Dronovi u Crnoj Gori sve popularniji: Registrovano njih 197, stranci posebno zainteresovani

Crna Gora je jedna od najfotogeničnijih zemalja svijeta, zahvaljujući prirodnim ljepotama, a sve je to sada bliže zahvaljujući sve široj upotrebi dronova – malim motornim letjelicama koje prave spektakularne snimke naših predjela.

Upotreba dronova je posljednjih nekoliko godina doživjela snažnu ekspanziju u Crnoj Gori, potvrđeno je portalu Investitor iz Agencije za civilno vazduhoplovsvo, što je kreiralo potrebu za regulisanjem ove oblasti civilnog vazduhoplovstva.

“Kada smo usvojili prvi Pravilnik za ovu oblast, u 2016. godini, Crna Gora je bila jedna od prvih država u regionu koja je regulisala oblast dronova. Danas imamo ukupno 197 evidentiranih operatora dronova. Kada smo 2017. godine krenuli sa prvom kampanjom – pozivom operatorima dronova da se registruju, imali smo svega 30 evidentiranih operatora”, priča za portal Investitor Ana Đurović, nadzornik u Agenciji za civilno vazduhoplovstvo, koja je zadužena za regulisanje ove oblasti.

Najveći broj registrovanih dronova pripada fizičkim licima, dok je broj pravnih lica znatno manji, precizira ona i naglašava da je značajan i broj stranih državljana koji dolaze u Crnu Goru, za koje takođe postoji obaveza evidentiranja u Agenciji za civilno vazduhoplovstvo.

Zašto je regulacija upotrebe dronova bitna

Regulacija oblasti dronova je bitna iz dva razloga. Prvi je rizik od sudara drona sa vazduhoplovom koji ima ljudsku posadu – na primjer, avion. Drugi rizik je pad drona na zemlju, što bi moglo ugroziti živote ljudi i materijalna dobra, navodi Đurović.

“Stvaranje regulatornih okvira samo je jedan korak, dok kroz edukativne kampanje od 2017. godine nastojimo da informišemo prvo stručnu, a zatim i opštu javnost o sigurnoj i legalnoj upotrebi dronova”, dodala je.

Sudeći po interesovanju pojedinaca, organizacija, institucija i drugih koji kontaktiraju Agenciju i traže dodatne informacije, Đurović kaže da je zahvaljujući kampanjama Agencije u poslednjih nekoliko godina svijest o sigurnoj i legalnoj upotrebi dronova podignuta na veći nivo.

“Takođe, značajno je povećan broj registrovanih operatora dronova. Međutim, svjesni smo da će broj korisnika dronova nastaviti da raste, kao i da će njihova namjena biti sve raznovrsnija. U tom smislu, planiramo i intenzivnije informativno-edukativne kampanje”, navela je ona.

Proces registracije, odnosno evidencije operatora dronova u Crnoj Gori počeo je stupanjem na snagu Pravilnika o uslovima za upotrebu sistema bespilotnih vazduhoplova i vazduhoplovnih modela, krajem februara 2016. godine.

Na pitanje koje vrste registrovanih dronova su najčešće, Đurović navodi da su u pitanju manji dronovi, operativne mase do 1,5 kilograma, sa četiri motora.

Za šta se najčešće koriste dronovi u Crnoj Gori?

Dronovi se kod nas u najvećem broju slučajeva koriste za snimanje iz vazduha. Ipak, mogućnost njihove upotrebe je značajno šira: za prevoz ljudi i robe, nadzor infrastrukture, šuma, poljoprivrednih dobara, drumskog saobraćaja i slično. Naša očekivanja su da će u skorijoj budućnosti ovo biti oblasti u kojim ćemo imati intenzivniju upotrebu dronova.

Koja je procedura (step by step) registracije dronova u Crnoj Gori?

Operator drona na zvaničnoj internet stranici Agencije www.caa.me može da pronađe obrazac “Izjava u skladu sa Pravilnikom o sistemima bespilotnih vazduhoplova i vazduhoplovnih modela”, koji treba da popuni i pošalje na našu poštansku adresu ili putem mail-a.

U narednom koraku Agencija odgovara dokumentom “Prijem Izjave”, koji označava da je proces evidentiranja uspješno završen. Operator se upisuje u Spisak operatora bespilotnih vazduhoplova, koji je dostupan na našem sajtu. Važno je napomenuti da u cijelom postupku operatori dronova nemaju troškove, jer je proces evidentiranja besplatan.

Trend registracije raste po godinama, jer smo u prošloj godini evidentirali dva puta više operatora dronova nego u 2016. i 2017. zajedno. Tokom intenzivnije edukativne kampanje imamo i rast evidentiranja operatora dronova. To se poklapa i sa periodom ljetnje sezone, maj – septembar.

Nadzor najveći problem

U prethodnim godinama, najveći izazov je bio nadzor upotrebe dronova.

Lakoća nabavke i upotrebe dronova omogućuje da budu korišćeni u bilo kojoj prilici i na bilo kojem mjestu. To može da ugrozi sigurnost vazdušnog saobraćaja, a ne manje važna su i pitanja bezbjednosti, privatnosti i zaštite podataka.

Zbog toga je Agencija za civilno vazduhoplovstvo u stalnom kontaktu sa predstavnicma relevantnih institucija, kako bismo došli do odgovarajućih regulatornih rješenja i spriječili nelegalnu upotrebu dronova.
U januaru smo potpisali sporazum sa Upravom policije, čiji je cilj da uspostavimo racionalan i efikasan nadzor nad operacijama dronova, kao i sprječavanje izvršenja krivičnih djela ili prekršaja izvršenih nelegalnom upotrebom bespilotnih vazduhoplova, te otkrivanje izvršilaca tih djela.

Pored nadzora, jedan od izazova je i što dio operatora dronova nije upoznat sa regulativom u ovoj, relativno novoj oblasti. Naša kampanja ima za cilj upravo prevazilaženje i tog izazova. Imamo i zaključen sporazum sa Ministarstvom ekonomije kojim se tretira uvoz dronova.Ostvarili smo direktan kontakt sa uvoznicima dronova, koji svakom kupci drone dijele naše informativne materijale o sigurnoj i legalnoj upotrebi dronova.

Koja su pravila sigurnog upravljanja dronovima?

Najvažnije je da se letenje dronom izvodi tako da ne predstavlja opasnost po život, zdravlje ili imovinu ljudi i ne ugrožava ili ne ometa javni red i mir. Dron sve vrijeme mora biti unutar vidnog polja rukovaoca i maksimalno do 500 metara udaljenosti horizontalno, te najviše 150 metara iznad zemlje ili vode.

Dron se ne smije približiti na manje od 150 metara skupovima ljudi i na udaljenost manju od 30 metara od ljudi, životinja, objekata, vozila, plovila, drugih vazduhoplova, puteva, željezničkih pruga, dalekovoda i sličnih objekata. Apsolutno je zabranjeno letenje noću i u blizini aerodroma, kao i izbacivanje predmeta iz drona tokom leta.

Iz Agencije preciziraju da je za svako dizanje drona u naseljenim mjestima ili za potrebe snimanja događaja treba tražiti dozvolu, dok za snimanje na otvorenim prostorima, na primjer, u prirodi, to nije potrebno.

Pogledajte promo spot Agencije za civilno vazduhoplovstvo na ovu temu: