bude najveći poremećaj u više od dvije decenije.

“Pretraživači prolaze kroz evoluciju. Još niko ne zna kako će ovo izgledati, ali će biti drugačije od onoga što imamo sada”, rekao je Kroll. “Možda možemo iskoristiti i ovu priliku da stvorimo nešto novo što nas čini zaista najboljim proizvodom koji možete imati na tržištu.”

Kroll očekuje da će baza podataka Ecosia biti korisna drugim kompanijama koje žele da obuče takozvane modele velikih jezika (LLM) u Evropi.

Međutim, u Evropi je teško uspjeti u tehnološkom sektoru. Američke kompanije obično imaju mnogo lakši pristup kapitalu investitora. Iako Kroll neće biti privučen koliko Ecosia i Qwant očekuju da potroše, oni su i dalje u potrazi za partnerima.

Propp je takođe istakao drugačiji pristup regulaciji, gdje su SAD često manje stroge. “Gledište u Evropi, posebno iz Evropske komisije, je da uspostavljate sveobuhvatnu regulatornu bazu, kao što je učinjeno za privatnost i vještačku inteligenciju”, rekao je on. “To postaje konkurentska prednost za evropske kompanije.”

Iako je tehnološki sektor u Evropi generalno rastao do sada, dodao je, u stvarnosti nije stvorio jake konkurente američkim kompanijama.

Rezultati će biti relevantniji za Evropljane

Za sada se ne namjerava srušiti nijedna američka kompanija. Kroll misli da bi Ecosia i Qwant mogli imati za cilj uzimanje između 5-10% tržišnog udjela u Evropi do 2030. godine.

Iako broj može zvučati nisko, i dalje bi predstavljao ogroman broj rezultata pretraživanja, koji će se zauzvrat koristiti za poboljšanje algoritma.

Glavna razlika je, napomenuo je, u tome što bi rezultati trebalo da budu relevantniji za Evropljane, pružajući primjere kao što je veća rasprostranjenost za evropske novinske kuće ili ekološki prihvatljivije opcije putovanja.

“Nećemo ovo slikati u evropske boje ili nešto slično. Ali, na primjer, ako neko traži putovanje od Berlina do Pariza, mogli bismo istaknuti željezničke veze umjesto letova”, rekao je.

Ako je to ono što Evropljani zapravo traže, to bi moglo biti korak dalje od američke tehnološke dominacije.