Drama u trci za aerodrome: Tajno glasanje oborilo ponudu Korejaca, Spajićev kabinet tvrdi da je tender kompromitovan

Južnokorejska kompanija “Incheon International Airport Corporation” ne ispunjava tehnički dio ponude za upravljanje podgoričkim i tivatskim aerodromom, jer je dobila 79,7 od minimum 80 bodova, koji je potreban kako bi se kvalifikovali za nastavak postupka, dok drugi ponuđač, luksemburško-američka “Corporation America Airports S.A.” ima nešto preko 85 bodova, rezultat je dosadašnjeg rada tenderske komisije koji je žestoko podijelio njene članove.

To javljaju podgoričke Vijesti, pozivajući se na više izvora upoznatih sa tokom sjednica ovog 13-članog tijela.

I na jučerašnjoj sjednici komisije, nastavljena je žučna rasprava između predstavnika ministarstva finansija i kabineta premijera Milojka Spajića, sa jedne, i ostatka tog tijela, koje treba da odluči ko će od dva ponuđača dobiti koncesiju za pravo korišćenja aerodroma Podgorica i Tivat na 30 godina, sa druge strane, navodi podgorički dnevnik.

“Sjednica je nastavljena juče kada je samo završeno bodovanje tehničkih ponuda. U nedjelju će se Komisija baviti finansijskim aspektom kada treba da se otvore finansijske ponude. Ne bi trebalo da se vrednuje finansijska ponuda Korejaca, već im se mora vratiti zapečećena”, kazao je jedan od izvora “Vijesti”.

Izvor iz tenderske komsije rekao je da je o bodovanju tehničkih ponuda napravljen zapisnik koji na sjednici u nedjelju treba da verifikuju, nakon čega pravno stupa na snagu. Ako se to dogodi, izvještaj se šalje konsultantu, Međunarodnoj finansijskoj instituciji (IFC) koji je dio Svjetske banke, a koji treba da otvori finansijsku ponudu, a potom je otvara i tenderska komsija.

Više izvora reklo je da ne očekuje da komisija u nedjelju završi posao i pripremi izvještaj za Ministarstvo saobraćaja, koje potom treba da predloži Vladi zaključke na usvajanje, odnosno rang listu iz koje se vidi koja je najbolja ponuda na tenderu. Vlada može da usvoji te zaključke ili da odluči da najbolja ponuda ne zadovoljava potrebe Crne Gore, i da tender poništi.

Izvori “Vijesti” tvrde da nije u potpunosti izvjesno da na sjutrašnjoj sjednici Komsije Korejci mogu “otpasti” i prije nego što se vidi koliko oni novca nude za crnogorske aerodrome.

Rok da se preda konačni izvještaj ministarstvu saobraćaja je 9. jun.

Članovi Komisije koji su predstavnici Ministarstva finansija – Jelena Jovetić i Dragan Darmanović, te Milena Milović koja je savjetnica premijera Milojka Spajića – u četvrtak su napustili sjednicu jer “sumnjaju u instruiranost pojedinih članova i neravnopravnost ponuđača, te zbog toga ne žele da daju daju legitimitet procesu”, rekli su prekjuče izvori “Vijesti”.

I tivatski gradonačenik Željko Komnenović, koji u tenderskoj komisiji zastupa Zajednicu Opština Crne Gore, smatra da južnokorejska ponuda treba da se razmatra, nakon što je Vlada juče na elektronskoj sjednici povukla svoje amandmane po kojima bi se opštinama uskratio dio prihoda od koncesija.

Na sjednici u četvrtak, bodovana je ponuda Korejaca tajnim glasanjem svih 13 članova komisije, i oni nijesu došli do 80 bodova, što predstavlja uslov da ostanu u konkurenciji u daljem postupku za izbor najpovoljnije ponude.

“IFC, koji je konsultant na projektu, ocijenio je nakon početnog pregleda dokumentacije da su obje ponude tehnički ispravne, dok većina u tenderskoj komisiji misli drugačije, odnosno da Korejci ne ispunjavaju kriterijume za tehničku ponudu”, rekao je jedan od izvora “Vijesti”.

Spekulisalo se u četvrtak da su predstavnci Ministarstva finansija i Kabineta premijera tada najavili ostavke, dok je predsjednik Tenderske komisije i potpredsjednik Vlade Nik Đeljošaj kasnije rekao da mu je najavljena jedna ostavka.

Izvor blizak Spajićevom taboru, međutim, rekao je juče da nikakvih ostavki neće biti, već da troje predstavnika ministarstva finansija i kabineta premijera neće potpisati zapisnik tenderske komisije, jer sumnjaju u nezakonitost procesa bodovanja.

“Pozvaće policiju i tužilaštvo da sve ispitaju”, rekao je taj izvor, upitan ko treba da utvrdi navodnu nezakonitost postupka.

Razlog je navodno da ne bi bili označeni kao krivci zbog poništenja tenderskog postupka jer ostavka jednog člana Komisije značila bi da se postupak obustavlja.

Izvor iz Vlade rekao je da su od 13 članova komisije, juče četiri člana komisije bila protiv vrednovanja tehničke ponude, “koje je bilo u potpunosti suprotno onome sto je predložio IFC”.

