Vrijeme preče od 235 miliona eura: Vlada neće koristiti evropski grant od 40% za nastavak gradnje auto-puta

Vlada će drugu dionicu auto-puta od Mateševa do Andrijevice, koja će koštati 588 miliona sa PDV-om, finansirati isključivo iz državnog budžeta, piše Dan. U izvršnoj vlasti planiraju da se tender za izvođača radova završi do kraja godine i zbog toga za ovu dionicu neće čekati duge procedure Evropske unije kako bi dobili grant od 40 odsto, koji u ovom slučaju iznosi 235 miliona eura. Kada su u pitanju naredne dionice, tu Vlada planira da ide ka Evropskoj komisiji zahtjevima za davanje grantova od 40 odsto.

Glavni izvođač radova na drugoj dionici biraće se na tenderu koji će raspisati Monteput. Za prioritetnu dionicu auto-puta, koja će Crnu Goru sa kamatama koštati preko milijardu eura nije raspisivan tender.

“Na osnovu finansijskog plana Monteputa za 2024. godinu, preliminarna procijenjena vrijednost izgradnje dionice Mateševo–Andrijevica je oko 588 miliona eura sa PDV-om. Plan je da se u toku ove godine pripremi tenderska dokumentacija i objavi javni poziv, uz planirani rok implementacije od pet godina za pripremu glavnog projekta sa pratećom tehničkom dokumentacijom i za izvođenje radova. Ukoliko ne bude žalbi na postupak izbora izvođača, realno je očekivati da se ugovor potpiše do kraja godine i da se otpočne sa pripremnim radovima”, kazali su “Danu” iz Ministarstva saobraćaja, na čijem čelu je Filip Radulović.

Kad EU pomaže, izvođač se bira po njihovim uslovima

Iz Ministarstva saobraćaja su pojasnili da se, shodno važećoj Metodologiji Investicionog okvira za Zapadni Balkan za oblast puteva, objezbjeđuju 100 odsto bespovratna sredstva za pripremu tehničke dokumentacije i 40 odsto od procijenjene vrijednosti izgradnje za kofinansiranje izgradnje, dok se preostalih 60 odsto obezbjeđuje kroz kreditno zaduženje kod neke od međunarodnih finansijskih institucija i iz državnog budžeta.

“I u tom slučaju najpovoljniji izvođač radova bira se kroz transparentan postupak javnih nabavki, po procedurama međunarodne finansijske institucije koja podržava projekat, odnosno obezbjeđuje kreditnu podršku za dati projekat. U tom postupku sve zainteresovane referentne kompanije koje budu ispunjavale uslove propisane tenderskom dokumentacijom pozvane su i da učestvuju, nezavisno od geografskog određenja. Nakon što se završi trenutno aktuelno ažuriranje studije opravdanosti i glavni projekat sa pratećom tehničkom i tenderskom dokumentacijom za narednu dionicu za koju se ažuriranjem studije pokaže da treba da bude prva naredna za implementaciju, za tu istu dionicu će se pripremati zahtjev prema Evropskoj komisiji za dodjeljivanje 40 odsto bespovratnih sredstava za kofinansiranje izgradnje uz kreditnu podršku EBRD-a i drugih međunarodnih finansijskih institucija”, precizirali su iz Ministarstva saobraćaja.

Iz tog resora su saopštili da je u toku priprema tenderske dokumentacije za izbor najpovoljnijeg izvođača radova i nadzornog organa, a istovremeno se stvaraju preduslovi za početak eksproprijacije nepokretnosti i za niz drugih aktivnosti u cilju omogućavanja nesmetane implementacije projekta, u skladu sa važećim propisima.

“Obaveza izvođača radova biće da pripremi glavni projekat sa pratećom tehničkom dokumentacijom i da izvede radove na dionici Mateševo–Andrijevica. Izvođač će biti izabran u transparentnom postupku, od strane Monteputa, na osnovu domaćeg važećeg Zakona o javnim nabavkama, uz primjenu drugih važećih propisa, procedura i standarda”, istakli su iz tog vladinog resora.

U ovom trenutku, kako su dodali, plan je da se kompletna dionica od Mateševa do Andrijevice finansira iz državnog budžeta, kao dio druge etape, shodno Detaljnom prostornom planu auto-puta Bar–Boljare.

“Za one dionice koje će biti podržane grantovima Evropske unije, postupak javnih nabavki će se sprovesti u skladu sa pravilima međunarodne finansijske institucije koja kreditno podržava implementaciju datog projekta”, naveli su iz Ministarstva saobraćaja.

Procedure EU traju duže nego što bi trajao postupak javne nabavke u Crnoj Gori. Prethodna dionica nije išla na tender, a glavni izvođač je imao brojne povoljnosti. Dionica je počela da se gradi u maju 2015. godine, a puštena je u saobraćaj tek u julu 2022. godine. Rok za završetak je probijen za preko tri godine.

Još rade studiju opravdanosti

Ministarstvo saobraćaja pitali smo i da nam kažu da li računaju na grantove iz EU za gradnju druge dionice, kao i kakva bi bila procedura ukoliko bi birali ponuđača u skladu sa evopskim pravilima.

“U decembru 2022. godine, Evropska unija je odobrila Crnoj Gori dodatnih šest miliona eura za nastavak implementacije projekta auto-puta Bar–Boljare, i to za ažuriranje Studije opravdanosti auto-puta Bar–Boljare sa pripremom Glavnog projekta sa pratećom tehničkom i tenderskom dokumentacijom za onu dionicu za koje se ažuriranjem Studije opravdanosti pokaže da treba da bude prva naredna dionica za implementaciju. Ažuriranje Studije opravdanosti je u toku, i ova aktivnost koja se odnosi na implementaciju granta ne isključuje najavljeno pokretanje implementacije dionice Mateševo–Andrijevica iz državnog budžeta. Ove dvije aktivnosti su komplementarne i u cilju ubrzanja implementacije čitavog projekta auto-puta Bar–Boljare, odnosno dostizanja granice sa Republikom Srbijom, kako bi se podstakao koridorski razvoj od Bara. Komunikacija sa Evropskom komisijom i aktivnosti u skladu s tim svakako ostaju kao primarne i neće biti obustavljene, ali ukoliko se uz to sredstva državnog budžeta dodatno, u mjeri u kojoj je to moguće, angažuju, onda se implementacija može ubrzati”, kazali su iz ministarstva.