EU se otvara arapskim investitorima
„Most” je čarobna riječ na susretu u Atini koji je samouvjeren nazvan „EU – arapski svjetski samit”.
Pritom se prije svega misli na jugoistočni dio Evropske unije, zemlje poput Grčke, Kipra i Malte koje, svaka na svoj način, prisvajaju ulogu „mosta” između evropskog kontinenta i arapskog svijeta.
Veze i kulturna osjetljivost su važne u trgovinskim odnosima prema arapskom svijetu koji se ne temelje uvijek isključivo na ekonomskim kriterijumima.
Na drugom sastanku ove vrste učestvovali su ne samo predstavnici ekonomije i privrednih udruženja nego i političari s obje strane: tu se našao i Maroš Ševčovič, komesar Evropske komisije za energiju te brojni resorni ministri iz Egipta, Jordana, Katara, Ujedinjenih Arapskih Emirata te predstavnici Iraka, Libana i Palestinskih autonomnih područja.
Posebno u krizama poljuljanim jugoistočnim članicama Evropske unije se na arapski svijet ne gleda samo kao na potencijalno tržište nego i kao i na potencijalne partnere. Jedan od instrumenata privlačenja finansijski snažnih ulagača s Bliskog istoka je i mehanizam „zlatne vize”. Ko tako u Grčkoj uloži najmanje 250.000 eura automatski stiče boravišnu dozvolu u Grčkoj, a time i slobodno kretanje po cijeloj Evropskoj uniji. No, dosad je u Grčkoj samo 145 osoba iz sjeverne Afrike i Bliskog istoka staklo ovakvu vizu.
„Problem je birokratija. U Turskoj sve to ne traje više od mjesec dana”, kritikuje Rašad Magber, generalni sekretar Grčko-arapske trgovinske komore.
I nove zakone o regulaciji investicija u Grčkoj, Magber smatra suvišnim.
“Prije je sve bilo jednostavnije, kaže grčki ministar infrastrukture Kristos Sprizis.
„Skicirali smo projekt na listu papira i to je bilo to. Poštovala se data riječ. Danas je sve mnogo komplikovanije zbog zakona ali i situacije u kojoj se nalaze naše banke”, žali se Sprizis.
On je veteran na euro-arapskim susretima i smatra da je pozitivno to što se i dalje osjeća „stari duh”. I danas bi mnogi rado poslove sklapali jednostavnim rukovanjem ali stroge EU smjernice, posebno što se tiče grčkih banaka, ne dozvoljavaju ovakvu opuštenost.
No, Filip Simon, pri Njemačkoj industrijskoj i trgovinskoj komori (DIHK) zadužen za Bliski istok, smatra da upravo EU pravo pruža mogućnosti za sklapanje novih trgovinskih ugovora. On smatra da upravo arapske zemlje ignorišu EU dimenziju te radije pregovaraju s ambasadorima pojedinih zemalja članica EU-a uprkos tome što EU okvir pruža mnogo veće mogućnosti.
Sastanak u Atini je profunkcionisao i kao sajam te je mnogima poslužio za ostvarivanje novih kontakata i sklapanje novih sporazuma. Premijer Malte Joseph Muscat je pohvalio primjer jedne palestinske građevinske kompanije sa sjedištem na Malti koja je u Atini dogovorila mnoge projekte s grčkim firmama.
Iako se radilo pretežno o privrednom forumu, u Atini se na EU-arapskom samitu govorilo i o politici, posebno o palestinskom pitanju.
Grčki politički vrh, kako lijevo orijentisani premijer Aleksis Cipras tako i predvodnik konzervativne opozicije Giorgos Koumoutsakos se zalažu za formiranje nezavisne države Palestina s Istočnim Jerusalemom. Bivši španski ministar vanjskih poslova Angel Meratinos zahtjeva da EU svečano prizna palestinsku državu kako bi se Izrael primorao da se vrati za pregovarački sto. No, politika nije zasjenila ekonomska pitanja, koja su na kraju krajeva, bila i prioritet samita u Atini.
„Preduzetnici su uvijek ispred, politika kaska. Tamo gdje ima posla se ne ratuje i ljudi ne iseljavaju”, zaključio je na kraju susreta bivši grčki ministar ekonomije Christos Folias.
DW