“Konsultant je sa daleko više bodova ocijenio jednog ponuđača, blizu maksimalnog broja bodova. Taj isti ponuđač je bodovanjem dijela članova tenderske komisije diskvalifikovan, na šta su ukazala četiri člana koja su danas glasala protiv ovakve odluke”, rekao je taj izvor.

“Procjena tehničkih ponuda specijalizovani je proces, u uskoj vezi sa posebnim znanjima i vještinama za čiju potrebu je konsultant angažovao specijalizovani tim”.

Taj izvor je ukazao da je od 13 članova komisije, šest iz Ministarstva saobraćaja, kao i da zakonske procedure ne zahtijevaju tajno glasanje.

Juče se spekulisalo i da će se konsultant IFC javno oglasiti, ali se to nije desilo.

Đeljošaj je nakon jučerašnje sjednice saopštio da je tenderska komisija u kompletnom sastavu i uz prisustvo konsultanata iz IFC-ja, zaključila započetu sjednicu.

“Uvjeren da ćemo nastaviti sa radom i uz punu transparetnost i nepristrasnost kompletirati cijeli postupak u interesu države Crne Gore, narednu sjednicu sam zakazao za nedjelju, 8. juna u 10.00 časova. Danas održanom i zaključenom sjednicom uz prisustvo konsultanta IFC-ja zvanično je stavljena tačka na razne spekulacije o ostavkama i povlačenju konsultanta. Očekujem da u zakonskom roku, odluku proslijedimo Ministarstvu saobraćaja kako bi u roku od 30 dana ista bila upućena Vladi na odlučivanje”, naveo je Đeljošaj.

Iz tabora premijera Spajića, sumnjaju da je Đeljošaju i ministarki saobraćaja Maja Vukićević, koja je takođe članica komisije, navodno cilj da se tender poništi, jer crnogorski aerodromi bez velikih ulaganja i dalje ne bi bili konkurencija aerodromu u Tirani, a ostankom u državnom vlasništvu, i dalje bi bili u “ataru” Demokratske narodne partije, odnosno podložni partijskom zapošljavanju.

Drugi izvor iz Vlade, međutim, tvrdi da je teško moguće da Đeljošaj i Vukićević imaju zajedničke interese u ovom postupku, te da ministarka saobraćaja “pošteno radi svoj posao”.

Vukićević je u novembarskom intervjuu “Vijestima” rekla da nije eksplicitno protiv koncesija za crnogorske aerodrome, ali da je zadržala balansiran pristup po ovom pitanju, kako bi pažljivo ispitali obje mogućnosti: i model koncesije i model u kojem bi država kroz investicioni aranžman sama osposobila aerodrome.

“Svakako moj stav je da država mora imati neki oblik kontrole čak i da odluka o koncesiji bude pozitivna. Imamo brojne primjere iz regiona, gdje su koncesije bile uspješne, ali čitav taj postupak nije prošao bez određenih problema. U svakom slučaju, mislim da država treba da zadrži svoje preduzeće Aerodromi Crne Gore, koje bi imalo nadzornu ulogu i koje bi u slučaju da dođe do nekih problema bilo spremno da preuzme upravljanje”, istakla je Vukićević.

Iz ministarstva saobraćaja i kabineta premijera juče nisu odgovorili na pitanja “Vijesti” u vezi sa dešavanjima u tenderskoj komisiji.

Komnenović “iznudio” povlačenje amandmana

Vlada je amandmanima na izmjene Zakona o finansiranju lokalne samouprave bila planirala da opštinama na čijim teritorijama država u koncesiju daje aerodrome, luke i puteve, umjesto 70 odsti ustupi 20 odsto koncesione naknade koje država uzme od kupca.

Komnenović je u aprilu poručio da podnosi ostavku na članstvo u Tenderskoj komisiji, nezadovoljan namjerom Vlade “na štetu opština Tivat i Zeta” da im država uzme najveći dio prihoda koje bi po aktuelnom zakonskom rješenju, te opštine trebalo da ostvare od koncesije aerodroma.

Međutim, nakon što je obaviješten da je Poslovnik o radu komsije napisan tako da bi ostavka bilo kojeg člana komisije automatski pruzrokovala i pad cijelog tendera koji traje sedam godina, Komnenović je ostao u tenderskoj komisiji, jer je u međuvremenu, na sastanku sa njim i predsjednikom Opštine Zeta Mihailom Asanovićem, Spajić najavio odustajanje od namjere Vlade da zakonskim izmjenama uzima novac od koncesije dvijema opštinama, s tim da ta sredstva moraju biti upotrijebljena isključivo za razvojne projekte Tivta i Zete.

Pošto Vlada, uprkos Spajićevom obečanju, u međuvremenu nije povukla iz skupštinske procedure predloženi amandman, Komnenović je juče pred sjednicu Tenderske komisje uputio upozorenje Đeljošaju i premijeru, da on više neće prisustvivati daljim sjednicama Komisije dok Vlada ne uradi ono što mu je Spajić obećao. Vlada je odmah po dobijanju tog dopisa zakazala elektronsku sjednicu i povukla amandmane.