Istočne članice smanjile ekonomske razlike u EU
Između dva izbora za Evropski parlament ekonomske razlike unutar zajednice primjetno su smanjene, najviše zahvaljujući bržem rastu BDP-a istočnoevropskih članica, ocjenjuje zagrebački Poslovni dnevnik.
Iduće sedmice će milioni Evropljana izabrati novi saziv Evropskog parlamenta, a ako se pogleda kako je izgledala evropska ekonomija 2014. kada su održani posljednji euroizbori, 28 članica sada su mnogo sličnije.
Snažan trag krize
Takav trend zasluga je bržeg ekonomskog rasta u srednjoj i istočnoj Evropi.
Naime, kod 13 država koje su se pridružile Evropskoj uniji između 2004. i 2013. godine, BDP po stanovniku – izražen paritetom kupovne moći – rastao je brže od prosjeka EU. Na primjer, rumunski BDP po stanovniku iznosio je manje od polovine evropskog prosjeka kada se ta zemlja pridružila 2007. godine.
Sada je dostigao dvije trećine prosjeka EU. Osim toga, poljski BDP po stanovniku porastao je sa 53 odsto evropskog prosjeka na današnjih 74 odsto, pokazuju podaci Evropske komisije. Treba dodati da su razlike u stopama inflacije na najnižem nivou u dvije decenije, dok se razlika u stopama nezaposlenosti suzila, ali je i dalje viša nego prije krize.
Kada je već riječ o prošloj finansijskoj i ekonomskoj krizi, njene reperkusije ostavile su snažan trag na ekonomijama takozvanih zemalja periferije, poput Grčke, Portugala i Španije.
Zbog dubine ekonomskog pada tokom krize te države sada zaostaju u konvergenciji prema bogatijim članicama.
Grčka i Portugal su i prije 2007. bile siromašnije od prosjeka EU, a nakon krize nastavile su da ekonomski slabe. Španija i Italija bile su države s višim BDP-om po stanovniku pretkrizne 2007. godine, ali je Španija pala ispod evropskog prosjeka 2010. godine, a Italija ju je slijedila tri godine kasnije.
Italija ne napreduje
Evropska centralna banka za takvu situaciju je uprla prstom u rigidno tržište rada u tim državama zbog čega je došlo do “značajnog produženja premještanja rada i kapitala iz krizom pogođenih sektora u brzorastuće sektore”.
Međutim, dio ekonomista naglašava kako je tome doprinijela i restriktivna monetarna i fiskalna politika te budžetska štednja. No, dok se Portugal, Španija, pa čak i Grčka opet ekonomski uspinju, kod Italije napretka i dalje nema.
Italijanski BDP po stanovniku praktički neprekidno – izuzetak je bila samo 2016. godine – pada još od 1995. godine kada su Italijani bili 23 odsto bogatiji od tadašnjeg evropskog prosjeka.
Ove godine, italijanski BDP po stanovniku vjerovatno će biti pet odsto niži od evropskog prosjeka.
Osim na nacionalnoj, ekonomske razlike u Evropi primjetne su i na regionalnom nivou. U južnoj Evropi neki dijelovi Grčke, Italije i Španije ostvarile su pad BDP-a po stanovniku između 20 i 30 odsto u 10 godina do 2016.
