“Euro je najjači oblik evropske integracije”

ECB, predana stabilnosti cijena, uvijek će djelovati kao temelj napora za ujedinjenu Evropu koja zajedničkim snagama štiti sve građane i radi za dobrobit svih, rekla je Kristin Lagard uoči 25. godišnjice osnivanje Europske centralne banke (ECB).

Predsjednica ECB-a u svom je blogu sažela riječi bivše predsjednice Evropskog parlamenta Simone Veil da nam je potrebna Evropa koja omogućuje solidarnost, nezavisnost i saradnju.

“Ove riječi sažimaju sve što euro predstavlja, jer euro je više od obične valute. On je najjači oblik evropske integracije i predstavlja Evropu koja zajedničkim snagama štiti sve građane i radi za dobrobit svih”, rekla je, ističući kako je euro danas, nakon američkog dolara, druga najvažnija valuta u međunarodnom monetarnom sistemu.

Prema njenim riječima, Evropska monetarna unija bila je nekoliko puta na iskušenju u proteklih četvrt vijeka.

“Pogodilo nas je nekoliko kriza koje su nas mogle uništiti”, rekla je, spomenuvši veliku finansijsku krizu, krizu državnog duga i pandemiju covida-19. “Ali iz svakog smo izašli jači”, rekla je. U nepredvidivim vremenima Evropa ima priliku da ojača svoju otpornost integracijom tržišta kapitala i dovršetkom bankovne unije, ocijenila je.

Podsjetila je da stabilnost nije samorazumljiva, na šta su, prema njenim riječima, ukazali pandemija covida-19 i neopravdani rat Rusije u Ukrajini. Nedavni događaji u bankarskom sektoru podsjetili su nas da monetarna politika lakše obavlja svoje zadaće ako je podržava snažan bankarski sistem. “Finansijska stabilnost uslov je stabilnosti cijena i obrnuto”, istakla je.

Najveći izazov ECB-a je borba protiv visoke inflacije: “Godinama je bila preniska, ali sada je previsoka i najvjerovatnije će tako ostati predugo. To nagriza vrijednost novca, smanjuje kupovnu moć i šteti ljudima i kompanije.” No, prema njenom uvjerenju, srednjoročno će se ponovno spustiti na ciljani nivo od dva odsto: “Zato dižemo kamate rekordnom brzinom. Podići ćemo ih na dovoljno restriktivni nivo i tu ih zadržati toliko dugo da se inflacija vrati na ciljani nivo što je prije moguće.”

Osnivanje ECB-a uslijedilo je nakon odluke čelnika EU u maju 1998. kojom su potvrdili spremnost Belgije, Holandije, Luksemburga, Njemačke, Francuske, Italije, Irske, Austrije, Španije, Portugala i Finske za uvođenje evropske grupe valuta, eura, 1999. Tada je euro uveden kao knjižni novac, dok su se novčanice i kovanice eura u tim zemljama počele koristiti 2002. godine.

ECB je preuzeo vođstvo nad jedinstvenom monetarnom politikom, na snagu je stupio Pakt o stabilnosti i rastu koji je okvir za koordinaciju fiskalne politike u Evropskoj ekonomskoj i monetarnoj uniji. ECB je u junu 1998. imao 400 zaposlenih, a danas zapošljava više od 4200 ljudi.

Prije Kristin Lagard, ECB su vodili Wim Duisenberg, Jean-Claude Trichet i Mario Draghi. Glavno tijelo za donošenje odluka u ECB-u je Savjet ECB-a na čijem su čelu predsjednik ECB-a i predstavnici centralnih banaka zemalja eurozone, kojoj se 1. januara ove godine pridružila i Hrvatska.

U 25 godina eurozoni pridružilo se još devet zemalja čime se broj članica popeo na 20. Glavni zadaci ECB-a i centralnih banaka članica, uključujući Banku Slovenije, su definisanje i sprovođenje zajedničkih monetarne politike, poslovanje na valutnim tržištima, upravljanje deviznim rezervama članova i briga o radu platnog prometa. Među novijim poslovima jedan od važnijih je nadzor evropskih banaka.